nu lb. i
Kleinschalig' openbaar vervoer met de buurtbus (Zierikzee). Foto Dirk-Jan Gjeltema.
2006-2012 aan dat zij die ontwikkeling verder
wil stimuleren door de ontwikkeling van een ste-
dennetwerk Goes-Middelburg-Vlissingen-
Terneuzen. Zolang echter de ervaren balans van
voor- en nadelen niet duidelijk positief naar
Zeeuws-Vlaanderen doorslaat, mag getwijfeld
worden aan het maatschappelijke draagvlak in
het zuidelijke deel van Zeeland voor die ontwik
keling. De realisering van een kwalitatief hoog
waardig ziekenhuis voor Zeeland in Terneuzen
zou een stap in die richting kunnen zijn.
Slotbeschouwing: mobiliteit en leefbaarheid
Binnen de maatschappelijke trend van individua
lisering kiezen mensen steeds meer hun eigen
paden en is er geen sprake meer van een stan
daardbiografie, maar van een keuzebiografie.8 De
toegenomen welvaart maakte het mogelijk dat
mensen minder afhankelijk van elkaar werden.
Zowel van mannen alsook van vrouwen wordt nu
verwacht dat ze hun eigen boontjes doppen.
Huishoudens waarin meer dan één inkomen
wordt verdiend, zijn meeT regel dan uitzondering
geworden.8 Dat heeft grote consequenties voor
de mobiliteit van mensen, die het steeds moeilij
ker krijgen om samen een woonplek te vinden
waar beide partners een baan naast de deur vin
den. Dit geldt vooral voor het landelijke gebied.
Inwoners van Zeeland zijn - geholpen door de ruim
telijke ontsluiting - meegegaan in maatschappe
lijke ontwikkelingen waarin lokale gemeenschap
pen als gevolg van individualisering en informati
sering voor een belangrijk deel opgaan in groot
schaliger verbanden. In de vorige eeuw was de
geïsoleerde geografische ligging van Zeeland nog
lange tijd een belangrijk aanknopingspunt om
meer rijksgelden te vragen, bijvoorbeeld om ook
kleinschalige voorzieningen in stand te houden.
De leefbaarheid stond immers op het spel. De
toegenomen mobiliteit raakt de validiteit van dit
argument.
Het autonome dorp waar het economische, sociale,
culturele en politieke domein zijn geïntegreerd,
bestaat niet meer. Het woondorp is daarvoor in
de plaats gekomen.'" Voor de meeste bewoners
van deze dorpen liggen de economische en soci
ale relaties, de woon-werkrelatie voorop, buiten
het dorp. De regionalisering van werk en voorzie
ningen wordt als een gegeven beschouwd. Werk
Migreren of pendelen
63
