84
HET LANDSCHAP VAN OVERFLAKKI E
Afb. 1. De kerkring te Nieuwe Tonge met het omgrachte kerkhof (foto Streekmuseum Goeree-Overflakkee, Sommelsdijk)
Kerneilanden
Toen in de vijftiende eeuw met de definitieve be
dijking van de kerneilanden werd aangevangen,
hadden ze al lang een naam. Het feit dat er eeu
wenlang moernering mogelijk was, wijst erop,
dat ze een stabiele ligging hadden. Ze waren ook
al bestuurlijk toegedeeld; voor het grootste deel
behoorden ze tot de noordelijk gelegen heerlijk
heden Voorne en Putten. De Voornse landen
stonden bekend als Zuidvoorne over Flakkee.
Hiertoe behoorden Dirksland, Melissant, Herkin-
gen, Roxenisse, Onwaard, Oude en Nieuwe
Kraayert, Kraayenisse, Grijsoord en Klinkerland.
Putten over Flakkee bestond uit Middelharnis,
Stad, Bommel en Ooltgensplaat. Tussen de gebie
den van deze beide heerlijkheden lag de plaat
Sommelsdijk ingeklemd; deze werd merkwaardi
gerwijs tot Zeeland gerekend. Een duidelijke ver
klaring hiervoor is niet te vinden, want Sommels
dijk werd niet door markante grenzen van de
overige platen gescheiden.
Dirksland wordt in 1229 voor het eerst ge
noemd. Het was toen in bezit geweest van Die-
derik van Zierikzee, vandaar de naam. In 1275 is
het 'een zout land', dat door Floris V als onder
pand voor een schuld werd uitgegeven aan heer
Albert van Voorne. In 1278 werd het volledig e -
gendom van Albert. Het was toen al bewoont
waarschijnlijk door enkele vissers en schaaphei -
ders. Ook wordt er over moerdijken gesproker-
Na een mislukte bedijkingspoging in 1413 werd
het eiland in 1415 als eerste Flakkeese bodem de
finitief bedijkt. Het pas gewonnen land over
leefde de Sint Elisabethsvloed. De kolonisati
heeft blijkbaar nogal wat tijd gekost, want pas in
1488 werd er een kerk gebouwd.
Het uitgestrekte schorrengebied met de toepas
selijke naam Grijsoord werd in 1284 door graa"
Floris V aan Albert van Voorne uitgegeven. Even
als Dirksland werd het gebruikt voor moernering
In 1420 werd het door Jan van Beijeren als te be
dijken gorzen, landen en slikken uitgegeven aan
Pieter van Steenhuijs, maar deze bedijking is
blijkbaar door de Sint Elisabethsvloed vertraagc
Het Oudeland van de Oude Tonge werd als eer
ste polder van Grijsoord pas in 1438 bedijkt. De
kerk wordt voor het eerst vermeld in 1492.
Met Herkingen had men minder geluk. Ook d t
gebied werd in 1420 voor bedijking uitgegeven,
maar deze onderneming mislukte. In 1482 lukte
het wel, maar deze polder, waar ook al een kerk
