VAN FRUITHOF NAAR FRUITTEELTMUSEUM KAPELLE 65 Ingrid K. Meijer Wie in het voorjaar door de Bevelandse boomgaarden fietst om te genieten van de bloesempracht, stuit ongetwijfeld op het nieuwe Fruitteeltmuseum in Kapelle, waar van oudsher fruitteelt een belangrijke bindende factor tussen de inwoners vormt. Het museum De Zeeuwse fruitteelt heeft een lange en interes sante geschiedenis, die het nieuwe Fruitteeltmu seum in Kapelle thans in beeld brengt. Het mu seum is onderdeel van de Gemeenschappelijke Regeling voor Musea van Zuid- en Noorcl-Beve- land, waaronder ook het Museum voor Zuid- en Noord-Beveland in Goes en het Museum Yerseke vallen. Het museum situeren in de streek en bij de bevolking waarover het verhaal gaat, is een uitgangspunt van de Gemeenschappelijke Rege ling. Doelstelling van het museum is een over zicht te geven van de locale geschiedenis van de bevolking met betrekking tot de fruitteelt vanaf 1900 tot aan het begin van de mechanisatie, deze gegevens te behouden voor het nageslacht en te plaatsen in een bredere sociale, economische en maatschappelijke context. In het Fruitteeltmuseum wordt fruit in zijn alge meenheid als instap in de geschiedenis van de fruitteelt gebruikt. Hoe lang eet de mens al fruit, waar komt het vandaan - dat zijn vragen die in het museum beantwoord worden. Wetenswaar digheden, zoals de herkomst van het woord si naasappel, komen hier aan bod. De sinaasappel werd vroeger ook wel appel uit China of Chinese appel genoemd. Chineesappel werd sinaasappel. Maar ook fruit in de schilderkunst, in de klassieke mythologie, in volksverhalen en in ons dagelijks taalgebruik komt aan de orde. De inrichting van het museum is in handen gegeven van een vorm- gevingsbureau uit Amsterdam, dat er een 'bele vingsmuseum' van heeft gemaakt: een museum waar de bezoeker kennis maakt met het fruitteelt- verhaal door luiken op te tillen, kijkkasten te be wonderen, via een veilingklok op een kist appels te bieden. Aan het eind van de wandeling kan hij een appel uit de museumtuin plukken. In deze tuin worden overigens oude rassen geteeld en zijn hoogstambomen geplant. De oprichting Ruim vijf jaar geleden kwam de Gemeente Ka pelle, en met name de penningmeester de heer Hogendorf, met het idee een museum op te rich ten waarin de regionale fruitteeltgeschiedenis centraal zou staan. Een stuurgroep met vakmen sen uit diverse gebieden werd opgericht om van het museum een professioneel instituut te maken. Een wethouder, diverse leden uit de gemeente raad van Kapelle, de provinciale museumconsu lent en uiteraard mensen uit de fruitteelt stonden aan de wieg van het museum. Later werden an dere vaklieden benaderd die de ideeën uitwerk ten tot het geheel dat nu te zien is in Kapelle. Een instelling als een museum is wellicht rela tief gemakkelijk op te richten, maar wil het ook aan museologische voorwaarden voldoen, zodat het zich volgens de normen van de Nederlandse Museumvereniging een museum mag noemen, dan gaat daar een lange voorbereidingsperiode aan vooraf. Een museum heeft diverse taken, waaronder beheer en behoud van de collectie, wetenschappelijk onderzoek en het tentoonstellen van de verzameling. Een collectie was er echter niet. Fruittelers volgen nauw de nieuwste ontwik kelingen en vernieuwingen. De al eeuwenlang gebruikte snoeischaar wordt vervangen door een pneumatische schaar, de paardenploeg maakt plaats voor de gemotoriseerde ploeg. De mecha nisatie vond zo'n vijftig jaar geleden plaats en voorwerpen van vóór die tijd zijn schaars. Om een overzicht te geven van de geschiedenis, heb je toch de materiële getuigenissen van een betrok kene nodig. Op boerenerven en in oude schuren werden uiteindelijk een aantal voorwerpen ge vonden, die vaak uit nostalgie waren bewaard. Langzaam groeide de collectie: bascules, spuitma- chines, bushels, veilingkisten, plukschorten en een veilingklok - meer dan honderddertig voor werpen zijn in een periode van vijf jaar verza meld. Voorwerpen die onontbeerlijk zijn om een goed overzicht te geven van de fruitteeltgeschie denis en een sfeer te creëren die een tijdsbeeld geeft en de bezoeker informatie over het onder werp verschaft. De voorwerpen waren uiteraard aangetast door de tijd en vaak intensief gebruikt door de fruitteler, maar na wat conserverende be handelingen konden zij op verantwoorde manier worden tentoongesteld. Afgezien van wat aantas ting door roest en houtworm, bevinden de meeste zich in redelijk goede staat. Het merendeel van het gereedschap functioneert zelfs nog.

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 1997 | | pagina 35