108
VOORNAMEN IN ZEELAND
krijgen we een beter beeld, omdat zij in de bron
nen ruimer vertegenwoordigd zijn. We zien bij
hen veel Germaanse namen, zoals Baldewin
Dankard, Elewout, LambertRadolf en Willard
soms in vleivorm, bijvoorbeeld Bodin, Gobbe,
Poppo en Willekin. Hoewel de Germaanse namen
domineren, is de invloed van het christendom al
merkbaar, onder meer in Egidius, MartinusPie-
ter en Johannes (ook in de vleivormen Hannin
en Jannë). Veel Germaanse namen verdwijnen in
de volgende eeuwen of ze worden zeldzaam. Ze
moeten plaatsmaken voor christelijke namen, in
het bijzonder heiligennamen. Naast de reeds ge
noemde zijn dat onder meer CatharinaCornells
PetronellaAdrianus, Jacobus, Anna en Anto-
nius, namen die we reeds in de top vijftig zijn
tegengekomen. Het opmerkelijke is dat die heili
gennamen de Hervorming overleefd hebben. On
danks hun afkeer van de heiligenverering bleven
ook bij protestanten heiligennamen het meest
voorkomen. Dit is te verklaren door de vernoe
mingsgewoonte, die bepaalde dat kinderen de
naam van hun grootouders en andere familiele
den kregen. Het voorkomen van oudtestamenti
sche namen in Zeeland is daarom waarschijnlijk
te verklaren door immigratie van religieuze
vluchtelingen, in het bijzonder van de hugenoten
(Bierens 1968, Meertens 1975; zie ook Meertens
1947, 28-29).
Om dit onderwerp af te ronden wijzen we
erop, dat ook in de moderne Nederlandse naam
geving oudtestamentische namen geliefd zijn. Bij
meisjes zijn populair Naomi, Eva, Esther,
Sarah/Sara, Suzanne, Judith, Rachel en Tamara,
bij jongens Daan en Daniël, Ruben, Bram,
David, Sam Samuelen Job (lijst gebaseerd op
een bestand met de namen van alle kinderen ge
boren in Nederland in de jaren 1996-1997; zie
ook Gerritzen 1998, 12).
Verandering in de naamgeving
Eeuwenlang heeft de vernoemingsgewoonte de
naamgeving bepaald. Deze gewoonte werd in de
meeste families streng gehanteerd, zodat e.
steeds dezelfde namen terugkwamen. Vernoe
ming heeft dus een conserverende werking op de
namenvoorraad. Om dat te illustreren wordt in ta
bel 3 en 4 een overzicht gegeven van de mees
frequente namen in Zaamslag, een protestantse
gemeente in Zeeuws-Vlaanderen, in de acht
tiende eeuw en ten tijde van de volkstelling var
1947, twee eeuwen later dus. In de linkerkolon
staan namen uit het doop- en trouwboek van ck
Hervormde Gemeente uit 1747-1748, rechts staa
een steekproef uit de volkstelling van 1947.
De overzichten maken duidelijk dat de frequente
namen in beide periodes voorkomen. Ook val
op dat we in de achttiende eeuw geen Johanne.
vinden (die in 1947 op nummer 7 staat). Blijkbaai
gaf men toen nog de voorkeur aan de roepvorm
Jan. Bij de vrouwen is het beeld iets minder dui
delijk door de lage aantallen in de achttiende
eeuw, maar toch is ook daar de overeenkoms
groot. Opvallend is dat we Elisabeth (dus met „v
in de achttiende eeuw vinden en Elizabeth (met
z) in 1947. Daaruit kunnen we afleiden dat de
Tabel 3: Top vijftien van de meest voorkomende voornamen van vrouwen in Zaamslag, 1747-1748 en circa 1870-1947
(bron: doop- en trouwboek Hervormde Gemeente Zaamslag, 1747-1748, en volkstelling 1947).
achttiende eeuw (n 132)
ca
1870-1947 (n 575)
1
Elisabeth (12; ook 1 Lijsabeth)
1
Maria (54)
2-4
Cornelia (7), Cornelija (1), Kornelija (1)
2
Cornelia (39)
2-4
Janna (9)
3
Janna (35)
2-4
Susanna (7), Zusanna (2)
4
Adriana (29)
5
Maria (8)
5
Elizabeth, (27; ook 7 Elisabeth)
6-8
Adriana (6), Adriaena (1)
6
Catharina (26)
6-8
Adriaentje (3), Adrijaantje (2), Adriaantje (1)
7
Neeltje (21)
6-8
Francoise (6)
8
Johanna (20)
9-10
Janneke (5)
9
Pieternella (18)
9-10
Tanneke (4), Tanneken (1)
10
Geertruida (11), Geertrui (6)
11-12
Anna (4)
11
Suzanna (15), Susanna (1)
11-12
Dingetje (4)
12
Maatje (15)
13-15
Berbel (3)
13-
-15 Helena (14), Jacoba (14),
13-15
Catharina (2), Catarina (1)
Janneke (14)
(ook 1 Catalijntie en 1 Katelijntje)
13-15
Jacomijntje (2), Jacomijntie (1)
