rl^^rx
I i/To:.'|-ifl h|;
<ha
lrE: -
J
128
DE SINT-PIETERSKERK TE MIDDELBl RG
"T
4:>4j >}%<$- 'i.
H:xv \v\' 7w s«r *T"|
U,'-$ VSsT .2'
.H://v -iss
i
vV v\i i
1 'v i s
I\l|i
I 4 i; 5- i
M
'M
fJ-4
I -;V L'K" f >\tn\,
'k-Asé \f 'jm:. v
V
,v v 1
w
i ;b rl
•rfcór
f ..v-f.-..>;v fj
a§ -
f li fit h ji v
- L <i' - Tl.,! A "G-,
-fffr K) v-:'v
1 pr 1. f i i,"
i: il VI Vii |i'
ij li II i! 1! i!K :rM
Afb. 7. Gezicht in de kerk van noordoost naar zuidwest
met inkijk in de viering, schip en zuidbeuk. Potloodteke
ning door Daniël de Blieck. z.j. (Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg)
Vermoedelijk waren houten gewelven voor schip
en transept voorzien. Het beeldmateriaal geeft
nergens uitwendig een aanduiding van steuncon-
structies voor een stenen schipgewelf. Op een
houten overkapping, ook voor de zijbeuken, wij
zen eveneens de oost-west zadeldaken van de
zijbeuken.
Het interieur gezien door de ogen van De Blieck
Een aparte bespreking verdienen de twee inte-
rieurschetsen van De Blieck. De eerste (afb. 7) is
een gezicht via de viering in het schip van de
kerk. kijkrichting van noordoost naar zuidwest.
De artiest doet alsof een dergelijk overzicht in
één blik te verwezenlijken zou zijn.
Het 'verhaal' moet 'gelezen' worden van de
preekstoel met zijn dooptuin en van de zuidoos
telijke vieringkolom, de diepte in, tot waar, in de
westhoek van de zuidbeuk, het venster in de
kopgevel van die beuk nog juist tussen de ko
lommen cloor zichtbaar is. Een centrale plaats
neemt de zuidwestelijke vieringkolom in, met a rn
de voet, diagonaalsgewijs tegenover de kansel,
een overheidsgestoelte.
Van de vier vieringpijlers zijn er dus drie in
beeld. De vierde (noordwest) valt weg achter ie
noordoostelijke, waaraan de preekstoel is beves
tigd. Duidelijk zijn de drie gemetselde bogen te
zien, die de vieringpijlers met elkaar verbind *n
en, al verstevigend, het muurwerk van schip ;n
transept tot corset dienen.
De dakconstructie van het middenschip vi lt,
naar boven tot aan de nok toe en in de diepte t at
waar het dak tegen de ingebouwde toren rust, af
te lezen uit de kapdriehoeken met hun kapb; 1-
ken, spanten, korbelen58 en de gordingen" in de
lengte. In het muurwerk van de toren boven de
kapbalk (basisbalk van de driehoek) zijn blin 1-
nissen zichtbaar, of misschien zijn er luiken >ij
van de achterliggende torengeleding. De drie tra
veeën van het middenschip zijn goed herkenbaar.
Dat de zijbeuk twee traveeën meer heeft, valt uit
de tekening niet direct op te maken. We weten
het uit de tekeningen die we kennen van het br i-
tenaanzicht.
De kromme spanten van de zijbeuks-overka wi
ping zijn schematisch aangegeven. Het is hat
enige, dat we te zien krijgen van de overkapping
van de zijbeuk. Wat we ook meer moeten rade
dan dat het de oningewijde beschouwer duideliik
wordt, is de aanwezigheid van kapellen aan de
zuidwand. Ze worden gesuggereerd door de ho
rizontale streepjes links naast de kapitelen van de
muurkolonetten.
In de tweede schets (afb. 8) heeft De Blieck c e
kerk heel wat 'kathedraalachtiger' weergegeven
dan in de eerste. De tekening heeft meer het ka
rakter van een statieportret van de kerk. De twee
elementen, die bij de werkelijke ervaring van ce
ruimte storend moeten hebben gewerkt, zijn hit r
als het ware geëlimineerd: de onvoltooide kap
van het schip en van het transept, alsmede de in
gebouwde toren.
De beschouwer staat opnieuw, zoals bij de ee -
ste tekening, noordoost, maar verder weg. Di
oostelijke vieringkolommen zijn buiten het beel i
gehouden, een kunstgreep die ruimte schep
maar een artistieke vrijheid inhoudt. De artie. t
laat ons genieten van een maximum aan ruimt f
dat er uit het gegeven viel te halen.
Centraal zijn de westelijke vieringpijlers. Links
van de zuidwestelijke een inkijk in het transept
tot en met de kopmuur van de zuidelijke arn
Rechts van nog steeds diezelfde kolom schip e t
zuidbeuk weglopend 'zonder einde'.
De waarlijk meesterlijke, en vooral ook mee: -
terlijk flatterende, schets geeft een duidelijk beeli
van de basilikale opbouw van het schip. De af
werking van het triforium4" wordt niet geprec -
seerd. Te vermoeden valt een eenvoudig venste -
banktriforium. Dat wijst, met de door De BliecK
