10
de schelt. e
echter vastgehouden aan het Frans naast het Ne
derlands.
De Schelde is al ruim vier eeuwen een uiterst
gevoelig punt in de betrekkingen tussen de Zui
delijke en Noordelijke Nederlanden, tussen Bel
gië en Nederland. Er is alle reden met gevoelens
van erkentelijkheid stil te staan bij de hardnekkig
heid waarmee Palmerston op de Londense Con
ferentie een regeling voor de Schelde wist af te
dwingen die nu na l60 jaar en zeshonderd verga
deringen van de Permanente Commissie nog
steeds functioneert.
Literatuur
Bindoff, S.T. The Scheldt Question. Londen 1945.
Cambrier, E. 'Etudes sur les transformations de
l'Escaut et de ses affluents au norcl du Gand pen
dant la période historique'. Bulletin de la Société
Royale Beige de Géograpbie 31 f1907) 40, 91, 126,
170, 252-288, 349-383.
Depoortere, R. Le rachat du péage de l'Escaut.
Brussel 1991.
De Ridder, A. Histoire diplomatique traité de
1839. Brussel 1910.
Guillaume, J.G.J.P. L'Escaut depuis 1830. Twee
delen. Brussel 1902.
Hoogstrate, T. Liever de verdomming dan de ver
doemenis'. Een onderzoek naar de emancipatie
van de katholieken in Zeeuws-Vlaanderen tussen
1830 en 1919. Doctoraalscriptie geschiedenis.
Utrecht 1996.
Nimwegen, O. van en C.B. Wels. Nederland, Bel
gië en de souvereiniteit op de Westerschelde. De
relatie tussen de loodstarieven op de Westerschelde
en de monden van de Maas in het perspectief van
de jaren 1814-1863- Rapport uitgebracht aan de
Belgisch-Nederlandse Permanente Commissie
voor toezicht op de Scheldevaart. Utrecht 1997.
Rheinurkunden. Sammlung zwischenstaatlicher
Vereni ban i ngen, landesrechtlicher Ausführu ngs-
verordnungen und sonstiger wichtiger Urkunde i
über die Rheinschiffahrt seit 1803Veranstalti t
von der Zentral-Kommission für die Rheinschi -
fahrt. Twee delen. 's-Gravenhage 1918.
Roos, D. 'De concurrentiestrijd tussen de Nede -
landse en Belgische loodsdiensten op de Weste -
schelde en haar mondingen 1839-1939'. Zeeuus
Tijdschrift 33/4 (1983) 121-134.
Sas, N.C.F. van. Onze natuurlijkste bondgenoo
Nederland, Engeland en Europa 1813-183
Groningen 1985.
Smit, C. De Conferentie van Londen. Vredesve,
drag tussen Nederland en België van 19 april
1839. Leiden 1949.
Smit, C. De Scheldekwestie. Rotterdam. 1966.
Smit, C. De Belgisch-Nederlandse permanem
commissie van toezicht op de Scbeldevaa t
1840-1976. (Zonder plaats) 1976.
Van Hooydonk, E. De ontwikkeling van de ve -
dragsrechtelijke koppeling van de Antwerpse en
Rotterdamse loodstarieven. Rapport uitgebracl t
aan de Belgisch-Nederlandse Permanente Con -
missie van Toezicht op de Scheldevaart. Antwer
pen 1997.
Vitanyi, B. The international Regime of River Nc -
vigation. Alphen aan den Rijn/Germantown 197S
Wels, C.B. 'Duitsland, Nederland en de Rijn'. Kien
16 (1975) 1-10.
Archivalia
Algemeen Rijksarchief (ara), Tweede afdeling, A -
chief van het departement van Buitenlandse Zr -
ken (BuZa) 1930-1933 (verslagen van de Neder
landse commissie te Antwerpen) en BuZa 31T
3241 en 3242.
Zeeuws Archief, Archieven van het loodswezei
6e district, monden van de Schelde 1835—1951
archief van de (onder)inspecteur/directeur va.i
het Rijksloodswezen te Vlissingen 1, 12-16 en
103-109.