Het boek bevat nog een verrassing. Elk hoofdstuk
wordt begeleid door een prachtige recente land
schapsfoto van Bert Creyghton. Hij ziet kans om
het landschap te benaderen zoals de schilders
dat een eeuw geleden deden: als een paradijs
vol wonderen. Ongelooflijk dat zulke foto's nog
in het Nederland van vandaag gemaakt kunnen
worden.
Ten slotte nog een hartenwens. Hit de illustraties in
het boek blijkt, dat verscheidene oude schilders
dorpen beschikken over een eigen collectie van
hun kunstenaars: niet alleen Laren, Bergen en
Katwijk, maar ook 's-Graveland, Nunspeet,
Hattem en Spakenburg. Wat zou het heerlijk zijn
als ook het Marie Tak van Poortvliet Museum en
De Schotse Huizen zouden beschikken over een
mooie permanente collectie van Domburgse en
Veerse schilders!
Ad Beenhakker
Efraïm Milikowski, Licht en lucht, wind en water.
Flip Schrameijer, tekenaar, schilder, etser en
aquarellist, een keuze uit 60 jaar werk.
Eext, Stichting Atelier '92, 2005. 176 blz.,
geheel in kleur geïllustreerd.
ISBN 90-805002-2-4. Prijs 39,50.
Flip Schrameijer, een Zeeuwse kunstenaar? Nooit
van gehoord. Zo zal de reactie van veel Zeeuwse
kunstliefhebbers zijn. Toch werkt hij al sinds
1940 elk jaar in Zeeland. In 1968 kocht hij een
dijkhuisje in Scherpbier bij Groede, waar hij zich
in 1990 definitief vestigde. Een groot deel van
zijn werk heeft inderdaad betrekking op Zeeland.
Pas door zijn overzichtstentoonstelling dit voor
jaar in het Marie Tak van Poortvliet Museum
in Domburg kreeg zijn werk in Zeeland meer
bekendheid. Bij de opening van deze tentoon
stelling werd ook het hier besproken boek
gepresenteerd.
Flip Schrameijer (Amsterdam 1919) heeft een veel
bewogen leven achter de rug. De ondertitels van
zijn biografie spreken wat dit betreft boekdelen:
stilte voor de storm - zwaar weer - wisselvallig -
opklaringen en depressies - een lentebriesje -
een frisse zeewind. Daarmee was het zware weer
nog niet afgelopen; kort voor de opening van
de tentoonstelling werd hij door een beroerte
getroffen. De meest dramatische gebeurtenis in
zijn leven vond echter plaats op 7 december 1940,
toen een Duitse bommenwerper neerstortte op
zijn ouderlijk huis, waarbij zijn moeder, drie
zusjes en twee broertjes om het leven kwamen.
Schrameijer behoort tot een losse groep Amsterdamse
kunstenaars, die figuratief werk maken. Tot zijn
vrienden behoorden onder anderen Aat Veldhoen,
Rudie Bierman en Jan Sierhuis. Steeds heeft hij
echter zijn eigen weg gezocht, waarbij het water
steeds meer zijn hoofdmotief werd.
In de periode 1970-1977 maakte hij bijna uitsluitend
etsen. Nadien gaf hij de voorkeur aan de aquarel.
Zijn werk van de laatste decennia bestaat hoofd
zakelijk uit kleine, zeer snel opgezette aquarellen
op briefkaartformaat (10x15 cm), vooral strand
gezichten van Zeeuws-Vlaanderen en de Belgi
sche en Franse kust. Deze snelheid van werken
verleent aan het werk een fris en direct karakter,
maar heeft ook zijn nadeel. Het is allemaal heel
vluchtig, een momentopname. Het ziet er leuk
uit, maar al die waterverijes lijken op elkaar en
als je je omdraait ben je ze alweer vergeten.
Jammer dat de schilder bewust voor deze werk
wijze kiest, want uit vroeger werk, zoals de kinder
portretten, blijkt dat hij wel degelijk kan ontroe
ren. Het is ook geen wonder dat de etsen tot
zijn beste werk horen, vooral wanneer hij gebruik
maakte van de suiker-aquatinttechniek. Etsen
doe je niet uit de losse hand, dat vergt geduld
en concentratie.
Het boek is onbekrompen uitgegeven in een oplaag
van 1000 exemplaren. Het ziet er schitterend
uit: een schat van afbeeldingen in kleur op licht
getint papier. Heel wat schilders van grotere
bekendheid zouden jaloers zijn op zo'n uitgave.
Hier past dan ook een compliment aan de druk
ker: Drukkerij Van Liere in Emmen. Inderdaad,
een Zeeuwse naam. De stichter van het bedrijf is
afkomstig uit Kloetinge. Zo zit er aan dit boek
over een Zeeuwse kunstenaar nog een extra
Zeeuws tintje.
Ad Beenhakker
114
Boekbesprekingen
