lieten missen, jaargetijden en andere kerkelijke
diensten verrichten. Door het leiden van een
goed leven konden zij zich voor een groot
deel voorbereiden op de dood. Na hun overlijden
konden zij daarmee doorgaan via diverse
testamentaire beschikkingen. Voorbeelden hiervan
zijn het laten opdragen van een mis of een
jaargetijde.'7 De heren van Veere hebben in de
Mariakapel een aantal jaargetijden gesticht.
Wolfert VI stichtte een eerste jaargetijde voor zijn
eigen zielenheil en een tweede waarbij ook werd
gebeden voor zijn tweede echtgenote Charlotte
de Bourbon.'8 Hendrik II van Borsele fundeerde
ook een aantal diensten in de Mariakapel.
Hij fundeerde zeven jaargetijden die tot in de
eeuwigheid moesten worden gezongen door
zes kanunniken, een lof ter ere van Maria,
diensten en zielmissen.'9 Naast de stichting van
kerkelijke diensten was het verrichten van
de werken van barmhartigheid eveneens een
beproefd middel om een plaats in de hemel te
verdienen. Een voorbeeld is het laten uitdelen
van voedsel of kleding aan armen tijdens
uitvaart- en memoriediensten, wat min of meer
gebruikelijk was voor wie genoeg geld bezat.20
Wolfert vi van Borsele fundeerde twee jaar
getijden waarna een brooduitdeling aan de
armen plaatsvond.2'
Schenking van glas-in-loodramen
Hendrik II, Wolfert vi van Borsele en bodewijk
van Brugge schonken in de vijftiende eeuw
vier glas-in-loodramen aan de Mariakapel.22
De glasramen bevonden zich allen in het koor
met het glas van Hendrik n in het midden.
Aan de noordzijde werden twee glazen van
Wolfert VI geplaatst en aan de zuidzijde het
raam van bodewijk van Brugge. Op een van de
glazen van Wolfert stonden waarschijnlijk
gebedsportretten van zichzelf met zijn beide
vrouwen Mary Stuart en Charlotte de Bourbon.23
Het is niet bekend wanneer de schenkingen zijn
gedaan. In ieder geval was dit voor het jaar van
overlijden van de schenkers: Hendrik II (+1474),
Wolfert VI (+1487) en bodewijk (+1492).
Indien een kerk of klooster in korte tijd meerdere
glazen ontving, dan hielden de schenkingen
verband met een nieuwe bouwcampagne.24
Het is niet zeker of dit ook in de Mariakapel
het geval was, omdat zeer weinig bekend is over
de bouwactiviteiten. Op alle ramen waren de
wapenschilden van de kwartierstaten van de
heren aangebracht.25 In de Mariakapel, die door
de heren werd gebruikt als grafkerk, fungeerden
de glazen als memorievoorstellingen. Ze vormden
een verbeelding van de verbondenheid tussen de
levenden en de doden. Wapenschilden speelden
hierin een belangrijke rob Ze waren bijzonder
geschikt als herkenningsteken voor families op
de langere termijn en om de voorouders collectief
te gedenken. Via de schilden toonde de schenker
zich bovendien een gulle gever en verhoogde
hij daarmee zijn aanzien.26 De glas-in-loodramen
zijn inmiddels verloren gegaan en er bestaan
geen afbeeldingen van.
Schenking van liturgisch zilver
De heren van Veere schonken een groot aantal
zilveren voorwerpen aan de Mariakapel.
Hieronder bevonden zich twee reliekhouders:
een groot zilveren Madonnabeeld en een
reliekhouder in de vorm van een engel. De engel
droeg in zijn handen een kleine kristallen houder
met een doornreliek en om zijn hals een hanger
Figuur 3.
Wapenschild van Hendrik II van Borsele.
Ileere vau der Veere.
De heren van Veere en de Mariakapel
139
