3ver heren van stand
9
het eerst in zijn geschiedenis een vrouwelijke
voorzitter.
Het genootschapsleven is niet uit de tijd, het
moet een uitdaging zijn om in de eenentwintigste
eeuw op zinvolle wijze inhoud te geven aan het
geen uit een achttiende-eeuws geleerd gezel
schap is gegroeid. Het Zeeuws Genootschap
kende al die eeuwen zijn eigen dynamiek. De be
hoefte onder academici en andere inhoudelijk
geïnteresseerden om zich in het van een universi-
air klimaat verstoken Zeeland onder discussiege
noten te mengen, bleef bestaan. Het besef erfge
namen te zijn van Zeeuws cultureel erfgoed,
motiveert velen om zich voor het Genootschap in
te zetten.
Het is de tendens tot accentuering van het
Zeeuwse belang, die het Genootschap in het mo
derne tijdsgewricht alle mogelijkheden biedt. De
huidige samenleving is doordrongen van het be
grippenpaar globalisering en regionalisering. De
hele wereld ligt binnen ons bereik door de toege
nomen mobiliteit en ontwikkelingen op informa
tietechnologisch gebied. Op de tegenbeweging
die dit oproept - een teruggrijpen naar de eigen
wortels, het willen kennen van het verleden van
familie, dorp, eiland en provincie - is het Ge
nootschap onbewust al jaren geleden ingespron
gen. Het heeft vanuit zijn eigen verleden de in
strumenten in handen om (de mens in) de
moderne tijd te bedienen. De verzamelingen bie
den een overzicht van vele eeuwen Zeeuwse his
torie. In publicaties kan wetenschappelijk onder
zoek naar de Zeeuwse geschiedenis, maar ook
naar landschap en natuur, economie en cultureel
leven in Zeeland worden gepresenteerd. De re
gionale geschiedbeoefening is in de laatste de
cennia bovendien op een hoger wetenschappelijk
plan komen te staan. Het tij is, kortom, gunstig.
Voorwaarde is wel dat men weet wat het Ge
nootschap in huis heeft. De roep om de deuren
te openen, vindt binnen het Genootschap nu vrij
algemeen weerklank. Exposities (langdurig of
door middel van tijdelijke tentoonstellingen) van
onderdelen uit de verzamelingen en het opstellen
van catalogi daarvan, het benutten van moderne
informatiesystemen als internet, het verder stimu
leren van publicaties betreffende Zeeland en de
uitbouw van het ruilverkeer, zodat Genootschaps
publicaties onder de aandacht van geïnteresseer
den bij andere wetenschappelijke instellingen
komen, zijn daarvan maar enkele willekeurige
voorbeelden.
Het Zeeuws Genootschap kan voor de
Zeeuwse samenleving veel betekenen. De rol van
provinciale wetenschappelijke instelling, die het
Genootschap van lieverlee kreeg opgedrongen,
heeft in de gelederen van het Genootschap tot
een accumulatie van kennis en cultureel bezit
met betrekking tot Zeeland geleid. Daarvan kun
nen de wetenschap in Nederland en de Zeeuwse
samenleving de vruchten plukken.
Jeanine Dekker
Literatuur
'Beleidsplan van het Genootschap'. In: Archief
1980, xvii—lxi.
Bots, H. Van universitaire gemeenschap tot aca
demische kring; enige aspecten met betrekking tot
de opkomst en ontwikkeling van geleerde acade
mies en genootschappen in West-Europa. Amster
dam 1976.
Frijhoff, W. 'Zeelands universiteit: hoe vaak het
mislukte, en waarom'. In: Archief 1987, 7-41.
Kluiver, J.H. 'Portret van het Genootschap'. In:
Zeeuws Tijdschrift 30/2 (1980), 57-58 en 30/3
(1980), 89-90.
Mijnhardt, W.W. Tot heil van 't menschdomcul
turele genootschappen in Nederland. 1750-1815.
Amsterdam 1987.
Mijnhardt, W.W. 'Wetenschapsbevordering onder
het Ancien Régime: het Zeeuwsch Genootschap
der Wetenschappen 1765-1794'. In: Archief 1985,
1-94.
Mijnhardt, W.W. 'Ter bevordering van "deugd en
waerheijt": het Zeeuwsch Genootschap der We
tenschappen van 1769 tot 1801. In: Zeeland 3/2
(1994), 45-52.
De Romantiek in Zeeland, voordrachten gehou
den op het jubileumcongres ter gelegenheid
van het 225-jarig bestaan van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen op 10
en 11 juni 1994 in de Stadsschouwburg te Mid
delburg. Middelburg 1996.
Trimpe Burger-Mekking, G.G. 'De prijsvragen van
het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen
tussen 1769 en 1858'. In: Zeeland 4/4 (1995),
143-147.
Wachelder, J.C.M. Universiteit tussen vorming en
opleiding; de modernisering van de Nederlandse
universiteiten in de negentiende eeuw. Hilversum
1992.
Zuidervaart, H.J. 'Mr. Johan Adriaen van de Perre
(1738-1790), portret van een Zeeuws regent, me
cenas en liefhebber van nuttige wetenschappen'.
In: Archief 1983, 1-169.
