WATERBELEID EN -BEHEER
13
bleef echter bij zeer beperkte, plaatselijke maatre
gelen, die bedoeld waren om de bewoners tegen
overstromingen te beschermen.
Van volgen naar keren
Geleidelijk namen de mogelijkheden om water
daadwerkelijk te keren toe. De eerste reeks bedij
kingen, in de twaalfde eeuw, getuigt hiervan.
Kort na de aanleg van de eerste dijken ontston
den de voorlopers van de huidige waterschap
pen. Het waterbeheer in die tijd bleef duidelijk
'watervolgend'. De ingepolderde gebieden moes
ten na zware stormen dikwijls opnieuw aan de
zee worden prijsgegeven, soms tijdelijk, soms
permanent. Een benaming als het Verdronken
land van Zuid-Beveland vormt hiervan nog een
getuigenis.
De 'beleidslijn' van het vólgen van water werd
in de loop van de tijd meer en meer vervangen
door een strategie die gericht is op het kéren van
water. Kennis en technische middelen verbeter
den en de bevolkingsomvang nam toe, waardoor
men beter in staat was de nodige arbeidskrachten
te mobiliseren en te organiseren. Ook het groei
end economisch potentieel van de landbouw
maakte de bedijking en inpoldering van gebieden
All). 4. Rammekenskreek (foto Rijkswaterstaat).
mogelijk en aantrekkelijk. Het waterbeheer - dat
wil zeggen het zodanig keren van water dat ge
bieden bij vloed niet meer overstromen werd
beter georganiseerd en gepland. Na enkele grote
overstromingen groeiden de invloed en de status
van de (lokaal georganiseerde) waterschappen.
Zij bepaalden voor een belangrijk deel het water
beheer, dat in de Zeeuwse Delta voornamelijk op
waterkeren bleef gericht. Weliswaar braken nog
regelmatig dijken door, maar men was steeds be
ter in staat om het herstel van de dijken en de
eventuele verhoging ervan ter hand te nemen.
Ook werden langzaam aan de eerste stappen in
de richting van het sturen van water gezet. Hier
en daar werd - dikwijls slechts met kortstondig
succes - een kanaal gegraven om een verzande
kreek te vervangen. Bovendien werd in oorlogs
tijd water als wapen gebruikt door gebieden te
inunderen, waardoor de vijand zich in zijn bewe
gingsvrijheid beperkt zag.
Van keren naar sturen
Het omslagpunt van keren naar sturen bevindt
zich in de zeventiende eeuw, toen, na de Tach
tigjarige Oorlog, de eerste grote gebieden werden
ingepolderd, bijvoorbeeld de Oud-Noord-Beve-
nHH
