ERGEBUNG
V
P
,f=r
SLANDSMAN
f T'
i
-O-
f f
r r
f-r
A-_,
140
SIMON LANDSMAN
van de Zeeuwse Bibliotheek bezit een lichtdruk
van het stuk, ook een uitgave van boekhandel F.
Landsman te Vlissingen. De oorspronkelijke titel
was Ergebung en aanvankelijk was het een 'dun
ner' geharmoniseerd largo5 (zie afbeelding 6).
Ook de bekende Amsterdamse organist Piet
van Egmond (1912-1982) kende het werk van Si
mon Landsman. Op 6 oktober 1948 speelde hij
voor de NCRV-radio op het orgel van het Amster
damse Concertgebouw Landsmans Melodie in A.
Landsman, die veel composities opdroeg aan
vrienden, had dit stuk opgedragen aan zijn vriend
en collega Bram Bruin, organist en componist te
Alkmaar.
De meeste muziek heeft Landsman geschreven
als omlijsting van de kerkelijke eredienst. Hij vol
deed daarmee aan de grote na-oorlogse behoefte
aan welluidende, voor amateur-organisten goed
te spelen Nederlandse kerkorgelmuziek. Muziek
uitgeverij Willemsen zag het gat in de markt en
bedacht aanvankelijk series als Muziek voor en
na de kerkdienst, een abonnementen-serie waar
mee hij behalve Landsman componisten als Bram
Bruin, Cor Kee (die schreef als Orgelius) en
Groothengel aan zich wist te binden.
Het koraalboek van Landsman was lange tijd
de meest gebruikte muziek in de gereformeerde
kerk en er zijn organisten die er nog wekelijks uit
spelen. Ook in orthodoxe kring, waar de roman
tische muziek inmiddels is binnengeslopen, is er
tegenwoordig veel belangstelling voor het werk
van Landsman. Wel bestaat daar de neiging de
stukken zonder 'romantisch gevoel' te spelen.
In zijn koraalwerk toont Landsman zijn bewon
dering voor J.S. Bach en G.F. Handel: in het eer
der aangehaalde voorwoord schrijft hij 'menig
maal de zevende trap (Handel) en de
doorgaande septiem (Bach) te hebben gebruikt
als strokende met het weergeven van de vrome
sfeer, die zo'n akkoord op zo'n ogenblik op
roept'. Harmonisch putte hij echter uit de roman
tiek van de Franse orgelschool van César Franck
en uit werk van componisten als A. Guilmant en
C.M. Widor, ook favoriet bij Jan Zwart en Feike
Asma. De composities van Simon Landsman ken
merken zich vooral door de eigenzinnige harmo
nisaties, de zangerige melodieën en het gebruik
van tremulant en zweipedaal. Zelf aan het orgel
gezeten trok hij vaak het eerst de tremulant uit en
heel bevlogen kon hij ook uitleggen waarom hij
een bepaald akkoord noteerde.
De veel verkochte bundeltjes Orgelspel na de
preek bevatten voornamelijk korte muzikale over
denkingen en variaties op bekende protestantse
kerkliederen. Zijn bewerking van de Zesde Or
gelsonate van Mendelssohn Bartholdy zal in zijn
tijd zeker in een behoefte hebben voorzien. Door
VOOR ORGEL
GECOMPONEERD DOOR
ORGANIST NIEUWE KERK, TE VL1SSINOEN.
H R.G
prijs o4n
UITGAVE VAJ r
V LANDSMAN, VLISSTMGEM
EROEBUNGk'
S. LANDSMAN.
ir
*~r
F
l
-■*— -
- gxr-—-
i i..I
1
=T- T'
T r
f-
1
1 1
J.
t r
i j
Ff' -i
IN
T~°
t i
r-J=±
'I l
G f
m
rf=
IJL
r
i- J-+-
;=j- rt
I
jj
1
G.Jr-
-J 4 i
- f
SP-f-
i>
"J
P~
J jl
f
f f
i i- .- j j
r
T
T"
—F-
j'p
Afb. 6: Ergebunglargo van S. Landsman (ca. 1920), uitgave F. Landsman,, Vlissingen. Oorspronkelijke zetting van het later
door Feike Asma opgenomen Andante.
