AN PERSANT SNOEP (1815-1882), HEEL- EN VROEDMEESTER TE
WOLFAARTSDIJK
55
j m Z.S. Pel
De Wolfaartsdijkse heelmeester Jan Persant Snoep behoorde in zijn tijd tot de top van de Zeeuwse ge-
neeskundigen. Hoewel hij als heel- en vroedmeester deel uitmaakte van de 'tweede medische stand' was
hij, gemeten aan zijn kunde, zijn wetenschappelijke prestaties en de positie die hij in de Zeeuwse medi-
he wereld innam, de meerdere van een groot deel van zijn vakgenoten die een universitaire opleiding
radden gehad en als medicinae doctores behoorden, tot 'de eerste medische stand'. Zijn levensloop die -
•at zijn beroepsleven betreft - slechts hoogtepunten heeft gekend, geeft aanleiding tot het maken van
en aantal opmerkingen over de medische zorg op het Zeeuwse platteland in het derde kwart van de ne-
entiende eeuw.
evensloop
Jan Persant Snoep wordt op 25 maart 1815 in
Goes geboren als zoon van de goud- en zilver-
smid Thomas Snoep en diens echtgenote Maria
de Groot. Het gezin woont op het adres Opril
Groote Markt 8 in het pand waarin nu het restau
rant 'De Witte Lelie' is gevestigd.
Als zoon van een gegoede middenstander
krijgt de jonge Snoep een gedegen schooloplei
ding. Wanneer hij op 22 december 1832, 17 jaar
oud, ingeschreven wordt als leerling van de Pro
vinciale Geneeskundige School te Middelburg, is
hij bekend met de moderne talen en met het
Latijn.1
Als eerstejaars student wordt hij lid van de aan
de 'Clinische school' gevestigde studentenvereni-
;ing 'Aesculapio Sacrum' en ondergaat de gebrui
kelijke ontgroening.2 In zijn derde studiejaar
trouwt hij met de 21-jarige Jacoba Cornelia Haze-
lof, de "opgewekte levenslustige" 5 dochter van de
/liddelburgse borstelmaker Hendrik Hazelof en
iens huisvrouw Cornelia van Nederveen. Zes
eken na het huwelijk wordt een voldragen wel
geschapen dochter geboren.
In de loop van zijn vijfde studiejaar vraagt hij
et examen aan voor heelmeester, dat afgenomen
vordt door leden van 'de Provinciale Commissie
oor Geneeskundig Onderzoek en Toevoorzigt in
Zeeland'. Na een praktisch gedeelte dat bestaat
uit het verbinden van een breuk van het boven
been wordt hij door drie leden van de commissie
ondervraagd over onderwerpen uit de heel
kunde, de inwendige geneeskunde en de farma
cie. Na beraadslaging besluit de commissie hem
"als buitengewoon voldaan hebbend"4 te bevor
deren tot stedelijk en plattelandsheelmeester,
waarna hij in handen van de voorzitter van de
Commissie de eed aflegt. In oktober vraagt hij het
vroedmeestersexamen aan. Na de nodige theore
tische vragen te hebben beantwoord moet hij op
het fantoom - een verloskundig oefenmodel - een
manuele en een instrumentele verlossing uitvoe
ren. Ook nu slaagt hij en ook nu met het
vleiende judicium "buitengewoon voldaan heb
bend"5.
Na het eerst een jaar in 's-ITeer-Arendskerke
geprobeerd te hebben solliciteert hij in 1838 naai
de vacante betrekking van stadsgenees-, heel- en
vroedmeester van Veere waar hij, bij besluit van
Afb. 1. Hendrik Karei Snoep, jongste zoon van Jan Persant
Snoep en Jacoba Cornelia Hazelof. (1843-1913). Genees
heer in Wolfaartsdijk (1864-1867), 's-Gravenpolder (1867-
1877) en Kapelle (1877-1913). (raz, kzgw, Zei. 111. iv- 82).
Uf
i
1