EEN NIEUW WATERSCHAP: ZEEUWSE EILANDEN
48
H. Eversclijk
Op 1 januari 1996 vond in Zeeland een historische gebeurtenis plaats: het waterschap Zeeuwse Eilan
den ging officieel van start. Het nieuwe waterschap omvat het gehele Zeeuwse gebied boven de Wester
schelde, te weten hel werkgebied van de voormalige waterschappen Walcheren, Noord- en Zuid-Beve
land, Tholen, Schouwen-Duiveland en het wegschap Walcheren, tiet nieuwe waterschap behoort
hiermee tot de grootste en belangrijkste waterschappen van Nederland.
Enkele cijfers
Het waterschap Zeeuwse Eilanden voert alle ta
ken uit die een waterschap maar zou kunnen en
mogen uitvoeren: het beheert waterkeringen, wa
terkwaliteit, waterkwantiteit en wegen. Het is dus
een echt integraal waterschap, wat met name uit
de volgende cijfers blijkt, die tevens aangeven
hoe belangrijk dit waterschap voor Zeeland is:
oppervlakte: 97.000 ha.; inwonertal: 260.000 (ge
heel Zeeland telt 360.000 inwoners); lengte zee
dijken/duinen: 324 km.; lengte wegen: 2257 km.;
lengte waterlopen: 6000 km.; aantal gemalen: 64;
aantal vervuilingseenheden: 388.200; aantal afval
waterzuiveringsinstallaties: 15; aantal rioolpersge-
malen: 90; lengte rioolpersleiding: 309 km.; be
groting 1996: 96 miljoen gulden; aantal
personeelsleden: 360. Aan het nieuwe water
schap is ook de bestrijding van muskusratten in
de gehele provincie opgedragen, en tot besluit
voert het waterschap het beheer over het Zeeuws
waterschapslaboratorium te Sluiskil.
Het hoofdkantoor van het schap is in Goes ge
vestigd en er zijn districtskantoren in Middelburg
en Zierikzee, alsook een steunpunt in Sint-Maar
tensdijk; voor deze nevenvestigingen is gekozen
om de afstand burger-waterschap zo klein moge
lijk te houden.
Taken
Van oudsher is de belangrijkste taak van de wa
terschappen in laag Nederland de strijd tegen het
buitenwater. Immers, een groot deel van de Ne
derlandse bevolking leeft eigenlijk op de bodem
van de zee. Met de komst van de Romeinen wer
den de eerste dijken gebouwd, voornamelijk ri
vierdijken, die ook als militaire wegen dienden.
Het is niet voor niets dat de voorzitter van een
waterschap nog steeds dijkgraaf wordt genoemd.
En dat moet ook zo blijven, want die naam sym
boliseert - bij alle veranderingen - dat de aan
dacht voor de strijd tegen de zee nooit mag ver
slappen: die erfvijand slaapt immers nooit!
Naast deze uiterst belangrijke taak was ook van
oudsher de ontwatering een belangrijke water-
schapstaak. Droge voeten houd je immers door
het zeewater buiten te houden, maar ook door
het binnenwater naar buiten te brengen. Het feit
dat nog steeds maar liefst 64 gemalen in het
werkgebied van het waterschap Zeeuwse Eilan
den in werking zijn, onderstreept dat nog eens
extra.
Ook cle zorg voor de polderwegen is logisch.
In veel delen van het waterschap Zeeuwse Eilan
den liggen wegen op of langs dijken, zelfs op de
zeewering, zoals langs de Oosterschelde op Zuid-
Beveland. Op Walcheren was de zorg voor we
gen buiten de bebouwde kommen in handen van
een samenwerkingsverband van gemeenten en
waterschap: het wegschap Walcheren. Tegelijk
met de vier waterschappen is ook het wegschap
Walcheren per 31 december 1995 opgeheven en
is de zorg voor de Walcherse wegen in handen
van het waterschap gekomen.
Dan is er sinds 1975 een buitengewoon be
langrijke taak bijgekomen, namelijk de kwalita
tieve waterzorg. In dat jaar besloten de Staten van
Zeeland deze taak aan de waterschappen op te
dragen en niet aan een apart zuiveringsschap, zo
als in veel andere provincies het geval is. Van lie
verlee is de kwalitatieve waterzorg steeds belang
rijker geworden en niet meer weg te denken bij
een waterschap als Zeeuwse Eilanden. Het is dus
echt een kerntaak.
Eigen wet. nieuwe categorieën
Hoewel waterschappen als bestuursorgaan veel
ouder zijn dan gemeenten en provincies (uit de
samenwerking van meerdere buurtschappen
kwamen vanaf de dertiende eeuw waterschappen
voort als 'doelorganisaties'), was er tot voor kort
geen afzonderlijke wet voor de waterschappen.
Sinds 1 januari 1992 is dat veranderd: toen werd
de Waterschapswet van kracht. Met de invoering
hiervan werd niet alleen het waterschapswezen
stevig in de wet verankerd, maar werd ook een
geheel nieuw stelsel voor de samenstelling van
het bestuur (de algemene vergadering) en de
