88
OCHN EN OAK 1
Afb. 8: Alma Frances Ochs, 'zich noemende en schrijvende
Alma Frances Oakes'. Museum De Schotse Huizen, Veere.
als bewindvoerder maakt hij zich zorgen.
Hij krijgt 19 december bericht terug dat hij zich
voor vragen en klachten kan wenden lot de heer
H.A. Dreesen te Den Haag. die over het 'feindli-
che Vermogen' gaat. Er is trouwens ook de vol
gende dag al een brief van Dreesen aan Smit:
Dreesen wil allerlei gegevens hebben zoals ei
gendomsbewijs, hypotheekakte, aanslagbiljetten
voor grond- en straatbelasting en ontvangen re
keningen voor gedane reparaties.
Dan schrijft Lohmann, commandant van het
Zollamt in Veere, aan Smit dat hij voor zich en
zijn manschappen die in De Struys getrokken zijn
een huurovereenkomst zal sluiten vanaf 19 janua
ri 1941. Hij zal - 200 per maand betalen, waarbij
dan water, gas en licht, kolen voor verwarming
en de was van 40 beddelakens is inbegrepen.
Smit doet van deze overeenkomst verslag aan
Dreesen op 8 maart; 22 maart laat hij weten nog
steeds geen huur te hebben ontvangen, terwijl hij
die hard nodig heeft om oude schulden van Alma
te betalen. 25 maart krijgt hij bericht van Dreesen
dat uit huur alleen rekeningen van na 10 mei
1940 voldaan mogen worden: met rekeningen
van 1938 of 1939 heeft Dreesen niets te maken.
Op 1 april 1941 is Smit eigenlijk uitgeschakeld.
Hij schrijft tenminste aan Dreesen dat de ge
meente Veere alle zaken betreffende De Struys
overneemt. De commandant der bezetting van
De Struys heeft bovendien gezegd niets met hem
te maken te hebben.
Toch blijft Smit zijn best doen Alma's zaken in
het oog te houden, want er is een brief van 27
juni 1941 aan Kalf waarin hij meldt dat de Duit
sers een inventarislijst van alle kunstvoorwerpen
willen hebben, en of Kalf kan zorgen dat alles in
Het Lammetje blijft, zoals dr. Münzer vorig jaar
heeft beloofd. Op 10 augustus doet Smit zijn be
klag bij Dreesen: het Deutsche Zollamt betaalt
nog steeds geen huur. Er zijn noodzakelijke on
derhoudskosten waar geen geld voor is. Dreesen
reageert niet op het gebrek aan geld, maar laat in
september nog eens weten dat Smit slechts on
derbeheerder is en dat van hem wordt verwacht
dat hij precies rekening en verantwoording aflegt
aan Dreesen, de beheerder van vijandelijke goe
deren.
Uit bovenstaande gegevens, alle afkomstig uit
de schenking die F. Smit in 1988 aan het
Zeeuwsch Genootschap25 deed, valt te conclude
ren dat Eric Smit zo lang mogelijk zijn best heeft
gedaan Alma's zaken te behartigen. Hij kan daar
bij wel fouten hebben gemaakt, maar dan te goe
der trouw. Zo is het onduidelijk waarom men
niet heeft geprobeerd vóór de Duitse inval de
hele museuminventaris in veiligheid te brengen.
Er is bij voorbeeld een rekening over 1939 van
timmerman W. Adamse voor het maken van krat
ten en kisten en het inpakken van verschillende
meubelen. Waarschijnlijk heeft Alma Oakes wel
plannen gehad al haar spullen op een veilige
plaats onder te brengen, maar heeft ze niet ver
wacht dat haar vertrek naar Engeland zo spoedig
zou moeten plaatsvinden. In één van de brieven
aan Bep en Eric Smit geeft ze uitgebreide instruc
ties, zoals: All blankets to be well covered in
pepper and newspaper and packed away - all
linen to be placed in a safe place as possible'. In
dezelfde (ongedateerde) brief vraagt ze of Din
(zo noemt zij Eric Smit dikwijls) twee etsen van
James McBey, die zeer kostbaar zijn, tegen vocht
wil beschermen; ook de etsen van Walter Vaes
hebben extra zorg nodig.
Het blijft opdrachten regenen in de brieven.
Alma beseft goed dat ze veel eist van haar vrien
den. but I feel I can rely on you'. In haar eerste
brief, van 2 september 1939, vraagt ze of Eric een
ets van Lucy van Dam van Isselt wil opsturen
naar Tilanus in Almelo met een rekening van
15. Daarvan moet 11,25 naar Lucy overge
maakt, Eric moet zijn onkosten eraf houden en
wrat overblijft is voor het dienstmeisje Marie.
Nadat Smit geschreven heeft dat hij waarschijn
lijk een huurder weet voor De Struys, betuigt
Alma direct haar instemming, en wat heel belang
rijk is, gezien de latere gebeurtenissen in Veere,
ze verzoekt nogmaals: 'I will ask you to act as my
agent, and pay off my bills for me. Take the
usual commission on the rent for all your trou
ble'. Gelukkig zijn door een vroeger dienstmeisje
van Alma, Katrien de Jong, kisten met kleder
drachten bewaard; het grootste gedeelte van de
inventaris van De Struys is echter op last van de
Duitsers naar Breda en Den Haag vervoerd.
Hoe het zij, de brieven van Alma Oakes aan
haar vrienden Bep en Eric Smit laten er geen twij
fel over bestaan dat de verhouding tussen hen
uitstekend was!
Oorlogsgegevens uit het gemeentearchief Veere
In het gemeentearchief van Veere is ook een map
