OVER ZEEUWSE MENSEN
83
Onder de titel 'Over Zeeuwse mensen' werd op 20 maart 1998 in het Provinciehuis te Middelburg een
historisch-demografisch congres belegd. Het congres was georganiseerd door de Stichting Regionale Ge
schiedbeoefening Zeeland Csrgz) en de Historische Steekproef Nederlandse bevolking hsn), een onder
deel van de onderzoeksafdeling van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (iisg) te Am
sterdam. De hsn streeft ernaar, zo compleet mogelijke levensgeschiedenissen van een representatief deel
van de negentiende- en twintigste-eeuwse bevolking van Nederland te vergaren. Dank, zij de reeds uit
1993 daterende samenwerking tussen srgz en hsn is, naast Utrecht, Zeeland de provincie waarin de op
bouw van deze gegevens het verst is gevorderd. Doel van het congres was om voor het eerst de inhoud
van deze gegevens te koppelen aan wetenschappelijke vraagstellingen en het nut van deze data aan een
breder publiek te demonstreren.
Gezien de enthousiaste reacties uit de zaal is dit
doel bereikt. Na de opening door Commissaris
van de Koningin drs. W.T. van Gelder, verzorgde
Kees Mandemakers een inleiding op het doel van
de hsn. Leo Hollestelle (waarnemend hoofd ex
terne dienstverlening van het Rijksarchief in Zee
land) vervolgde met een overzicht van de stand
van zaken bij het akon-project (akon: Algemene
Klapper Overlijdensakten Nederland), een sa
menwerkingsverband tussen de hsn, het Rijksar
chief in Zeeland en de afdeling Zeeland van de
Nederlandse Genealogische Vereniging.
Daarna kwamen de eerste op basis van de
Zeeuwse data gemaakte analyses aan de orde.
Hilde Bras toetste het levensverhaal van de
dienstbode Pietje Willemse aan het 'gemiddelde'
levensverhaal van de uit de hsn-steekproef af
komstige Zeeuwse dienstboden. Doreen Gerrit-
zen completeerde de ochtend met de presentatie
van de resultaten van een onderzoek naar
Zeeuwse voornamen. Zowel voor jongens als
voor meisjes werd een top vijftig van de meest
toegekende voornamen gepresenteerd.
Tijdens de middagsessie stonden overlijden en
huwelijk centraal. Frans van Poppel gaf inzicht in
de oorzaken van kindersterfte in de negentiende
eeuw, die juist in Zeeland erg hoog is geweest.
Jan Kok verdiepte zich in het gedrag van de
Zeeuwse huwelijksmarkt en ging op zoek naar
de veranderingen in huwelijksleeftijden en naar
geografische en sociale barrières. De middag
werd op gepaste wijze afgesloten door Jan Zwe-
mer, die het gebodene met een aantal anekdotes
in het geheugen wist te verankeren.
Om vier uur werd door Roelof Koops als voor
zitter van de Stichting Regionale Geschiedbeoefe
ning Zeeland het officiële gedeelte van liet con
gres afgesloten. Tijdens het minder officiële
gedeelte kwam al spoedig de wens naar voren,
de op het hsn-materiaal gebaseerde lezingen in
gedrukte vorm te laten verschijnen. Deze publica
tie ligt thans voor u. Slechts de congresbijdragen
van Leo Hollestelle en Jan Zwemer ontbreken in
deze bundel; deze weken te veel af van de thans
wel gebundelde bijdragen. De Stichting Regionale
Geschiedbeoefening Zeeland en de Historische
Steekproef Nederlandse bevolking zijn cle redac
tie van het tijdschrift Zeeland erkentelijk voor
haar bereidheid om de september-aflevering ge
heel te wijden aan de resultaten van het congres
'Over Zeeuwse mensen'. De samenstellers van
deze aflevering danken de auteurs ervoor, dat zij
hun lezing op korte termijn in een artikel hebben
willen omzetten. De hsn-data-set kwam tot stand
door het werk van Lieven van Belzen en Ange
lina Tetelepta. Het is vooral dank zij hun inspan
ningen dat deze congresbundel op uw tafel ligt.
Kees Mandemakers
Otto Hoogerhuis
Aad de Klerk
