150
GENOOTSCHAESVERZAMELINGE'
Afb. 4: Gezicht op Middel
burg vanaf het Molenwater
Het muurtorentje stond on
geveer op de plaats waai
nu de Sint Jorisstraat op dt
in 1735 aangelegde Zuid
singel uitkomt. Tekening
van J. Berckheyde (1630-
1693) (onzeker), kaz zg zi i
319.
31 december 1735 neemt het stadsbestuur het be
sluit, een straat langs de zuidkant van het Molen
water aan te leggen, en wel 'van de Koningstraat
aff door het Bagijnekerkhoff langs heen 't Moo-
lenwater tot daar het Schuttershoff zijn uytgang
heeft'8. Dit zal de Zuidsingel worden. Hiervoor
moet het speelhof met koepel. Belvédère, van
muntmeester Pieter Cappeijene worden opge
kocht en afgebroken. Ook mag het Bagijnenkerk-
hof vanaf dat moment niet meer als begraafplaats
worden gebruikt.
Voor een versmalling van het Molenwater is de
tijd nog niet rijp en ingenieur P. Wiltschut stelt
het bestek voor het uitdiepen van het Molenwa
ter en de Heerengracht op. De aannemer is on
der meer verplicht het water tot twaalf voeten be
neden het op de beschoeiingen en muren
aangegeven peil uit te graven. Verder moet hij
het werk in verschillende percelen verdelen door
dammen aan te leggen en het water uit te malen,
zodat muren en fundamenten hersteld kunnen
worden. Tevens is de aannemer verplicht min
stens tweemaal per week de straten schoon te
maken waarover het slik wordt afgevoerd. Van de
35.696 op te baggeren schaften slik kan een klein
deel op de bolwerken worden gestort. Het me
rendeel zal buiten de stadspoorten gebracht moe
ten worden. Dit brengt hoge transportkosten met
zich mee. De kosten van een schaft opgebag
gerde en afgevoerde modder worden op ca. ze
ventig stuivers geraamd. Bovendien zullen buiten
de Koepoort en de Noordpoort weilanden moe
ten worden gehuurd of gekocht om de blubber te
storten. De totale kosten van het baggeren, het
herstel van de beschoeiing, het verwerven van
weilanden en de aanleg van toegangswegen naai
de weiden worden op 142.336 geraamd. De lo
pende middelen van de stad zijn niet toereikend
om dit te financieren en bij de Wisselbank wordt
dan ook een lening afgesloten. Nadat de voorbe
reidingen zijn voltooid kan het karwei begin ja
nuari 1737 worden aanbesteed. Aan het einde
van het jaar is het uitdiepen gereed en is de
Zuidsingel, waar al enige huizen gebouwd zijn.
bestraat. Het Molenwater is zó diep geworden,
dat volgens verschillende bronnen hier in 1739
vier Engelse zeeschepen zijn afgemeerd geweest.
Dit is mede mogelijk omdat in 1736 de door
Bommel verguisde sluis in de Seisdam vervangen
is door een dubbele wipbrug. In 1781 maakt
deze brug overigens plaats voor een enkele brug.
Veertig jaar later, in 1778, moeten opnieuw
grote bedragen worden uitgegeven voor het uit
diepen van het Molenwater. Wederom veertig jaar
later, in 1818, wordt er opnieuw gebaggerd. Nu
wordt alleen een brede geul, die met twee boch
ten van de Noordbrug naar de Spuibrug mean
dert, opengehouden. Het overige deel van hel
Molenwater wordt met het uit de geul en de
grachten gebaggerde slik gedempt. Het eens zo
fraaie waterbassin is veranderd in land, waar in
1822 het koolzaad weelderig groeit''. Later, in
1857, wordt hier een plantsoen met een exercitie
terrein aangelegd, en in 1865 wordt een vaste
muziektent voor zomeravondconcerten gebouwd.
De bekende Middelburgse kapelmeester en com
ponist Jan Morks (1865-1926) heeft hier dikwijls
zijn Middelburgsch Muziekcorps gedirigeerd. Ter
nagedachtenis van Morks is op het Molenwater
een borstbeeld van hem geplaatst.
In een verslag van de gemeenteraad uit 1861
wordt melding gemaakt van een onderzoek waar
uit blijkt dat de beschoeiingen en gewelven van
het spuikanaal zich in deplorabele toestand be
vinden. Voor herstel dient de komende jaren on
geveer 15.000 te worden uitgetrokken. Boven
dien is een gedeelte van de beschoeiing van het
Molenwater aan de zuidkant zeer slecht. Herstel
hiervan zal ca. 10.000 vergen. Daar staat tegen
over dat het scheepsdok van de Commercie
Compagnie uitgediept moet worden. Besloten
wordt om de uit het scheepsdok te baggeren spe
cie, die anders tot buiten het havenkanaal afge
voerd zou moeten worden, te gebruiken voor
demping van het gehele spuikanaal. Het spuika
naal heeft geen enkel nut meer nu de getijmolen
