De ecologen van Yerseke.
Deltawerken brachten Zeeland
eigen onderzoeksinstituut
rnnMnmi
Ir. Froukje Rienks
studeerde in 1997 of als bioloog aon de Universiteit in Wageningen.
Zij is medewerker Public Relations en wetenschapsvoorlichting
van het Nederlands Instituut voor Ecologie.
Dr. Ad Huiskes
studeerde biologie aan de Universiteit van Groningen,
en promoveerde in 1977 aan de Universiteit van Wales (Bangor).
Sinds 1978 werkt hij bij het Nederlands Instituut voor Ecologie.
Met de Deltawerken kwamen ook de ingrijpende
effecten voor de Zeeuwse natuur. Vijftig jaar
geleden dacht men daar al over na. Het gevolg:
de oprichting van een speciaal onderzoeks
instituut. En dat stond de afgelopen vijftig jaar
niet stil. Onderzoek van oceaan tot Oostzee.
Na de watersnoodramp van 1953 komen de
Deltawerken in beeld. De Deltawerken hebben
heel wat voeten in de aarde, ook voor de na
tuur. Daarom richt de Koninklijke Nederlandse
Akademie van Wetenschappen (knaw) in 1957
een apart onderzoeksinstituut op voor het
bestuderen van de ecologische effecten van de
Deltawerken. Dat is bijzonder: in die tijd waren
'de ingenieurs' oppermachtig en hun aandacht
voor de natuur was toen nog minimaal. De
inmiddels bijna 50-jarige instelling maakt nu
onderdeel uit van het Nederlands Instituut voor
Ecologie (nioo-knaw) en kijkt nu naar kust
gebieden en hun problemen in het algemeen.
De onderzoeksvragen van nu zijn bijvoorbeeld:
wat is de wisselwerking tussen mosselen en
stroming, hoe kunnen alle functies in dit
estuarium duurzaam gecombineerd worden?
En hoe leggen kiezelwieren slikplaten vast, hoe
beschermen schorrenplanten het schor en wat
is de invloed van veel uv-licht op de planten
groei? Dat laatste onderzoek vindt plaats op
de Zuidpool. Het instituut in Yerseke beperkt
zich dus niet alleen tot de Zeeuwse Delta.
Op vele plekken in de wereld doet het onder
zoek, en onderzoekers uit vele landen werken
hier.
Een stukje geschiedenis
Dit internationale onderzoekscentrum met meer
dan honderd werknemers is ooit begonnen als
een kleine delta-afdeiing van het Hydrobiologisch
Instituut. In 1957 richtte de Akademie zowel het
Hydrobiologisch Instituut in Nieuwersluis op,
als de afdeling Delta in Yerseke. De eerste hield
zich bezig met zoet, de tweede met brak en zout
water. De missie in Yerseke was zoals gezegd
het volgen van de ecologische veranderingen als
gevolg van de geplande Deltawerken. Het was
van tevoren duidelijk dat deze grote ingrepen in
de Zeeuwse en Zuid-Hollandse waterinfrastruc
tuur ook de natuur niet ongemoeid zou laten.
In deze eerste periode had het beschrijvende
biologische onderzoek begrijpelijkerwijs de over
hand.
Figuur 2.
Een ecoloog kan kijken op de landschapsschaal van schorren
patronen, maar ook naar een Zeeuwse mossel en zijn relaties
met stroming en bodem.
Figuur 1
De wetenschap van de ecologie draait om de relaties tussen
organismen en hun omgeving. Hoe zit de natuur in elkaar? In
Zeeland zijn schorren kenmerkende en belangrijke ecosyste
men: een goed studie-object.
De ecologen van Yerseke
85