SIGNALEMENTEN
31
vondst is verwerkt heeft wel als nadeel, dat deze
op zichzelf interessante gegevens te veel als af
zonderlijke feiten worden gepresenteerd. De pos
ten worden genoemd alsof zij nog steeds in een
rekening staan. Een verwerking en duiding zou
voor de lezer aangenaam zijn geweest. Het boek
is zeer goed verzorgd: het is prachtig uitgegeven,
met schitterende illustraties van een uitstekende
kwaliteit. Een index op personen en onderwer
pen completeert het geheel.
JLK
Walacria, een kroniek van Walcheren. Deel 6,
Stichting Natuur- en Recreatieinformatie 1994.
Prijs 25,-
Intussen is deel 7 van Walacria al uit, maar eerst
nog aandacht voor deel 6. Deel 6 telt acht bijdra
gen: C.A. van Swigchem schrijft over de Weder
opbouw van Middelburg in historisch perspectief,
M.C. Verburg schrijft over Walcheren sociaal-eco
nomisch, 1944-1994; Van ontreddering naar ont
plooiing, A. Vos schrijft over De Joodse begraaf
plaats aan de Walensingel te Middelburg, A.H.
van Dijk schrijft over Vluchteling in Koudekerke,
één van de 7000, de titel van Dorine Noorlander-
van der Lee's artikel luidt 'Zeergeachte dame,
Een selectie brieven van C. Brakman aan mejuf
frouw W.S.S. van Benthem Jutting over de toe
stand op Walcheren in 1944/45', Anneke Stadig
schrijft over Victor de Stuers en de zilveren beker
van Maximiliaan van Bourgondië, Jan Zwemers
artikel handelt over Twee denkpatronen op één
kussen; Laurens Ingelse en Neeltje Sanderse als
modellen van twee Walcherse mentaliteiten, en
ten slotte schrijft A.P. de Klerk over Een dorp te
veel; Over vroegere bestuurlijke schaalvergroting
op Walcheren.
Het interessante van een kroniek als deze is,
dat ten gevolge van de beperktheid van het ge
bied zeer diverse onderwerpen toch met elkaar
in verband kunnen worden gebracht. Het is ove
rigens geen herdenkingskroniek van de bevrij
ding van Walcheren geworden, al gaat een aantal
artikelen wel over de bevrijding. Het interessante,
maar niet overal even nauwkeurige verhaal van
Van Swigchem heeft een totaal andere invalshoek
dan Verburgs sociaal-economische bijdrage, maar
zij vullen elkaar aan en geven daardoor een com
pleter beeld van de al zo dikwijls beschreven pe
riode van de wederopbouw van Middelburg. Een
doorleefd en emotioneel verslag van de ellende
daarvóór is van de hand van Van Dijk.
Ook de briefwisseling van mevrouw van Bent
hem Jutting met C. Brakman, beide markante fi
guren op Walcheren, dateert uit 1945, van na de
bevrijding. Brakman licht van Van Benthem Jut
ting in over de bevrijding, de gevolgen van de in
undatie, en de groeiende moedeloosheid over de
toekomst van dit vroeger zo mooie eiland. Bei
den delen de liefde voor de natuur, en de doods
heid van het landschap na de inundatie beklemt
hen mateloos. Een grappige fout in de drukgang
van de kroniek is, dat bij de illustratie op pagina
85 niet mevrouw van Benthem Jutting is afge
beeld, maar een willekeurige badgast in decent
badkostuum. Uit de brieven krijgt men een aardig
beeld van de vele problemen die zich na de be
vrijding voordeden en van de soms onconventio
nele oplossingen, zoals het ruimen van mijnen op
de schorren met behulp van een kudde schapen;
de beesten die sneuvelden werden als slachtvee
verkocht.
Victor de Stuers blijkt voor Walcheren en
vooral voor Veere een onuitputtelijke bron van
onderzoek te zijn. Men is hem nog altijd dank
baar voor zijn bemoeienis met de monumenten
van Veere. In het artikel van Stadig wordt zijn on
schatbare verdienste in verband met de beker
van Maximiliaan van Bourgondië belicht, één van
de fraaiste pronkstukken van Veere, die tot drie
keer toe bijna verkwanseld werd door een zuinig
en armlastig gemeentebestuur.
In de bijdrage van A. de Klerk wordt de ge
meentelijke herindeling van het komende jaar in
historisch perspectief geplaatst. Herindelingen ge
ven altijd grote spanningen in een dorpsgemeen
schap - dat is van alle tijden. De herindelingen in
de jaren zestig en zeventig liggen nog vers in het
geheugen, maar uiteraard niet die van de negen
tiende eeuw.
Al met al een interessante kroniek, waarin ie
dereen wel iets van zijn gading kan vinden.
JLK
Laurens Priester. Campen en Soelekerke. De mid
deleeuwse geschiedenis van twee ambachten in
het westen van Noord-Beveland. Middelburg 1994.
ISBN 90-9007271-3. Prijs 40,-.
Dit boek is vervaardigd in opdracht van de nog
altijd bestaande ambachtsheren van Oud-Campen
en Soelekerke. Zij hebben de geschiedenis van
hun rechtsgebied vóór de Sint Felixvloed (1530)
laten onderzoeken. Laurens Priester toont zich
een zeer nauwkeurig onderzoeker, die veel door
hem in het Algemeen Rijksarchief ontdekte bron
nen heeft verwerkt. Vooral het archief van de
Nassause Domeinraad bracht tal van nieuwe fei
ten aan het licht.
Campen en Soelekerke zijn in de elfde eeuw
bedijkt. Dat past in het algemene beeld van de
eerste bedijkingsperiode van de elfde en twaalfde
eeuw. Na de stormvloed van 1134 werden veel
hoger gelegen gebieden in Zeeland met kleine
kadijken of ringdijken omgeven. Het eerste
