s gnalementen
179
happelijk projectmedewerkers om opgravingen
i it te werken of vondsten systematisch te bewer-
len. De chronisch zwaar zieke patiënt krijgt een
ieuwe jas, dat wel.
Ook doet de provinciaal ambtenaar in het blad
wat vage mededelingen over de oprichting van
een Provinciaal Steunpunt Cultureel Erfgoed Zee
land, waar velen nu al zo lang halsreikend naar
t itkijken. Voor niet-ingewijden blijft onduidelijk
vat dit moet gaan inhouden: eerder was er in de
i >ers sprake van de oprichting van een Provin-
- iaal Steunpunt voor Monumentenzorg en Ar-
i heologie of een Provinciaal Platform Archeolo
gie. Terecht kan gevreesd worden dat de
provincie hiermee weer allerlei vergaderstructu
ren in het leven roept.
In een vaste rubriek in de Nieuwsbrief worden
Zeeuwse actualiteiten en ontwikkelingen belicht
waar de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodem
onderzoek als belanghebbende of als adviseur bij
is betrokken. Dat betreft momenteel onder meer
de procedure tot aanwijzing van de ringwalburg
van Domburg als beschermd archeologisch mo
nument en het overleg met onder andere Rijks
waterstaat over de archeologische implicaties van
de tracé's van zowel de Westerscheldetunnel als
cle N57 op Walcheren.
Verder natuurlijk actueel archeologisch nieuws,
lecente vondstmeldingen, onderzoeken en waar
nemingen. Ik hoop dat de publicatie van deze in-
lormatie niet ten koste gaat van de Archeologi-
che Kroniek die in het jaarboek van het
lenootschap verschijnt.
Daarnaast stelt de afdeling Zeeland van de Ar-
- heologische Werkgemeenschap Nederland zich
oor, een club enthousiaste amateurs die al sinds
jaar en dag de gastvrijheid van het pacz geniet.
Met de Nieuwsbrief Archeologie zijn allen die
le Zeeuwse archeologie een warm hart toedra
gen, een zeer informatief en actueel bulletin rij-
•cer. Het is te hopen dat het niet blijft bij mooie
accommodatie en fraaie krantjes. Dat toont alle
maal prachtig, maar waar het om gaat, is dat de
archeologie wérkelijk de achterstand inhaalt. Met
de uitgave van deze Nieuwsbrief Archeologie
krijgt de provincie voorlopig nog het voordeel
.'an de twijfel.
C.N. Polderman
an Malawauw, Saudara; portretten en levens)-
verhalen van oudere Molukkers. Middelburg,
1998. Isbn 90-74038-03-4. Prijs: 22,50.
9e publicatie Saudara hoort bij de reizende ten-
nonstelling, eveneens Saudara geheten, die het
Zeeuws Museum in samenwerking met fotograaf
lan Malawauw heeft opgezet. De tentoonstelling
is tot het voorjaar van 1998 in het Zeeuws Mu
seum te zien geweest. Nu reist ze door Nederland
en is onder andere te zien in het Drents Museum
in Assen en in het Moluks Historisch Museum in
Utrecht.
Jan Malawauw portretteerde tweeëndertig ou
dere Molukkers in Nederland: prachtige, karakte
ristieke foto's van mensen met een gezicht als
een landkaart. Op de tentoonstelling zijn behalve
de portretten enkele voorwerpen te zien die zij
als een dierbare en waardevolle herinnering aan
hun vaderland koesteren. In het boek zijn ook
deze objecten afgebeeld, en de geportretteerden
vertellen waarom zij zo'n sterke band met die sa
rong, die trom of hun knii.-kist hebben. Vele as
pecten van de oude gewoontes en gebruiken ko
men aan de orde. Er wordt verteld over kleding,
de vervaardiging van het ingewikkelde batik
werk, sieraden en de waarde van oude gebruiken
en voorwerpen. Ook het geloof speelde een be
langrijke rol. Veel Molukkers zijn christen gewor
den en in in hun kerkelijke gemeenschap vormen
ze een hechte, maar aparte groepering. Zij kun
nen de oude verhalen van de voorouderverering
nog wel vertellen, en sommige gebruiken van nu
gaan terug op die oude tijden.
Het boek geeft een mooi, integer beeld van
een groep mensen die al jarenlang in Nederland
woont maar wier hart nog altijd op de Molukken
ligt. De teksten zijn met liefde en genegenheid
voor hun geschreven, de foto's tonen hen in alle
waardigheid die hun ouderdom met zich mee
brengt. De heimwee ligt bij hen om de hoek,
maar ze worden er niet door bevangen. Velen
zijn op de Molukken geboren en hebben er hun
jeugd doorgebracht. Ze spreken daar met wee
moed over. Het is voor ieder van hen een ver
verwijderd verleden, dat nooit meer terug zal ko
men en dat gekoesterd wordt als een dierbaar
kleinood. Hun vertrek naar Nederland was geen
gemakkelijke keuze, en eenmaal hier beland wer
den ze aanvankelijk als tweederangs burgers be
handeld. Ze kozen echter zelf ook voor afzonde
ring; ze zouden immers terugkeren naar de
Molukken. De Nederlandse regering heeft in haar
bejegening van Molukkers flinke steken laten val
len. De behandeling die deze mensen bijvoor
beeld in Westkapelle ten deel viel (ze kregen een
zo karig handgeld, dat er werkelijk gebrek werd
geleden), kan niet anders dan een grote fout van
de Nederlandse overheid worden genoemd. De
huisvesting van een groep Molukkers in de ba
rakken van het voormalige concentratiekamp
Vught doet je nu nog vol verbazing het hoofd
schudden.
Maar in Saudara kijkt men niet in verbittering
om naar de slechte behandeling in Nederland. In
het boek overstijgt men deze moeilijke omstan
digheden uit het verleden. Het Moluks-Maleis
woord 'saudara' betekent letterlijk 'broeder-zuster'
en verwijst naar een directe verwantschap, een
