Bestand kon worden gesloten, hielden de oor
logshandelingen op. Er werd bedijkt en zo kwam
de Groote- of Oude Albertpolder droog.
Zodra duidelijk werd dat het Twaalfjarig Bestand
in 1621 niet zou worden verlengd, werden de
oorlogshandelingen hervat. De militaire aandacht
concentreerde zich in Noord-Vlaanderen aanvan
kelijk op het gebied van en ten zuiden van Sluis.
Hier kwam de Cantelmolinie tot ontwikkeling.
Uiteindelijk werd Philippine in 1633 door Frederik
Hendrik veroverd en wat opgeknapt. De gede
puteerden die elk jaar de Staatse bolwerken in
Noord-Vlaanderen bezochten en in 1636 ook
Philippine, vonden dat het fort eigenlijk een
nieuwe kruittoren moest hebben.8 Zo'n bouw
werk kostte 1.050 gulden en dat was niet
beschikbaar. En daarom werd er elk jaar iets aan
gepast. Voor 1644 was er al een geheel nieuw
stuk aan het fort Philippine gebouwd dat op die
manier verder naar het zuiden uitgebouwd werd.
Met Philippine in handen hadden de Staatsen
een uitstekende uitgangspositie om Sas van Gent
aan te vallen. Pas in 1644 viel ook die vesting
in Staatse handen. Die verovering werd door de
stadhouder als een grootse triomf gevierd, waar
bij vele genodigden de uittocht van het Spaanse
garnizoen gadesloegen. Bij de Vrede van Munster
werd het fort gewoonweg bij het Noorden inge
deeld. De oude Landdijk van de Vier Ambachten
voor wat het gedeelte vanaf Boekhoute tot aan
De Staak betreft, vormde sedertdien de lands
grens tussen twee naties. Dit was in het noorden
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
met zijn aanhangsels: Staats-Limburg, Staats-
Brabant en Staats-Vlaanderen met inbegrip van
Philippine en dat waren de Spaanse Nederlanden
in het zuiden die een deel van de Spaanse kroon
bleven.
Als Staats bolwerk bleef Philippine van belang. Toen
in 1672 de Franse legers Staats-Vlaanderen
naderden, werden opnieuw polders onder water
gezet. Bij Philippine werd de zeedijk van de St.-
Pieterspolder doorgestoken. Veel meer dan een
kleine strategische schakel in een lange keten
grotere en kleinere vestingen is Philippine nooit
geworden. Of toch wel? Tijdens de Spaanse
Successieoorlog van 1702 tot 1713 vielen de
Franse legers opnieuw Noord-Vlaanderen aan.
Ook ditmaal werd de tactiek van onderwaterzet
ting toegepast. Volgens toenmalige Staatse des
kundigen was het belang van Philippine vooral
gelegen in het feit dat het dekking bood voor
Axel. Axel was langs de oostzijde, namelijk het
Hellegat, maar lastig te bereiken vanwege de
geringe diepgang van die geul. Daarom gingen
de meeste en vooral de grootste schepen met
bestemming Axel langs de Braakman en dienden
deze vlak onder de dijken van Philippine te varen.
Een vijandelijke bezetting van het fort zou dus
de doodsteek voor de Staatse scheepvaart langs
westelijke zijde betekenen. In de achttiende
eeuw werd Philippine ook onderdeel van de lange
oost-west lopende inundatielinie. Polders bezui
den Hulst en het Axelse Kanael, maar ook rond
om Philippine en zo verder langs de Passageule
richting Nieuwerhaven en Zwin, maakten deel
uit van die linie. Helaas, reeds in 1747 bleek deze
inundatietactiek niet te werken. De Fransen
bezetten geheel Noord-Vlaanderen en vertrokken
pas in 1749. Tussen 27 april en 8 mei 1747
namen de Fransen Philippine in (fig. 5).
Figuur 5.
Fragment van een belegeringskaart van Philippine, 1747
(Service Historique de l'Armée de Terre, Vincennes, Kaarten,
nr. 015 LIC 983).
Philippine
101
