zu unternehmen, und dass Sie alsojetzt nur
die zweite Halfte unseres Programms zu horen
bekommen werden.' De lezing is opgenomen in
het boek Les Prix Nobel 1905evenals 'Strah-
lung des Lichtes urn magnetischen Felde', de
lezing van Zeeman die hij later in Stockholm
hield, op 3 mei 1903.
In 1908 werd Zeeman benoemd tot gewoon hoog
leraar aan de Universiteit van Amsterdam. Later
verleenden verschillende andere universiteiten
(Oxford, Glasgow, Parijs, enz.) hem eredoctoraten.
Hij overleed op 9 oktober 1943. Ter herdenking
van zijn honderdste geboortedag werd in 1965 in
Amsterdam een internationaal congres gehouden.
Met een speciale Mailart-tentoonstelling werd in
galerie Galerij in Zierikzee aandacht geschonken
aan het centennium van het Zeemaneffect. Bij
die gelegenheid werd nogmaals de reizende
tentoonstelling 'Professor Zeeman goes crea' uit
1989 getoond. Zoals de titel van die tentoon
stelling aangeeft, wordt de creativiteit van weten
schappers benadrukt. In 2002 vond in Zonne-
maire een bijeenkomst plaats ter herdenking van
het feit dat honderd jaar eerder een oud-inwoner
de Nobelprijs had ontvangen. De laatste keer dat
Zeeman in Zeeland in de belangstelling stond,
was op 19 november 2004 toen in de Nederlands
Hervormde kerk in Zonnemaire voor het eerst
(weer) de Pieter Zeemanprijs werd uitgereikt.
Zeeman mogen we met een gerust hart de be
roemdste inwoner van Schouwen-Duiveland na
Jacob Cats noemen. De stichting van een beschei
den museum in zijn geboorteplaats of het creëren
van een Professor Zeemanzaal in één van de
bestaande musea in Schouwen-Duiveland zou
recht doen aan die positie.
De Zeemanprijs
In 1950 schonk de gemeente Amsterdam een
borstbeeld van Zeeman aan de gemeente Zonne
maire. Het beeld, ontworpen door J.G. Wertheim,
kreeg een plaats in het gemeentehuis van Zonne
maire, dat tevens het geboortehuis was van
Pieter Zeeman. In 1953 besloot de gemeenteraad
van Zonnemaire tot instelling van de Professor
Pieter Zeemanprijs. De prijs bestond uit een
geldbedrag van 250 gulden. Het zou tot 1960
duren voordat de prijs voor de eerste keer werd
uitgereikt. In het gemeentehuis van Zonnemaire
ontving Dr. H. de Kluiver de prijs die om de
vijfjaar zou worden toegekend aan een student
natuurkunde van de Universiteit van Amsterdam.
In het kader van de honderdste geboortedag
van Zeeman vond in 1965 in Zonnemaire voor
de tweede keer een uitreiking plaats van de
Zeemanprijs. De gemeente Zonnemaire was
inmiddels opgegaan in de gemeente Brouwers
haven, het gemeentehuis annex geboortehuis
kwam in particuliere handen en het borstbeeld
van Zeeman belandde in het ernaast gelegen
plantsoen. De Zeemanprijs raakte volledig in de
vergetelheid.
Figuur 4.
Borstbeeld Zeeman te Zonnemaire (foto J. Verduyn de Boer).
In de aanloop tot de voorbereidingen van de herden
king van de Nobelprijs 1902 werd het idee gelan
ceerd de Zeemanprijs in ere te herstellen. Een
werkgroep bestaande uit afgevaardigden van
de Gemeente Schouwen-Duiveland, de Pontes
Scholengroep Pieter Zeeman en de Dorpsraad
Zonnemaire bereidde de herinvoering van de
Zeemanprijs voor, in samenwerking met de direc
teur van de Stichting Pieter Zeemanfonds, pro
fessor dr. A.J. Kox van het Instituut voor Theore
tische Fysica van de uva. De tweejaarlijkse Pieter
Zeemanprijs van 2500 euro voor de beste afstu
deerscriptie van een student van de uva werd in
november 2004 toegekend aan Tobias Tiecke.
