8
OVER HEREN VAN STA NI
gave hiervan een succes. Ook vervult de agenda
een functie in de 'public relations' van het Ge
nootschap, omdat zij de aandacht vestigt op de
culturele rijkdom van de Genootschapsverzame
lingen. Iedere gebruiker van de agenda wordt
wekelijks geconfronteerd met een afbeelding uit
de historisch-topografische atlas Zelandia Illu-
strata.
De kracht van het Zeeuws Genootschap be
staat uit de bundeling van energie en tijd van tal
van vrijwilligers. Zij zijn actief in de besturen van
werkgroepen, in commissies of als conservator.
Het overgrote deel van de leden is echter niet
direct actief binnen het Genootschap, maar kiest
voor het meer op afstand deelnemen aan of ken
nisnemen van de activiteiten. De leden hebben
via de Algemene Ledenvergadering zeggenschap
in onder meer beleidszaken en financiële zaken.
Alle aangeslotenen leveren als lid, begunstiger
of donateur een financiële bijdrage, die het Ge
nootschap in staat stelt zijn werkzaamheden te
financieren. Structurele subsidies ontbreken, wel
worden voor speciale projecten subsidies aange
vraagd.
De structuur van het huidige Genootschap valt
uiteen in vier organen. Allereerst is er het be
stuur, dat in de plaats van het vroegere dagelijks
en algemeen bestuur is gekomen. De Genoot-
schapsraad functioneert als adviesorgaan van het
bestuur en bestaat uit vertegenwoordigers van de
commissies en werkgroepen. Voor de beoefening
van bepaalde takken van wetenschap functione
ren werkgroepen. Zij zijn cle voortzetting van de
in de negentiende eeuw gevormde afdelingen.
De commissies ten slotte dienen ter uitvoering
van speciale werkzaamheden. Er valt een onder
scheid te maken tussen enerzijds commissies die
direct de wetenschapsbeoefening tot taak heb
ben, zoals de redactiecommissies, de coördinatie
commissie Verzamelingen en de activiteitencom
missie, en anderzijds faciliterende commissies,
zoals commissies die zich bezighouden met le
denwerving, het verwerven van fondsen en de
verkoop van publicaties.
In de activiteiten die vandaag de dag binnen
het Genootschap worden ontplooid, valt het in
de negentiende eeuw geboren onderscheid tus
sen algemene wetenschapsbeoefening en betrok
kenheid op Zeeland nog duidelijk te herkennen.
Vakgenoten ontmoeten elkaar en stellen zich op
de hoogte van ontwikkelingen in hun vakgebied,
die de grenzen van Zeeland ver te buiten gaan.
Zo werden in de afgelopen jaren door werkgroe
pen onder meer lezingen georganiseerd over ba
rokkerken benoorden de Alpen (kunstgeschiede
nis), de fossiele haaienfauna van Aquitaine
(geologie) en de bijdrage van cle kerken aan de
ziel van Europa (theologie). Ook de Genoot-
schapscolleges getuigen van de algemeen-weten-
schappelijke invalshoek. Belangstellenden kon
den inschrijven op lezingenseries over oncle
meer de evolutie, Erasmus en zijn tijdgenoten, de
relatie tussen kunst en werkelijkheid, het tijdei-
gene van de muziek, de Nederlandse taal en het
klimaat. Ook de verzamelingen zijn ten dele van
algemene aard, zoals bijvoorbeeld onderdelen
van de collecties mineralen en munten en pen
ningen.
Het bewaren en bewaken van een belangrijk
deel cultuurhistorisch erfgoed van Zeeland en de
bevordering van wetenschappelijke kennisvor
ming betreffende Zeeland, vindt plaats in de ver
zamelingen en in de publicistische organen alt
het tijdschrift Zeeland, het jaarboek Archief en dt
reeks Werken. Daarnaast houden werkgroepen
zich bezig met aspecten uit het Zeeuwse heder
en verleden. Zo leeft in de Werkgroep Muziel
grote belangstelling voor het muziekverleden van
Zeeland en betrekt de Werkgroep Historie en
Archeologie haar activiteiten steevast op d< -
Zeeuwse historie door lezingen en studiedagen te
organiseren over Zeeuwse onderwerpen. Onlang
was deze werkgroep mede-initiatiefnemer van de
publicatie van een nieuwe leemtenlijst voor histo
risch onderzoek in Zeeland en de daaraan ge
koppelde instelling van de Jacob Catsprijs voor
Zeeuws historisch onderzoek.
Nieuwe uitdagingen voor een eeuwenoud gezel
schap
Ondanks de vele en succesrijke activiteiten die
het Genootschap vanaf ongeveer I960 ont
plooide, kampte het, mede door de herhaaldelijk
terugkerende bestuurlijke perikelen, met een
slecht imago. Voor de buitenwacht was ooi;
moeilijk in te schatten waarmee het Genootschap
zich bezighield, omdat activiteiten het grote pu
bliek niet bereikten. Lange tijd koos men zuiver
heid in wetenschapsbeoefening als uitgangspun
en dat leek zich niet goed te verhouden met he
aanspreken van een breder publiek. Dit had to
gevolg dat het Genootschap in de ogen van bui
tenstaanders een in zichzelf gekeerde organisatie
was. Pas in 1981 werd het ballotagesysteem afge
schaft en vervangen door benoeming door de Al
gemene Ledenvergadering, in 1996 gevolgd doo
de invoering van vrije aanmelding. Het beeld vai
deftige heren die onder het genot van een dikke
sigaar en een glas cognac de stand van de weten -
schap in Zeeland hoog hielden, ging stigmatise
rend werken en stootte vooral jongeren af. He t
was een achterhaald beeld. De maatschappelijk
tendens tot democratisering had de 'deftigheid' 1
lang ingehaald. En vrouwen waren reeds sinds
het eind van de negentiende eeuw zeer actief
binnen het Genootschap. Dit emancipatieproces
zette op wetenschappelijk en bestuurlijk vlak ve -
der door: in 1999 kreeg het Genootschap voc r
