Intussen hadden we contact gekregen met een
ondergedoken marechaussee, W. Brandes. Hij was
in het bezit van een motor en was bereid in
uniform naar Rotterdam te rijden. Tweemaal ging
hij met Albrechtrapportages over de Moerdijkbrug
en leverde hij zijn envelop af op het Rotterdamse
contactadres. Toen hij op 30 september voor
de derde maal zou koerieren met onder meer
papieren van de onderduikerorganisatie lo,
werd hij bij de Sloedam door een landwachter
uit Noord-Beveland, waar hij vandaan kwam,
herkend en gearresteerd. Bij transport voor
verhoor wist hij zijn handboeien los te maken -
als politieman kende hij het foefje - gaf zijn
begeleider een opstopper en wist te ontsnappen.
Hij dook onder. Door de papieren die de Duitsers
bij zijn arrestatie vonden, kwamen ze achter de
naam van LO-secretaris J.P. Maljers, oom Peter,
en van diens medewerker, de Middelburgse
drogist Damen. Maljers wist onder te duiken,
maar Damen werd gearresteerd, een arrestatie
die voor hem fataal zou aflopen. Samen met de
Goesenaar De Groot werd hij op transport door
twee SD'ers doodgeschoten in de buurt van
Bergen op Zoom.
Na de arrestatie van Brandes zat onze groep zonder
verbinding met het centrum. De verbinding via
Brabant zou trouwens toch onmogelijk zijn
geworden. Een oplossing werd gevonden via de
Ordedienst, die op Walcheren een zender had,
waarmee men na de bevrijding van Eindhoven
contact kreeg met het Bureau Inlichtingen dat
zich daar vanuit Londen vestigde. Langs die
weg konden we beschikbare gegevens doorgeven.
Daarmee kwam, mede door de inundatie
en de isolatie, een einde aan het werk van de
Albrechtgroep in Zeeland. De strijd om Zeeland
en de Scheldemonding vroeg ook om andere
activiteiten.
Crossline
In het najaar van 1944 was het zuiden van
Nederland bevrijd, maar het front bleef na de
mislukte strijd bij Arnhem tegen de rivieren
liggen. In de rest van Nederland moest het werk
van Groep Albrecht doorgaan, waarbij de groep
zich bijzonder flexibel opstelde, zoals onder meer
ook bij de operaties rond Arnhem was gebleken.
De groep had een goede verbinding ontwikkeld
met het zuiden en met het Bl in Eindhoven, via
de zogenoemde Crossline door de Biesbosch.
De Crossline werd bemand door mensen die het
waterrijke gebied van de Biesbosch kenden,
een gebied dat toen nog onderhevig was aan
eb en vloed. Het vervoer ging met allerlei soorten
roeiboten en kano's. De meeste schippers
kwamen van de noordkant, uit bezet gebied,
maar er waren ook roeiers van de Brabantse wal.
Het was een riskante onderneming. De Crossline
ontwikkelde zich tot een belangrijke schakel
tussen bezet en bevrijd gebied, niet alleen voor
de Albrechtgroep, maar ook voor de uitwisseling
van personen en informatie en voor de voor
ziening van medicijnen naar het noorden.
Zo kwam Brouwer op een dag, begin januari 1945,
bij mij in Vlissingen. Hij deelde mee dat het Bl
en in het bijzonder de Amerikaanse inlichtingen
dienst zich zorgen maakten over het ontbreken
van gegevens over de situatie achter het front in
Duitsland. Men was verrast door het Ardennen
offensief. Zo ontstond het West-Duitslandplan,
waarbij werd gedacht aan het opzetten van een
inlichtingendienst in het betreffende gebied.
Daarvoor was op Brouwer en de groep een
beroep gedaan. Brouwer vroeg mij en een lid van
de groep die in Brabant had gewerkt, ir. Lindo,
ons daarvoor beschikbaar te stellen. We stemden
toe - een begonnen rechtenstudie moest ik
ervoor onderbreken - en via de Crossline zouden
we naar bezet gebied gaan en verder naar het
oosten. Het passeren van de Crossline van Lage
Zwaluwe naar Sliedrecht kostte veel moeite en
bij een derde poging werd de boot waarin Lindo
zat, door een Duitse patrouilleboot onderschept.
Lindo overleefde de arrestatie, maar zijn schipper
Aaike van Driel werd het slachtoffer van de SD.
Ik kwam erdoor en reisde per fiets samen met
anderen naar Twente. Vandaar zouden we de
opdracht verder organiseren. De plannen werden
echter doorkruist door het offensief van het
Tweede Britse Leger, dat via de Achterhoek ons
land binnenkwam. In april 1945 werd ik zo voor
de tweede maal in Enschede bevrijd en kon ik na
enkele weken weer naar huis. En zo kwam ook
aan deze dienst aan het vaderland een eind.
Noten
1 Zie daarover mijn boek Een Ophitsend Geschrift in
Zeeland. Vlissingen 2001.
2 Uitvoerige informatie over de genoemde groepen in
Zeeland geeft Gijs van der Ham, Zeeland 1940-1945.
Deel II. Zwolle 1990, 212 e.v.
3 Meer over de Groep Albrecht in: Albrecht Meldt Zich.
Wageningen (ca. 1946).
54
Spionage
