Adri van Vliet en Willem J.J. Geneste, Operatie
Noach, De hulpverlening door de Koninklijke
Marine en de Watersnoodramp van 1953.
Den Haag 2003. 119 blz.
ISBN 90-71957365. Prijs: 10,-.
Figuur 2.
De benzinepomp van garagehouder Van der Zande te
Zierikzee (Gemeentearchief Schouwen-Duiveland,
Coll. P.J. Ochtman). Afbeelding uit Operatie Noach.
Het boek is bedoeld als eerbewijs aan alle marine
mensen die zich bij de redding en hulpverlening
van mensen en vee hebben ingezet. Ook het
verder opdringen van het water probeerde de
marine te voorkomen. Twee hoofdstukken
zijn gewijd aan de inzet van andere Nederlandse
krijgsmachtonderdelen en aan buitenlandse
militaire hulp.
Nauwkeurig, van dag tot dag, worden de activiteiten
beschreven - wanneer en waar men in actie
kwam. Een hoofdstuk wordt gewijd aan de eerste
hulpacties, een ander aan de vloot, en dan zijn
er nog hoofdstukken over het optreden van
het korps Mariniers, de Marineluchtvaartdienst
en over de afsluiting van de hulpverlening door
de Koninklijke Marine. Door deze indeling te
gebruiken brengen de auteurs ordening aan in
de, vooral in het begin, verwarrende hoeveelheid
gebeurtenissen. Het optreden van de Marine
kon efficiënt zijn omdat de commandant van
de Zeemacht sinds april 1952 beschikte over
een 'Regeling hulpverlening door de Koninklijke
Marine bij watersnood'.
De auteurs besteden anderzijds ook aandacht aan
de fricties en competentiekwesties tussen civiele
en militaire autoriteiten. Tegen de instructies in
probeerden de militairen soms de leiding over te
nemen. De aanwezigheid van de militaire hulp
troepen uit het buitenland maakte de organisatie
van het geheel ook al niet overzichtelijker,
maar uiteindelijk zijn het de resultaten die tellen.
Twee West-Duitse compagnieën onder Ameri
kaans bevel leverden geweldige prestaties, die
in dit boek beschreven worden. De verstrekking
van hulpgoederen verliep niet altijd gecoördi
neerd; veel hulpgoederen waren overbodig, veel
uit vliegtuigen geworpen spullen kwamen in het
water terecht of veroorzaakten schade.
In bet boek staan verder gedeelten van interviews
die voor verlevendiging zorgen. Aardig is ook een
verslag over een bezoek van koningin Juliana
en over de hulp van Delftse studenten. Ongeveer
de helft van het boek wordt in beslag genomen
door aansprekend beeldmateriaal, waaronder
foto's die nog niet eerder gepubliceerd werden.
De foto's zijn soms van uitstekende kwaliteit.
Veel aandacht is besteed aan de inhoud, en de foto's
zijn met zorg uitgezocht, daarom is het jammer
dat (op p. 25 en 83) aan het eind van de
pagina's gedeeltes tekst zijn weggevallen. Er zijn
nog enkele slordigheden, bv. dat bijschriften
hier en daar gedrukt over de grijze achtergrond
van een foto nagenoeg niet leesbaar zijn. Het
boek ziet er goed uit. De oplage bedraagt slechts
1500 exemplaren, en is, vooral voor Zeeuwse
lezers, bijzonder interessant.
A. Molendijk
CAL«X
40
Boekbesprekingen