GENOOTSCHAPSVERZAMELINGEN 108 STEENFABRIEK 'DE SUZANNA JOHANNA' G.C. de Bruijn Hoewel lang de mening heeft bestaan dal Zeeuwse bakstenen kwalitatief niet konden concurreren met die van fabrieken langs onze grote rivieren, heeft in Middelburg de stoom-steenfabriek 'De Suzanna Jo hanna' vijftien jaar lang kleiproducten geleverd die in de prijzen vielen. In de collectie van het Genoot schap bevinden zich enige objecten uit deze fabriek. Het verhaal daarbij ontbrak nog. Een stukje Mid delburgse bedrijvigheid aan de vergetelheid ontrukt. Steenfabricage in de negentiende eeuw Uit een studie van Everwijn blijkt dat in 1853 het aantal steenbakkerijen in Nederland 313 be draagt, waarvan tien in Zeeland.' Bijna vijftig jaar later kent ons land 558 steen- en pannenfabrie- ken, terwijl Zeeland er dan nog negen heeft. Onze provincie heeft kennelijk geen kans gezien in die periode aan de groeiende behoefte aan kleiproducten 'een steentje meer' bij te dragen. Steenfabrieken worden geassocieerd met uiter waarden langs onze grote rivieren en veel minder met zeekleigebieden. Als er dan toch fabrikanten zijn die het aandurven in het Zeeuwse steenbak kerijen op te zetten, wordt in de gemeenteversla gen van Middelburg (1880), als er bij 'De Suzanna Johanna' sprake is van een bevredigende produc tafname, opgemerkt dat dit feit 'naar wij hoper het vooroordeel tegen den Zeeuwschen steen za doen vervallen'. Die hoop wordt in 1883 vervuld als de goudgele siersteen van dit bedrijf een gou den medaille verovert op een tentoonstelling in Amsterdam. Dit succes wordt in daarop volgende jaren enige malen herhaald. Bij veel rijksgebou wen die in die jaren in den lande worden opge richt, blijkt de gele Zeeuwse siersteen uit Middel burg populair. De afzet in Zeeland blijft beperkt. Kennelijk is het vooroordeel in onze provincie hardnekkiger dan elders. De Zeeuwse steen blijkt een geduchte concurrent van de Friese gele steen. Zo wordt geleverd aan steden als Amster dam, Deventer, Hilversum, Nijmegen en Gronin- Afb.l. Arbeiders aan het werk bij de Steenbakkerij 'De Suzanna Johanna' circa. 1885. za, kzgw, Zel.Ill. n-794a.

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 2001 | | pagina 34