en voorzieningen zijn niet meer van doorslagge
vend belang voor het kiezen van een woonomge
ving. Waar het nu wel om gaat, zijn de kwaliteit
van de woonomgeving en de bereikbaarheid van
vitale voorzieningen.
De vraag is wel hoe wij in de toekomst om willen
gaan met vraagstukken van mobiliteit en leef
baarheid. De hoge individuele mobiliteit heeft het
openbaar vervoer op het platteland aan het wan
kelen gebracht. Als gevolg daarvan wordt de
mobiliteit van hen die op het openbaar vervoer
zijn aangewezen bedreigd. Het gaat dan vooral
om de in onze vergrijzende samenleving steeds
grotere groepen ouderen. Die dreigen zeker ook
met de invoering van het nieuwe zorgstelsel en
de Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning
voor hun vervoersmogelijkheden steeds sterker
afhankelijk te worden van mantelzorg en vrijwilli
ge inzet. Of zal er een nieuwe opleving in migra
tiebewegingen ontstaan?
Noten
1 Zwemer, J., 'Zeeland in de vroege jaren 1950, de waters
noodramp en de bevolkingsontwikkeling.' In: Zwemer, J.
(red.), Zeeland 1950-1965. Vlissingen 2005, pp. 27-47.
2 Zwemer, J., 'De pendelarbeiders van Tholen en Sint-
Philipsland.' In: Zwemer, J. (red.), Zeeland 1950-1965.
Vlissingen 2005, pp. 401-428.
3 Werf, H. van der, 'De werkgroep Deltazaken en de indus
trialisatie van Zeeland.' In: Zwemer, J. (red.), Zeeland
1950-1965. Vlissingen 2005, p. 320.
4 CBS, Volkstelling 2001. Www.statline.nl.
5 Ausems, P. en L. Kaagman (red.), Pendel in Zeeland 1997-
2003. Middelburg 2005.
6 CBS, www.statline.nl.
7 Provincie Zeeland in samenwerking met Rijkswaterstaat
Zeeland en rovz. Verkeer en vervoer Zeeland 2004.
8 Wouw, D. van der, Verschuivende verbanden, trendstudie
naar de processen van individualisering in Zeeland.
Middelburg, 2003.
9 scp, Sociaal en cultureel rapport 2004. In het zicht van de
toekomst Den Haag 2005.
10 Thissen, F., 'Leefbaarheid: dorpen en hun bewoners op een
vitaal platteland'. In: Een leefbaar platteland dat werkt
verslag van de werkconferentie Werken aan een leefbaar
platteland' van 4 juni 1999 in Ysbrechtum.
Elk jaar verhuizen er om en nabij 35.000 mensen in Zeeland. Foto Dirk Jan Gjeltema.
64
Migreren of pendelen
