Genootschapsverzamelingen Het graf van een Goese burgemeester in Duitsland voor Zeeland te Goes. Frans Vos was van 1972 tot 1979 rector van het In de Zelandia 11lustrata bevindt zich een merk waardige prent van het grafmonument van mr. LP. van de Spiegel, voormalig burgemeester van Goes en de laatste raadpensionaris van Holland en Zeeland. Naar hem is de Van de Spiegelstraat in Goes vernoemd. Op de tekening zien we een door een smeedijzeren hek om geven obelisk, gelegen aan de rand van een dennenbosje en aan de voet van een afgeplatte heuvel. Boven op de heuvel lijken een aantal grafzerken te staan. Dit grafmonument bevindt zich in Lingen aan de Eems, ongeveer twintig kilometer ten oosten van Coevorden. In 1975 heb ik met de heer F. van Dijk (1896-1984), voormalig leraar geschiedenis aan het Christe lijk Lyceum voor Zeeland te Goes (nu Buys Ballot College) een bezoek gebracht aan Lingen. In het voorjaar van 2002 heb ik de begraaf plaats aldaar nogmaals bezocht en enkele foto's van de obelisk gemaakt. Het opschrift vermeldt: 'Laurentius Petrus van de Spiegel Natus 19. Januar 1737 Denatus 7. Mai 1800.' Het bescheiden monument ligt verscholen achter heesters en bomen, omringd door andere graven en grafstenen. Vergeleken met de ingang van het kerkhof ligt het graf iets lager, in de richting van het huidige Dortmund-Eemskanaal. In werkelijkheid is er echter geen heuvel te bekennen. En waarom ligt de laatste rustplaats van een Goese burgemeester in Duitsland? Was er in de achttiende eeuw wel sprake van een heuvel op de begraafplaats van Lingen? Ik ben van mening dat wij hier te maken hebben met de vrijheid van de maker van de prent om zijn onderwerp in een door hem of haar zelf gekozen omgeving te plaatsen. In 1975 hebben we onder leiding van de toenmalige stadsarchivaris, de heer Tenfelde, geprobeerd te achterhalen welke reden de tekenaar gehad zou kunnen hebben om zo'n groot hoogteverschil in het terrein weer te geven. De heer Tenfelde was van mening dat de tekening gezien moet worden als uiting van een geromantiseerde vormgeving, die past in het begin van de negentiende eeuw. Vermeldens waard is wat de maker onder de tekening heeft geschreven: 'Begraafplaats van Mr. Laurens Pieter van de Spiegel, in leven Raadpensionaris en Groot Zegel Bewaarder van Holland en West Friesland, Gebooren te Middelburg den 19 january 1737. Overleeden te Lingen den 7 Mei 1800.' Waarom kwam van de Spiegel naar Lingen? Het stadje was van 1551 tot 1702 Nederlands. Het behoorde met onderbrekingen tot het Huis van Oranje. Van grote betekenis voor de positie van de Nederlandse taal was de oprichting van het Gymnasium lllustre, ook wel 'Hohe Schule', in 1679. Toen in de strenge winter 1795-1796 de Fransen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden overrompelden, waren al veel aanhangers van de Oranjes naar Duitsland ver trokken. Van de Spiegel dacht aanvankelijk onder de gegeven politieke omstandigheden in 's-Gravenhage een teruggetrokken leven te kunnen leiden. Hij had daaraan ook behoefte, omdat hij door ziekte zeer verzwakt was. Enkele fanatieke anti-orangisten echter gaven als hun mening te kennen dat hij en zijn medestanders, waaronder Bentinck, gevangen gezet moesten worden. Dat gebeurde inderdaad op 5 februari 1796. Zij brachten als gevangenen enige tijd door in Huis ten Bosch. Van de Spiegel verlangde een regulier proces, waarin hij het recht zou hebben zich te verdedigen. Dit werd hem toe- Genootschapsverzamelingen 69

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 2003 | | pagina 35