GENOOTSCHAPSVERZAMELINGEN 155
Behalve deze gebouwen zijn in de negentiende
;n twintigste eeuw vele huizen langs het Molen
water gebouwd. De zomerwoningen die in de
negentiende eeuw aan de noordzijde van het Mo
lenwater lagen, zijn of verdwenen of opgenomen
n de bebouwing. De voormalige spuikom is te
genwoordig omgeven door een aaneengesloten
gordel van bebouwing, terwijl het terrein van het
gedempte waterbassin grotendeels onbebouwd is
gebleven. Wel werd hier in 1954 een tijdelijke
openluchttentoonstelling (Miniatuur Walcheren)
ingericht. Door de enorme belangstelling is deze
expositie veranderd in een blijvende attractie en
vormt nu één van Zeelands toeristische trekpleis
ters.
Tot slot
Ruim vijfhonderd jaar lang heeft Middelburg ge
tracht met het systeem spuiboezem, spuikanaal
en sluizen de getijhaven op diepte en de getijmo
len draaiende te houden. Mede door de grote af
stand tussen haven en zee, de verplaatsing van
zandplaten en inpolderingen in de Schelde func
tioneerde het systeem niet optimaal en dreigde
het voortdurend dicht te slibben. Om dat laatste
te voorkomen zijn door cle eeuwen heen grote
bedragen uitgegeven. Hoewel in de achttiende
eeuw met het oog op kostenbesparing is voorge
steld het Molenwater te verkleinen, gebeurde dat
niet. Het Molenwater werd toen niet alleen ge
zien als spuikom maar ook als een element dat
mede het stedeschoon van Middelburg bepaalde.
Een eeuw later zag men het Molenwater slechts
als een onderdeel van een falend systeem, ge
tuige de woorden van de bekende Middelburger
Afb. 10: Foto van een deel
van het Molenwater met
rechts de Stadsschouwburg
en links cl aai van de gasfa
briek, ca. 1910. raz ZG Zl,
verzameling Cornelisse
1985/30-377.
Afb. 9: Tekening van woon!:..is, observatorium, sterrento-
ren en pakhuis van Jan de Munck (1735), gemaakt door C.
Pronk (onzeker), raz zg zi, aanwinst 1984/23.
en publicist Frederik Nagtglas: 'Hieruit blijkt dat
men in die dagen (18d.e eeuw) geene opofferin
gen ontzag voor het uitdiepen van een spuiboe
zem, waarover latere deskundigen de schouders
hebben opgehaald, onder verklaring niet te kun
nen begrijpen hoe men zoveel schatten voor
eene betrekkelijk zoo onbeduidende zaak veil
had'-". Mede ten gevolge van dit gewijzigde in
zicht werd het Molenwater in de negentiende
eeuw in twee fasen gedempt. Ten gevolge van de
demping en daardoor het verdwijnen van een
spiegelend watervlak verloor de wijk rond het
Molenwater veel van zijn charme, ondanks de
aanleg van een plantsoen. Desondanks is de
grote groene long, gelegen binnen de stadsves
ten, een uniek gebied. Het is te hopen dat het
Molenwater na de nieuwe stedebouwkundige in
vulling een gebied blijft dat een sieraad voor de
stad is.
