Peter A. Henderikx,
Land, water en bewoning. Waterstaats- en
nederzettingsgeschiedenis in de Zeeuwse en
Hollandse delta in de Middeleeuwen.
Keuze uit de verspreide opstellen bezorgd door
Bas van Bavel, Gerrit van Herwijnen en Kees
Verkerk. Hilversum, Verloren 2001. 346 blz.,
enkele toelichtende kaartjes in zwart-wit.
ISBN 90-6550-656-X. Prijs: 27 (uitverkocht).
Per oktober 2001 heeft Peter A. Henderikx als
hoogleraar in de Nederzettingsgeschiedenis
van de Nederlanden in de Middeleeuwen afscheid
genomen van de Universiteit van Amsterdam.
Enkele van zijn collega's en vrienden hebben
in dit afscheid aanleiding gevonden tot het
samenstellen van een bundel waarin een aantal
verspreide geschriften en voordrachten van
Peter Henderikx zijn samengebracht. De bijdragen
zijn gegroepeerd rond een drietal thema's:
de ontginnings- en nederzettingsgeschiedenis,
de waterstaatsgeschiedenis en de diplomatiek.
Een toelichting op de keuze van de opgenomen
artikelen ontbreekt. Volstaan wordt met de
mededeling dat artikelen over onderwerpen
die naar verwachting ook in de toekomst de
aandacht van de scheidende hoogleraar zullen
trekken, buiten deze bundel zijn gehouden.
Het boek opent met een korte wetenschappelijke
biografie van de hand van prof.dr. C. Dekker.
Die biografie laat ook iets zien van de mens
achter de wetenschapper. Daarna volgt een
overzicht van de publicaties van Peter Henderikx.
De kern van de bundel wordt gevormd door een
dertiental artikelen, verdeeld over de drie
genoemde thema's. De onderwerpen zijn niet
nieuw, maar steeds weer verrassend is de
gedegenheid en deskundigheid waarmee de
auteur de bronnen en de historische problematiek
te lijf is gegaan. De bundeling lijkt de kracht van
elk van deze publicaties nog verder te versterken.
Zeeland heeft steeds een belangrijke rol gespeeld
in het persoonlijke leven en in het wetenschappe
lijke werk van Peter Henderikx. Tegen die
achtergrond verwondert het niet dat er ook in
deze bundel veel aandacht wordt besteed aan
Zeeuwse onderwerpen. Te noemen zijn in dit
verband een artikel over de havenplaatsen in
Zeeland in de dertiende eeuw, artikelen over
het ontstaan en de vroegste ontwikkeling van
Zierikzee enerzijds en Veere anderzijds,
een verhaal over de waterstaat van Walcheren
tot in het begin van de vijftiende eeuw en een
beschouwing over de bevestigingsoorkonde van
bisschop Otto in van Utrecht voor de abdij van
Middelburg van juni 1247. Aan het laatste artikel
is een hernieuwde uitgave toegevoegd van twee
oorkonden van het jaar 1247 inzake een aantal
oude en nieuwe rechten van de abdij van
Middelburg.
Ongewijzigde herdrukken zijn meestal bij verschijnen
al verouderd. De verzorgers van deze bundel
hebben dit gevaar onderkend en daarom,
voorzover nodig en wenselijk, aan de oorspronke
lijke teksten en noten verwijzingen toegevoegd
naar publicaties die verschenen zijn nadat
de tekst van deze artikelen de eerste maal was
gepubliceerd. Om dezelfde reden is in deze
bundel een geactualiseerde lijst opgenomen van
de bronnen en literatuur betreffende de
onderwerpen die in deze bundel aan de orde
komen. Door deze aanpassingen heeft deze
bundel een meerwaarde gekregen ten opzichte
van de oorspronkelijke publicaties.
G.J. Borger
78
Boekbesprekingen