De laatste, maar zeker niet de minste doelstelling van
het onderzoek die hier genoemd kan worden,
is het verwerven van kennis waardoor via gericht
beheer een bijdrage geleverd kan worden
aan het behoud van de insectenfauna. Een aantal
insectensoorten kan zonder meer beschouwd
worden als bedreigde diersoort. Van wilde bijen
wordt zelfs verondersteld dat ze in Nederland
sterker bedreigd zijn dan enig andere diergroep.
Het is gebruikelijk het belang van insecten te
illustreren aan de hand van de achteruitgang
van dieren als de grauwe klauwier en de steenuil,
veroorzaakt door het verdwijnen van grote
insecten. Het feit dat insecten aan de basis van
de voedselketen staan, waardoor zij essentieel
zijn voor een gezonde en complete levens
gemeenschap, is weliswaar juist, maar insecten
hebben, net als vogels of zoogdieren, een op
zichzelf staande waarde. Ik heb nog nooit
iemand ontmoet die niet warm liep voor de
prachtige vormen en kleuren van een onder de
binoculair geplaatste boorvlieg. Het kan
bovendien toch niet zo zijn dat alleen de grootte
of - erger nog - onze eigen wispelturige smaak
en voorkeur bepalen welke dieren wel of niet
het beschermen waard zijn? Trouwens, hoe lang
is het geleden dat dieren als de visotter en
de zeehond uitsluitend als schadelijke, 'enge'
beesten beschouwd werden?
Methoden en resultaten
Het grootste deel van de inventarisaties is uitge
voerd door middel van schepnetvangsten, maar in
enkele terreinen is ook met een zogenaamde
'malaiseval' gewerkt. Dat is een vangtent waarin
(bij voorkeur een heel vangseizoen lang) alle
passerende insecten worden gevangen, zodat een
zeer uitgebreid, maar sterk lokaal bepaald
monster wordt verkregen. De meeste gegevens
zijn verzameld in de reservaten die beheerd
worden door Het Zeeuwse Landschap, maar er
zijn ook veel gegevens verzameld in andere
gebieden. Door enkele mensen zijn gegevens
geleverd zonder dat zij formeel deelnamen
aan het project. Mede daaraan is het te danken
dat - althans voor de onderzochte families -
een redelijk compleet beeld van de Zeeuwse
vliegenfauna kon worden gevormd.
Het onderstaande overzicht geeft een uitgebreide
toelichting op tabel 1Daarbij wordt speciaal
aandacht besteed aan de betekenis die Zeeland
heeft voor (vertegenwoordigers van) een
soortengroep.
Wapenvliegen (Stratiomyidae) en Solvidae
Wapenvliegen danken hun naam aan de vorm
van het achterlijf, die overeenkomt met de vorm
van een wapenschildje. Deze vormovereenkomst
is zo sterk dat vrijwel alle soorten wapenvliegen
op het eerste gezicht als zodanig te herkennen-
zijn. Het is gebruikelijk om wapenvliegen en
Solvidae samen te nemen, niet alleen op grond
van hun nauwe verwantschap, maar ook
omdat de zeer kleine groep van de Solvidae
(in Nederland slechts twee vertegenwoordigers,
waarvan een zeldzaam) een vergelijkbare
biologie heeft.
W'
Figuur 1.
De wapenvlieg Nemotelus uliginosus heeft een voorkeur
voor brakke gebieden, zoals kreken, welen en inlagen.
rJ/
5^3^" -
Veel larven van wapenvliegen zijn waterbewoners.
Van een aantal soorten leeft de larve bij voorkeur
in brakke wateren. In Nederland vormt het
deltagebied daarbij het belangrijkste bolwerk.
Het gaat om enkele soorten van het geslacht
Nemotelus, namelijk Nemotelus uliginosus,
Nemotelus notatus en Nemotelus pantherinus.
Vooral de twee eerstgenoemde soorten zijn
karakteristiek voor brakke binnendijkse wateren
26
Vliegen in soorten en maten
