14
WATERBELEID EN -UEHEE
landpolder. Er was genoeg kapitaalkracht om
werklieden aan te trekken voor grootscheepse
bedijking. Vooraf werd een plan gemaakt voor de
uit te voeren werkzaamheden.
Tijdens de Franse overheersing werd het water
beheer gecentraliseerd. In 1798 werd de dienst
Rijkswaterstaat opgericht en werden de water
schappen 'gedegradeerd' tot uitvoerende orga
nen. Na het vertrek van de Fransen trachtten de
waterschappen hun macht en status te heroveren,
wat gedeeltelijk lukte. Rijkswaterstaat bleef echter
verantwoordelijk voor de landelijke coördinatie
van de waterschapstaken en voor de rijkswate
ren. De oprichting van Rijkswaterstaat luidde een
nieuw tijdperk in het waterbeheer in. Het accent
verschoof voorgoed van de verdediging tegen het
water naar het sturen van het water. Dijken wer
den sterker geconstrueerd en natuurlijke waterlo
pen werden vervangen door kanalen.
De ontwikkeling en aanvankelijk ook de uit
voering van het Deltaplan kunnen als hoogtepunt
van dit beleid worden beschouwd. Met als hoofd
doel maximale veiligheid tegen overstromingen
werd het gebied van de Zeeuwse en Zuidhol
landse eilanden opnieuw ingericht. Door het af
dammen van de zeearmen was het waterbeleid
en -beheer er volledig op gericht, de zee niet
meer tot de Zeeuwse wateren toe te laten. Ook
cle aan- en afvoer van zoetwater diende met be
hulp van dammen en sluizen zodanig gestuurd t<
worden, dat de belangen van de landbouw - vol
doende zoetwater voor de gewassen - en van de
binnenvaart een getijvrije doorgang met vol
doende diepgang - gegarandeerd waren. De
aandacht voor deze functies bleef echter onder
geschikt aan cle zorg voor de veiligheid.
De aanleg van de Oosterscheldekering mar
keerde een omslag in het denken. Gedwongen
door de samenleving, zag ook Rijkswaterstaat ir
dat de zorg voor veiligheid gecombineerd kon
worden met de zorg voor het milieu, meer in hei
bijzonder de karakteristieke eigenschappen var.
een getijdenmilieu. Langzaam maar zeker were
het waterbeheer verbreed tot de zorg voor ge
zonde, schone watersystemen en watergebonder
functies zoals scheepvaart, visserij en recreatie
Dit is wat integraal waterbeheer wordt genoemd.
Huidige situatie
Het huidige beeld van Zeeland - eilanden ver
bonden met dammen - is inmiddels vertrouwd.
De Deltawerken zijn voltooid en er zijn verschil
lende watersystemen ontstaan. Naast de zorg
voor veiligheid die voor alle systemen van belang
Atb. 5. Het indijken van cle Schengepolder, 1874. RAZ, zg, Zei. 111. 111-336/1.
