SIGNALEMENTEN
32
Zeeuws Jaarboek zi-i 1997. Onder redactie van
C.F. Bos en anderen. Middelburg, 1997. Isbn
90-72146-32-8. 232 Blz., rijk geïllustreerd. Prijs:
39,90.
Een Zeeuws jaarboek was er nog niet. De redactie
van het Walcherse jaarboek Walacria heeft nu de
vleugels uitgeslagen en de eerste jaargang van een
Zeeuws Jaarboek uitgebracht. De doelstelling was:
'een goed geïllustreerd jaarboek met interessante
artikelen over uiteenlopende onderwerpen: land
schap, cultuur, economie, bestuur, geschiedenis,
van alles wat. Boeiend, gevarieerd en informatief.
Gevarieerd is de inhoud zeker, boeiend en in
formatief soms, maar toch heeft cle redactie de
doelstelling niet waargemaakt. Van de twaalf arti
kelen gaan er namelijk zeven over Walcherse on
derwerpen en één over Zuid-Beveland, terwijl er
vier bijdragen over algemeen Zeeuwse onderwer
pen zijn. Noord-Zeeland en Zeeuws-Vlaanderen
komen er niet aan te pas. Het is dus momenteel
niet meer dan een Walacria met wat extra's. Ook
het beschikbare auteurs-areaal is blijkbaar nog
niet groot: zes bijdragen zijn door (Walcherse) re
dactieleden geschreven.
Het jaarboek begint met enkele stukken over
actuele ontwikkelingen: een verhandeling over
het landschapsbeleidsplan voor de Zak van Zuid-
Beveland door Jan Willem Bosch (met een paar
hopeloos mislukte reproducties van ontwerpteke
ningen) en een bijdrage over de waterschapsfusie
door Huib Eversdijk. Dan is er een terugblik op
'Tien jaar Hogeschool Zeeland' door Kees Bos.
Interessant en informatief is het artikel van Carlo
Heip en twee van zijn medewerkers over het
Centrum voor Estuariene en Maritieme Oecologie
in Yerseke (het vroegere Delta-Instituut). Verder
is er veel petite histoire. de (nogal opgeblazen)
levensgeschiedenis van de Walcherse onderne
mer Jo den Herder, de molenmakersfamilie De
Troije, een schrift met herinneringen aan Walche
ren van Willem Lijesen en persoonlijke herinne
ringen aan de onderaardse gangen van Vlissin-
gen. Verrassend is het om te lezen dat het
bekende Amsterdamse 'broodje van Kootje' (op
het Leidseplein, jawel) ook uit de familie De
Troije stamt (Kootje was een De Troije). Het boek
eindigt met een overzicht van de sociaal-econo
mische ontwikkeling in Zeeland, vol tabellen en
grafieken en in een geheel ander lettertype. Dit
stuk lijkt verdwaald uit een officieel statistisch
overzicht van de provincie.
Andreas Oosthoek draagt twee stukken bij: een
interessant en zeer leesbaar verhaal over de
schrijversfamilie Nijhoff en haar relaties met Zee
land, en een hommage aan fotograaf Wim Rie-
mens, met herinneringen en eigen gedichten bij
foto's van de kunstenaar. Wim Riemens is hard
op weg om een Zeeuwse heilige te worden, en
Oosthoek is inderdaad wel de aangewezen per
soon om zijn hagiografie te schrijven. Hij doet het
met verve en bewogenheid.
Het dieptepunt van het jaarboek is wel de bij
drage van Frans L. van den Brande over Jacob
van Maerlant. Het is niet meer dan een uittreksel
van het boek van Frits van Oostrom. De enige ei
gen bijdrage van de auteur legt verband tussen
Maerlant, de Jacobskerk in Vlissingen en de be
devaarten naar Santiago de Compostela. Van den
Brande suggereert dat Vlissingen, gezien het
kerkpatronymicum, een etappeplaats op de bede-
vaartweg naar Santiago is geweest, en dat Maer
lant de reisroute langs de Jacobskerk van Vlissin
gen speciaal zou hebben aanbevolen. Nu, ik kan
de auteur verzekeren dat Maerlant geen banden
met de Vlissingse kerk heeft gehad. Toen de pa
rochiekerk in Vlissingen werd gesticht, was Maer
lant al enkele tientallen jaren dood. Bovendien
was de kerk niet gewijd aan St. Jacob, maar aan
St. Nicolaas, de patroon van de zeelieden. De be
naming Jacobskerk dateert pas van na de Refor
matie. Dat had u toch wel even na moeten kij
ken, mijnheer Van den Brande. Overigens is het
ook onzin om elke St.-Jacobskerk tot etappe
plaats op de bedevaart naar Santiago te bombar
deren. Jacobus was gewoon een zeer populaire
volksheilige.
Het Zeeuws Jaarboek heeft nogal wat pretentie
(die ook tot uiting komt in de opmaak), maar kan
deze niet waarmaken. Qua inhoud en peil komt
het niet uit boven de jaarboeken van de diverse
heemkundige kringen. En het draagt bij tot het
misverstand dat Zeeland alleen uit Walcheren met
nog wat aanhang bestaat.
A.J. Beenhakker
Hooft, M.C.J.C. van, E.A.T.M. Schreuder en B.J.
Slot (redactie), De archieven van de Nassause Do-
meinraad, 1581-1811, met retroacta vanaf de
dertiende eeuw. Den Haag, 1997. 742 blz. Meer
dere afbeeldingen. Isbn 90-800916-4-2. Prijs:
80,-.
Met het verschijnen van de inventaris van de ar
chieven van de Nassause Domeinraad is een tijd
perk afgesloten. Waarschijnlijk is dit de laatste tra
ditionele gedrukte inventaris die het Algemeen
Rijksarchief (ara) in Den Haag heeft uitgegeven.
Voortaan wordt er gesurft op het Internet. Daar
naast is oud archief uit de tijd. Door de versnelde
overdracht van archieven van de overheid zal het
ara de komende tijd met modern archief over-
