34
RIJKSWATERSTAAT EN HET LANDSCHAP
Afb. 2. Landschapsplan
West ei schele lel un nel; in
richtingsplan natuurcom-
pensatiegebied Ellewouts-
dijkpolder.
Zeeuwse voorbeelden, te weten: de Stormvloed
kering Oosterschelde, het Kanaal door Zuid-
Beveland, de Westerscheldetunnel, de rijksweg
A58, de Westerscheldedijken en de rotonden in
West-Zeeuwsch-Vlaanderen.
Stormvloedkering Oosterschelde
In 1994 is een landschapsplan voor de gehele
Stormvloedkering tot stand gekomen'. Aanleiding
hiertoe was de druk van de recreatie op het ge
bied van de Stormvloedkering. Bovendien waren
na voltooiing van de kering een aantal werkter
reinen achtergebleven die op verantwoorde wijze
landschappelijk afgewerkt dienden te worden.
Rijkswaterstaat voelt zich altijd verplicht werkter
reinen netjes achter te laten. Over hoe dit gedaan
zou moeten worden en over de financiële conse
quenties is veel gediscussieerd.
Voor afwerking van de werkterreinen is geko
zen voor duinvorming, struweelaanplant en het
aanbrengen van schelpen op een onderlaag.
Duin, struweel en schelpen waren al aanwezig en
zijn zowel ecologisch als landschappelijk verant
woord gebleken. Het plan is begeleid en onder
steund door een brede groep belanghebbenden,
zoals gemeenten en milieubeschermingsorganisa
ties. Momenteel is het landschapsplan een be
langrijke toetssteen bij de beoordeling van
vergunningaanvragen voor bijvoorbeeld contai
nerplaatsing, windmolens en zendmasten.
Bezoekers beoordelen de kering unaniem posi
tief. Men roemt de rust, de ruimte, de voelbaar
aanwezige invloed van het getij en het impone
rende cultuurhistorische werk van de kering. Dat
Rijkswaterstaat op de achtergrond een regie voert
die gericht is op instandhouding van een harmo
nisch landschapbeeld en een dienovereenkom
stige landschapsbeleving, is bij veel mensen niet
bekend.
Kanaal door Zuid-Beveland
In 1995 is het landschapsplan voor het verbrede
Kanaal door Zuid-Beveland gereed gekomen2.
Gelet op de grootschalige invloed die het mo
derne kanaal op de omgeving heeft, valt dit
kunstwerk moeilijk in het landschap in te passen.
Dijkbeplanting, die de drastische ingreep enigs
zins zou kunnen verfraaien, was in dit gebied
wettelijk niet toegestaan. Daarom is ervoor geko
zen de overhoeken van een moderne vormge
ving te voorzien en mogelijkheden voor ecologi
sche ontwikkeling te creëren. Het meest in het
oog springend zijn de poelen aan weerszijde van
de Vlakebruggen. Er is gebruik gemaakt van een
bestaand cultuurhistorisch landschapselement (de
drinkpoel) dat een moderne vorm is gegeven die
aansluit op het nieuwe Kanaal. De moderne,
ronde poelen zijn op gelijke afstand van elkaar
gesitueerd en hebben een doorsnede van dertig
meter. In de poelen zijn eigen ecotopen ontstaan
met vegetatie- en faunawaarden. Er is een geva
rieerde planten- en dierenwereld gegroeid, omdat
de poelen op drie verschillende niveaus - nat,
dras en droog - zijn aangelegd. Bij de Postbrug is
door de aanleg van aflopende dijkjes een golfbe
weging gesuggereerd.
Mensen beoordelen het poelenplan als eigen
aardig (naar verluidt vinden sommigen het een
