cie, zoals de leeftijdsopbouw of samenstelling
van de beroepsbevolking."
Buiten Nederland kent men al geruime tijd vergelijk
bare projecten, vooral in Canada, Zweden,
Engeland, Noorwegen, België, Frankrijk en de
Verenigde Staten.12 De hsn onderscheidt zich
doordat het onderzoek zich niet over bepaalde
regio's maar over het gehele land uitstrekt en het
bovendien mogelijk is om door middel van het
volgen van migratie de gehele levensloop vast te
leggen. In deze zin is de hsn-database uniek te
noemen. De hsn gaat dus uit van een onder
zoeksconcept waarbij Nederland als één gebied
en de daarin bewaard gebleven bevolkingsregis
ters als één bron worden beschouwd, ondanks de
geografische verspreiding en optredende plaatse
lijke verschillen in de kwaliteit en toegankelijk
heid van dit onderzoeksmateriaal.
Op meer incidentele basis maakte de hsn reeds
gebruik van de bevolkingsregisters voor de recon
structie van levenslopen. Het betreft onder ande
re een epidemiologisch onderzoek voor
Rotterdam van Luc Smits naar overdraagbare vor
men van verminderde vruchtbaarheid. Het tweede
is van Hilde Bras die een groep van 700 'Zeeuwse
meiden' volgde op hun loopbaan binnen beroep
en huwelijk." In deze bundel wordt deze metho
de van werken verder uitgebouwd door middel
van de bijdragen van Frans van Poppel en Ruben
van Gaaien, met zijn onderzoek naar de leefsitu
atie gedurende de eerste vijftien jaar, door Ulbe
Bosma, die nagaat welke Zeeuwen naar de Oost
zijn vertrokken en Hilde Bras die analyseert in
hoeverre het vertrek als dienstmeid uit de ouder
lijke omgeving samenhing met de leefsituatie.
Noten
1 Kalmijn, M., 'Sociologische analyses van levensloop
effecten: een overzicht van economische, sociale en cul
turele gevolgen'. Bevolking en Gezin 31 (2002) 3, pp. 3-46;
Kok, J., 'Transities en trajecten. De levensloopbenadering
in de sociale geschiedenis'. Tijdschrift voor Sociale
Geschiedenis 26 (2002), pp. 309-329; Mandemakers, K.,
'De Historische Steekproef Nederlandse bevolking (hsn) en
het project Life Courses in Context'. Bevolking en Gezin 33
(2004), pp. 1, 91-114.
2 Voor meer informatie over Netherlands Kinship Panel
Study, zie http://www.nkps.nl/.
3 Mandemakers, K., 'Historical Sample of the Netherlands'.
In: Kelly Hall, P., R. McCaa en G. Thorvaldsen (red.),
Handbook of International Historical Microdata for
Population Research. Minneapolis 2000, pp. 149-178.
4 Voor algemene informatie over de burgerlijke stand, zie
Vulsma, R.F., Burgerlijke stand en bevolkingsregister. 2e
herziene druk, Den Haag 2002.
5 Mandemakers, K., 0. Hoogerhuis en A. de Klerk (red.),
Zeeland. Themanummer Over Zeeuwse mensen.
Demografische en sociale ontwikkelingen in Zeeland in de
negentiende en twintigste eeuw 713 (1998); Frieswijk, J., L.
Jansma, K. Mandemakers en B. Oosterhaven (red.), Oer
Fryske minsken/Over Friese mensen. It Boeken, 63 (2001)
3/4.
6 Gerritzen, D., 'Voornamen in Zeeland'. Zeeland.
Themanummer Over Zeeuwse mensen. Demografische ont
wikkelingen in Zeeland in de negentiende en twintigste
eeuw 7/3 (1998), pp. 104-115; Gerritzen, D., 'Voornamen
in Friesland. Over Friese namen, patroniemen en meerna-
migheid'. It Boeken, 63 (2001) 3/4, pp. 179-189.
7 Poppel, F. van en K. Mandemakers, 'Sociaal-economische
verschillen in zuigelingen- en kindersterfte in Nederland,
1812-1912'. Bevolking en Gezin 31 (2002) 2, pp. 5-40.
8 Maas, I. en M. H. D. van Leeuwen, 'Huwelijksmobiliteit in
Friesland tussen 1850 en 1929'. It Baeken 63 (2001) 3/4,
pp. 164-178.
9 Kok, J., '"Vrijt daar je zijt"; huwelijk en partnerkeuze in
Zeeland tussen 1830 en 1950'. Zeeland. Themanummer
Over Zeeuwse mensen. Demografische ontwikkelingen in
Zeeland in de negentiende en twintigste eeuw 7/3 (1998),
pp. 131-143.
10 Overzichten van de problemen en mogelijkheden zijn
onder meer te vinden in Janssens, A., Family and social
change. The household as a process in an industrializing
community. Cambridge 1993, pp. 60-66; Knotter, A. en A.
C. Meijer (red.), De gemeentelijke bevolkingsregisters
1850-1920. Den Haag 1995, pp. 79-118; Meijer, A. C., 'De
negentiende-eeuwse "papieren mensch", een onderzoek
naar het Amsterdams bevolkingsregister als bron voor his
torici'. Nederlands Archievenblad 87 (1983), pp. 371-395.
11 Zie www.lifecoursesincontext.nl; voor de actuele stand
van zaken van het hsn-onderzoek, zie de hsn-website:
http://www.iisg.nl/~hsn/projects/.
12 Zie noot 3.
13 Smits, L.J.M., Preconceptional determinants of the fecun
dity of female offspring. Dissertatie ku Nijmegen, Nijmegen
1998; Bras, H., Zeeuwse meiden: Dienen in de levensloop
van vrouwen, ca. 1850-1950. Amsterdam 2002.
8
Levenslooponderzoek in het verleden
