mogelijk te volgen. In de archieven vinden we
veel meer aspecten van het leven dan alleen de
veranderingen van adres. Het gaat dan vooral om
gezinssituaties, verandering van beroep, geboorte,
huwelijk en sterfte.
Gelukkig zijn er vooral voor de periode na 1800
ruimschoots gegevens voor handen. De
Historische Steekproef Nederlandse bevolking
(hsn) houdt zich bezig met het aanleggen van
een gegevensbestand met levensgeschiedenissen
uit de negentiende en twintigste eeuw. De basis
voor de hsn-database wordt gevormd door een
steekproef uit de geboorteakten van de
Burgerlijke Stand over de periode 1812-1922. De
hsn is gehuisvest op het Internationaal Instituut
voor Sociale Geschiedenis (iisg) te Amsterdam.
De database van de HSN
De onderzoekspersonen voor de hsn-database
zijn geselecteerd door middel van een a-selecte
steekproef in de geboorteregisters uit de periode
1812-1922.3 De steekproef omvat ongeveer
78.000 personen. Dit is gemiddeld iets meer dan
een half procent van de in totaal 14,5 miljoen
personen die in deze periode in Nederland zijn
geboren. Dit aantal van 78.000 is voldoende om
statistisch verantwoorde uitspraken te kunnen
doen voor relatief kleine subpopulaties binnen de
Nederlandse bevolking.
In de database van de hsn worden voor al deze per
sonen op systematische wijze gegevens verzameld
uit de Burgerlijke Stand van Nederland en wel de
geboorteakten, de overlijdensakten en de huwe
lijksakten;' Deze akten worden bewaard in de
openbare archiefbewaarplaatsen. Met de geboor
teakten is niet alleen de basis gelegd voor het
onderzoeksbestand, maar vinden we zelf al met
een een groot aantal gegevens. Figuur 1 geeft de
geboorteakte van Desiré de Kerf, geboren op 28
december 1878 om 4 uur in de middag te Hulst.
Uit deze akte blijkt bijvoorbeeld dat zijn vader,
Petrus de Kerf, niet in staat is een handtekening
te zetten, een indicatie voor analfabetisme. De
moeder, Godeliva ter Bekke, is volgens de akte
werkvrouw van beroep. De akte omvat nog ande
re interessante gegevens zoals het adres, B 107,
en het beroep van de vader: dagloner. Ook bevat
ten de geboorteakten altijd de namen, leeftijden
en beroepen van de getuigen. In het geval van de
geboorteaangifte van Petrus de Kerf gaat het om
de secretaris en de veldwachter, zogenaamde
beroepsgetuigen; personen die toch al in de
buurt waren en voor een sigaar wel wilden
bevestigen dat het gezin een kind rijker was. Uit
geboorteakten blijkt verder ook altijd of de moe
der van de boreling op het moment van de
bevalling gehuwd was of niet.
van de maand
HedcD den
duizend acht. honderd acht en zeventigverscheen voor. mij
van den Burgerlijken stand van de gemeente
éAA £>fc s/
<PP)
'V-C.-V
des jaars een
Ambtenaar
provincie Zeeland
Oud c t r fl'c-t/ty
wonende te
van de maand £7):.\
des te A.-t
nommer-^o-, -»■
mAe Ac- A-JA.
jaren., van beroep AAey
dewelke mij heeft verklaarddat op den
des jaars achttien honderd
ure, binnen deze gemeente, in het huis wijk f
is geboren een kind van dekunne,
aan welk kind A
7
verklaart te geven de voorna^-
welke aangifte en verklaring zijn geschied in bijwezen van
oudjaren, van beroep <A&-*
wonende te
.als getuigen daartoe door den aangever gekozen.
van
oud jaren, van beroep
wonende te
En is hiervan aanstonds opgemaakt deze aktedie na gedane voorlezing aan den aangever en de getuigendoor
hen en mij is geleekend. sA
AA/Vtl éu/ 4 ht--
7
Figuur 1.
Geboorteakte van Desiré
de Kerf, Hulst 28 decem
ber 1878. Zeeuws Archief,
Burgerlijke Stand Hulst,
Geboorteregister 1878.
