HISTORISCHE HUIZEN EN HUN BEWONERS IN ZEELAND:
'S LANDSKAMER, HAVENPARK 40 TE ZIERIKZEE
1
Barbara Heezen
De ontwikkeling van het smalle koopmanshuis aan de haven naar de statige patriciërswoning volgt in
de achttiende eeuw in veel Nederlandse steden hetzelfde patroon. Vaker werden achter één representa
tieve gevel twee oudere huizen samengevoegd in plaats van dat er voor nieuwbouw werd gekozen. Met
de tanende invloed van de regenten kwamen hun huizen in de twintigste eeuw in het bezit van bedrij
ven en instellingen.
Oude Haven
De Oude Haven in Zierikzee werd al vanaf de
veertiende eeuw bewoond (afbeelding 1). Het
waren aanvankelijk vooral kooplieden die zich
hier vestigden. Hun nering vond plaats in het
voorhuis, teiwijl het achterhuis als woonhuis
diende. De goederen werden in de kelder, op
zolder of in pakhuizen achter het huis opgesla
gen.
Omdat de kavels smal en diep waren, ontston
den ook smalle gevelfronten, vaak voorzien van
trapgevels. Er zijn weinig huizen bewaard geble
ven uit de veertiende en vijftiende eeuw. Een de
tail van een vogelvluchtkaart uit 1645 geeft een
indruk van de aaneengesloten bebouwing en de
smalle panden (afbeelding 2).
Verlanding van de Gouwe (het scheidingswater
tussen Schouwen en Duiveland waarin de Oude
Haven uitmondde) maakte aan het eind van de
zestiende eeuw de aanleg van een nieuw haven
kanaal naar open water noodzakelijk. Daardoor
was de Oude Haven niet meer zo aantrekkelijk
voor de handel en kwam er ruimte vrij voor de
regentenfamilies
En Zierikzee - tot en met de achttiende eeuw
tweede stemhebbende stad in Zeeland - had be
hoefte aan woonhuizen voor de talrijke regenten
die er neerstreken. De vroegere archivaris van de
stad, P.D. de Vos, schreef over die aantallen
Afb. 1: Plattegrond van
Zierikzee met in de
rechter benedenhoek
naar het midden lo
pende de Oude Haven.
Gravure Hattinga 1751.
Streekarchivariaat
Schouwen-Duiveland.
