30
genootschapsverzamelinge:
Afb.3. Illuminatie van het huis van Pieter van Goethem in
1731. ZA, coll. KZGW. Zel. III. 111-222 I.
op cle grond rustende vleugels waarin een chassi-
net met mozaïekpatroon. Boven de deur kon
men de stadhouder in een door vier paarden ge
trokken triomfwagen bewonderen, bestuurd door
de Vrede en begeleid door de Faam met op de
achtergrond de stad Vlissingen en een opgaande
zon, uiteraard een toespeling op de voorspoedige
tijden die Vlissingen in de jaren daarna tegemoet
mocht zien. In de ramen ter weerszijden van de
deur waren eveneens chassinetten met zinnebeel
den aangebracht. Aan de ene kant was een oran
jeboom te zien met daaronder figuren die de
Godsdienst, de Standvastigheid, de Gerechtig
heid, de Getrouwheid, de Vrede, de Vrijheid en
de Koophandel uitbeeldden met het motto 'Spes
Nostrae Salutis' (onze hoop op heil). Aan de an
dere kant werd de Gouden Eeuw allegorisch
voorgesteld, een periode in de geschiedenis van
de Republiek die zich volgens Van de Mandere
kenmerkte door rust, vrede, vreugde en over
vloed. Ook hier was een tekst te lezen, die zin
speelde op het terugkeren van deze goede oude
tijden onder de bezielende leiding van de nieuwe
stadhouder. Maar liefst 450 glazen potjes met vet
verlichtten dit huis.
Raad en oud-schepen Willem Hurgronje hield
het eenvoudiger. Voor zijn huis stond een met 82
glazen verlichte praalboog, waarin alleen de wa
pens bovehin van achteren beschenen werden.
Zijn collega Pieter van Goethem had het grootser
aangepakt. Fraai geschilderde piramiden, lofwerk
schelpen en spuitende fonteinen werden op ziji
gevel door 330 brandende vetpotjes geaccentu
eerd. De drie chassinetten waarop de Gods
vrucht, de Getrouwigheid en de wapens van Wil
lem iv te zien waren, had van Goethem boven e:
naast de voordeur laten plaatsen.
De mooiste decoratie was te zien voor de wo
ning van de rentmeester van de prins, raad e.i
oud-schepen Bernard Mauritz. Over de hel
breedte van zijn huis had hij een houten staketsel
op laten richten, die een met uitbundige decora
ties versierde praalboog met vijf doorgange i
voorstelde. De Middelburgse schilder Jan Hui s
had het geheel met 'zeer leevendige verwen' bi -
schilderd. Op de zes pilasters was een overdaa I
aan lofwerk, koralen, schelpen, oranjetakken, v; -
zen en hoorns van overvloed te zien. Waterspi -
wende satyrkoppen en zwanen vulden de pilas
ters, terwijl het geheel met het portret van d
stadhouder bekroond werd. Mauritz' gevel wa
niet geïllumineerd. Slechts de praalboog wer
door zes flambouwen verlicht, een schitterend'
creatie in weelderige rococostijl, die zeker alom
de aandacht getrokken zal hebben en zonde'
twijfel behoort tot het fraaiste wat in de Repu
bliek ooit aan tijdelijke decoraties door particulie
ren is opgericht.
De inhuldiging van Willem v
Veertien jaar later deed zich opnieuw de nood
zaak voor de Vlissingse binnenstad ter ere van dt
intrede van een nieuwe erfheer te versieren.
Stadhouder Willem v zou op 30 mei 1766 inge
huldigd worden. Burgemeester Van Dishoucl
vroeg bij deze gelegenheid zelfs de Antwerpse
architect Jan Pieter van Baurscheit om advies.
Op Van Dishoucks vraag over hetgeen in Vlaan
deren bij dergelijke inkomsten gebruikelijk wa:
antwoordde deze architect: 'Die bestaen bij all
fatsoenelijcke lieden in witte wasse flambauwen
en die worden gestelt tusschen de vensters va: i
de eerste staegie ofte boven caemers. De schepe
nen van de stat stellen daer ordinaeir twalf, cl
Borgemeesters hachtien en persoonen van meer
der rang vier en twintich, immers soo veel als he
hun gelieft en tusschen de vensters van alle de
staegien tot boven toe en die flambauwen wor
den gestelt in houte effen blakers sonder veel fat
soen.' Lantaarns, zo deelde Van Baurscheit nog
terloops mee, hing men alleen aan kerktorens.
Van Dishouck vond dit duidelijk maar niets. Voo
de schitterende versieringen van 1751 wou hij
niet onderdoen, temeer niet daar het centrale
vuurwerktheater dat de stad ter gelegenheid vai
de inhuldiging liet afsteken, voor zijn huis aan dt
Houtkade op een vlot in het dok zou worden op
gesteld. Hij besloot zijn woning op de gebruike