KUIPERS EN REDERS
IN CRISISTIJD
r Kees Pron
kees pronk 145
Afb. 6. Het omslag van
Ku ipers en reders in crisis
tijd werd door Pronk zelf
ontworpen.
Vlaardingen geboren en heeft er zijn jeugd door
gebracht. Het gezin van Jacob Storm staat cen
traal in het boek: vader, moeder en vier kinderen.
Het is crisistijd, begin jaren dertig. Het bestaan
van de kuipers wordt bedreigd: de machinale
kuiperijen hebben het handwerk van de 'droge
kuiper' overgenomen, en het werk van de 'natte
kuiper', het overpakken van de aangevoerde ha
ring, is seizoenarbeid. Dat betekent dat buiten het
haringseizoen bijna alle kuipers zijn aangewezen
op de 'steun', zodat er dagelijks gestempeld moet
worden en de armoede toeslaat. Het lijkt op het
eerste gezicht een echt Vlaardings verhaal. Toch
is het ook universeel. Zoon Maarten heeft als
enige in het gezin een uio-diploma op zak, maar
ook zonder kieskeurig te zijn kost het hem de
grootste moeite aan werk te komen. Daarbij komt
de nog vage dreiging van Hitler-Duitsland, de
eerste tekenen van de jodenvervolging en het op
komende socialisme. Op de laatste bladzijde
wordt de Duitse inval aangekondigd als 'een on
weer in het oosten des lands'. In Vlaardingen lijkt
alles bij het oude te blijven. De arbeiders blijven
arm, de beter gesitueerden zitten veelal in de ou
derlingenbanken en in de top van de christelijke
partijen of op kantoor bij het Maatschappelijk
Hulpbetoon. De mensen verbinden daar echter
geen consequenties aan. Een enkeling waagt het
zich aan te sluiten bij de sdap, maar de meesten
ploeteren en stempelen onverdroten door. Veel
