48
SCHOTSE STA 'EL
Afb. 5: 'Een jagt in 't gezicht van Terveer'. Gravure naar tekening van D. Kleyne, eind '18e eeuw. raz, zg. Zei. 111. n—1011.
400 gulden. Hoewel relatief veel schepen afkom
stig waren uit Schotland, was de waarde van
deze handel betrekkelijk gering (zie tabel A). De
belangrijkste in Veere ingevoerde producten wa
ren in 1772 Ierse boter en reuzel. Elk schip af
komstig van het groene eiland was hiermee gela
den. Waarschijnlijk werd circa 100.000 kilo aan
dierlijke vetten geïmporteerd, met een geschatte
waarde van 20.000 gulden. Verder kwam uit Ier
land spek. Uit Engeland werden rijst en 'crame-
rijen' ingevoerd. De uit Duinkerke afkomstige
goederen zijn niet gespecificeerd. De totale
waarde van de overzeese handel van Veere be
droeg in 1772 ongeveer 100.000 gulden, inclusief
de goederen die werden doorgevoerd50.
Negentig procent van alle overzeese handel in
Veere was aan het eind van de achttiende eeuw
in handen van Schotse kooplieden, van wie ene
John Gregorie veruit de belangrijkste was. Tussen
cle 50 en 75 procent van alle handel was in zijn
handen. Geen wonder dat zijn familieleden wei-
geziene gasten waren in het stadje. Via huwelij
ken verschaften zij zich toegang tot het Veerse
patriciaat. Nadat de Court Veere in 1799 had ver
laten, probeerde zijn achterkleinzoon Johan Gre
gorie nog jaren tevergeefs de stapel naar Veere
terug te halen". Tot verdriet van de Veerenaren
hadden de Schotten echter voorgoed de Zeeuwse
archipel verlaten.
Conclusie
Het moge duidelijk zijn dat aan het eind van de
achttiende eeuw de Veerse overzeese handel n
handen was van buitenlanders. Echter, niet alleen
deze handel, maar de gehele economie werd g -
domineerd door een handje vol Schotse koopli -
den. Een vergelijking tussen het register van h t
convooigeld van 1772 met de hoeveelheid goe
deren die dat jaar de Waag passeerden, laat hie -
over geen enkele twijfel bestaan. De Schotten
waren vrijgesteld van de impost op de Waag. E e
door hen ingevoerde goederen komen daaror 1
niet voor in die rekeningen. Schotse koopliedei
met voorop John Gregorie, importeerden in 1771
ca. 100.000 kilo boter en reuzel. Slechts een klei t
gedeelte hiervan passeerde de Waag (zie tabel C
Duidelijk is dat Schotse kooplieden het overgrote
deel van deze handel in handen hadden. Neg
duidelijker blijkt dit uit de handel in kolen, die
volledig door hen werd gedomineerd.
Niet alleen beheersten de Schotse kooplieden
het economisch leven in Veere, maar, zoals is g .:-
bleken uit de transacties van Thomas Cunning
ham tijdens de Engelse Burgeroorlog en de actie i-
teiten van Conservator-Depute Stuart in 1747,
sommigen van hen beïnvloedden ook het po i-
tieke leven, zowel in de Republiek als daarbuitei
