136
DE ZEEUWSE LANDBOUW
Tabel 2. Een schets van bedrijfsstijlen in de Zeeuwse akkerbouw aan de hand van
bedrijfskenmerken en karakteristieke uitspraken van akkerbouwers (bron: Wiskerke 1997).
Bedri jfsstij 1 Kenmerken
Kiloboer Hoog aandeel rooivruchten in
bouwplan, hoge kg-opbrengsten,
hoge inzet van bestrijdings
middelen en meststoffen
Machineboer Minimaliseren van handwerk,
hoge mechanisatiegraad, ge
specialiseerd in teelt van
typische akkerbouwgewassen,
buikproductie voor verwerkende
industrie
Karakteristieke uitspraken
'Ik streef altijd naar zo hoog mogelijke op
brengsten. Dat is gewoon het beste.'
'De stikstofgift is altijd gericht op een zo hoog
mogelijke opbrengst, want een mooi vol
gewas vind ik belangrijk.'
'Met lage bewerkingskosten een hoog rende
ment halen, daar gaat het om.'
'De bedrijfsvoering is erop gericht het hand
werk zoveel mogelijk terug te dringen.'
Zuinige boer Lage mechanisatiekosten, lage
kosten voor bestrijdingsmiddelen
en meststoffen, hoog aandeel
maaivruchten in bouwplan,
hoog eigen vermogen
'We hanteren het principe van eerst geld
verdienen en dan pas uitgeven. En als je iets
uitgeeft, dan ook niet teveel.'
'Wieden doen we altijd nog, wekenlang. Dat
handwerk is voor ons geen reden om het niet
te doen.'
Plantenteler
Arbeidsintensieve
boer
Balans tussen lage inzet van
bestrijdingsmiddelen en mest
stoffen en hoge kg-opbrengsten,
'groene vingers', kennis van de
grond en goed bodembeheer
uitgangspunt bedrijfsvoering
Relatief veel gewassen in bouw
plan, arbeidsintensieve teelten,
veel handwerk, productie voor
deelmarkten, hoge toegevoegde
waarde
'Je grond goed kennen en er goed voor zor
gen, dat is het belangrijkste.'
'Controle op je gewassen is zeer belangrijk.
Dat betekent dus veel op het land komen.
Eerst zorgvuldig waarnemen en dan beslis
sen.'
'Hoe meer arbeid er in een gewas zit, hoe
meer er in te verdienen valt.'
'Je moet eerst aan de kwaliteit van je product
denken. Dat kost wat meer tijd, maar dat
loont.'
Biologische boer
Geen gebruik van kunstmest en
bestrijdingsmiddelen, hoge ar
beidsinzet, productie voor speci
fieke deelmarkt
'Wat ons steeds meer tegenstond was het
produceren voor een overschotberg. Boeren
is voor ons niet alleen maar centen verdienen.
Met een biologische bedrijfsvoering kan je
je daar enigszins aan ontrekken.
- Productie voor specifieke deelmarkten. Dit
gaat samen met de realisatie van een hoge toe
gevoegde waarde op het bedrijf en een trans
parante en korte keten tussen producent en
consument.
- Productie voor de bulkmarkt. Dit gaat samen
met lange, ontransparante ketens, de productie
van uniforme grondstoffen voor de verwer
kende industrie en weinig toegevoegde waar
de op het boerenbedrijf.
Volgens de moderniseringsideologie zou eer
goed agrarisch ondernemer zijn productie- en re
productieproces als volgt moeten organiseren:
marktafhankelijke mobilisatie van arbeidsobjecten
en hulpbronnen, conversie van arbeidsobjecten
en hulpbronnen met een zo gering mogelijke ar
beidsinzet en productie voor de bulkmarkt. Een
dergelijke bedrijfsvoering sluit immers naadloos
aan bij het door de overheid en de wetenschap
gewenste beeld van schaalvergroting, specialisatie
en integratie in de agrarische productiekolom.
