HET ZEEUWS EIGENE
125
gebuit. Eind jaren negentig is dat niet genoeg
meer. De toerist wil Zeeland beleven, luidt nu het
motto. In een wereld die steeds eenvormiger
wordt, ziet men voor streekeigenheid en de
Zeeuwse identiteit een plaats als tegenhanger.
Toeristen moeten de authenticiteit van Zeeland
kunnen ervaren. Met de belangrijkste identiteits
dragers, namelijk zon, zee en strand, wordt te
weinig gedaan, vinden de beleidsmakers. Deze
elementen moeten aansluiten bij de belevingswe
reld van toeristen. Dat levert een uiterst divers
beeld op. Zonsondergangen, strandpaviljoens,
zeemist, haventjes, zeil- en motorboten, kabbe
lend water, beukende golven, een scheepshoorn,
bloemenvelden, storm en regen, vrijheid, een ei
landgevoel, een boulevardgevoel, het kan alle
maal horen bij het ervaren van Zeeland. Ook op
markten kan Zeeland worden beleefd, of rond
het kampvuur, op terrasjes, bij visstands, met
nachtelijke geluiden, met ontbijt op bed, ja. Zee
land ervaren doe je zelfs in diesellucht, met zon
nebrand, seks, discozweet of een kater.10 En in
een promotiecampagne voor een ruiter- en men-
route galopperen Zeeuwse meisjes met sportief
elan en wapperend schortenbont te paard dooi
de branding.
Calimero in de polder
Veel minder uitgesproken is het beeld van Zee
land dat in het Zeeuwse bedrijfsleven wordt ge
hanteerd. Op de culinaire kunsten in de Zeeuwse
restaurants laat men zich graag voorstaan. Die
zijn ook voor het bedrijfsleven belangrijk, want
zaken doen vanachter een 'gedekte bureautafel'
wint aan populariteit." De Zeeuwse keuken biedt
bovendien in combinatie met het water- en pol
derlandschap, de zee en de Deltawerken uitgele
zen mogelijkheden voor het binnenhalen van
grote congressen.
Maar onder de positieve geluiden sluimert een
negatieve ondertoon. De economische sector van
Zeeland loopt achter. Zeeland is niet brutaal ge
noeg in het Haagse lobbywerk. Men is te gezags
getrouw. Het Zeeuws bedrijfsleven onderhoudt
de contacten buiten de provinciegrenzen niet en
binnen de grenzen speelt te vaak het 'Calimero-
effect'. In 1996 start de Zeeuwse bouwsector een
promotiecampagne 'Hier bouwen Zeeuwen', om
duidelijk te maken welke projecten de Zeeuwse
bouwwereld ook aankan. Want al te vaak wor
den Brabantse of Belgische aannemers, architec
ten en wegenbouwers aangetrokken, omdat men
schijnt te denken dat een opdracht voor een
Zeeuws bedrijf te groot, te ambitieus of te inge
wikkeld is.12
Als iets in de jaren negentig de belangstelling
voor het Zeeuws eigene heeft aangewakkerd,
dan is het wel de discussie over het imago van
de provincie. Men wil af van de uitgeholde
clichés van Zeeuws Meisje, bolussen en babbe
laars. Er zijn meer stereotypen die de provincie
parten spelen. Op nationaal vlak wordt het be
drijfsleven in Zeeland als terughoudend en be
houdend, om niet te zeggen ingeslapen, gezien.
In 1991 wordt geklaagd dat op zakelijke bijeen
komsten, die het Nederlands Centrum voor Han
delsbevordering organiseert met delegaties uit
Amerika, Rusland, het Midden-Oosten of Japan,
de Zeeuwen steevast ontbreken. Ook bij handels
missies naar het buitenland laat Zeeland het af
weten. 'In jullie provincie gebeurt niets. Het
enige nieuws dat ik mij van Zeeland herinner is
die dam die jullie pas hebben geopend', meldt
een vertegenwoordiger van een Amsterdamse
bank in 1991.13
Een ondernemer uil de Randstad denkt er al
net zo over: 'Wat er is blijft allemaal zo klein, ter
wijl je overal om je heen alles ziet groeien. Het is
net Maduroclam.'" Dat is het beeld dat aan Zee
land kleeft, een achtergebleven gebied, waar de
tijd stilstaat en zuinigheid in de volksaard veran
kerd ligt, weliswaar met veel zon en duinen,
maar vooral ook agrarisch en ouderwets. Zeeland
als een bejaarde man, met kerkelijke inslag, con
servatief en ouderwets, maar anderzijds toch ook
actief, enthousiast, vrolijk en open van aard."
Vooral in de politiek maakt men zich druk over
de economische implicaties die een slecht imago
voor de provincie heeft. De Zeeuwse economie
wordt afgeremd door liet achterhaalde beeld van
een agrarische provincie, zegt commissaris Van
Gelder. Hij rijdt zijn gasten wel eens naar het
Sloegebied om te laten zien wat Zeeland ook is.'"
De bezorgdheid om Zeelands imago die in liet
provinciehuis heerst, mondt uit in een heuse
imagocampagne. Want hoewel met zon, zee en
strand niks mis is, zijn het niet die karakteristie
ken die permanent meer mensen en bedrijven
naar de provincie trekken. En daar gaat het de
politici om. Zeeland moet het imago krijgen van
een provincie waar het aantrekkelijk wonen en
werken is. Het provinciebestuur, de gemeenten,
de Kamer van Koophandel, werkgevers- en
werknemersverenigingen, het midden- en klein
bedrijf en de Hogeschool Zeeland slaan de han
den ineen om het beeld van Zeeland op te poet
sen.1" De campagne moet in het voorjaar van
2002 in volle hevigheid losbarsten.
Een Zeeuwse mond'"
Muziek zou als een belangrijke cultuuruiting
evenzeer sporen kunnen dragen van een op
bloeiend regionaal gevoel. Wie de Zeeuwse
(pop)muziekcultuur in de jaren negentig in ogen
schouw neemt, treft een gevarieerd beeld aan.
Rockbands, housebands, zangers van liedjes in
