leeftijd spelen een belangrijke rol in de samenle
ving. üiversiteitsbeleid gaat om het erkennen,
analyseren en waarderen van deze categorieën.
Diversiteitsbeleid richt zich op het omgaan met
deze verscheidenheid. Dergelijk beleid is van
belang in de Nederlandse multiculturele samenle
ving. Dat kan in de politiek en het lokale, provin
ciale en landelijke bestuur van belang zijn maar
ook in bedrijven, organisaties en instellingen.
Diversiteitsbeleid etiketteert of stigmatiseert men
sen niet naargelang hun eigenschappen, maar
ziet die eigenschappen als energiebron en motor
van economische en sociaal culturele ontwikke
ling. Het gaat dan echt om de kracht van diversi
teit. En diversiteitsbeleid richt zich niet alleen op
de verschillen, maar ook op de overeenkomsten
tussen mensen.
De verschillende sociale ordeningsprincipes die ieder
een in de samenleving een positie toekennen,
zijn voor vrouwen en mannen van verschillende
etnische groepen oftewel van structureel voordeel
of van structureel nadeel. Nederlanders staan
erom bekend mensen in hokjes te stoppen, maar
in welk hokje plaatsje een jonge islamitische les
bische vrouw? Ordening bepaalt iemands identi
teit, iemands plek in het openbare leven en de
betekenissen en verwachtingen die aan haar of
zijn positie worden gegeven. Het geeft ook aan
hoe iemand gewaardeerd wordt. Dat gebeurt niet
op slechts één element, bijvoorbeeld of je vrouw
of jong bent. Al de verschillende elementen spe
len in onderlinge samenhang een rol en geven
betekenis aan de persoon.
Dit wil ik graag met het volgende voorbeeld illustre
ren: veel moslimvrouwen met hoofddoek hebben
de ervaring dat bij sollicitaties gevraagd wordt of
zij wel mogen werken van hun man. Dergelijke
vragen krijgen moslimmannen niet, en witte
Nederlandse vrouwen ook al lang niet meer. Dit
eenvoudige voorbeeld geeft aan dat zwarte,
migranten- en vluchtelingenvrouwen andere
belemmeringen op de arbeidsmarkt kunnen
tegenkomen dan witte vrouwen en ook andere
dan zmv-mannen. Deze belemmeringen zorgen
ook voor een andere positie op de arbeidsmarkt.
De kans bestaat daarom dat maatregelen voor een
grotere arbeidsparticipatie van vrouwen 'in het
algemeen' of migranten 'in het algemeen' niet
automatisch effectief zijn voor zmv-vrouwen.
We hebben geconstateerd dat mensen meervoudige
identiteiten hebben, die in onderlinge samenhang
met elkaar moeten worden bekeken. Mensen
hebben verschillende, maar vaak ook gedeelde
ambities in een gezamenlijke multiculturele
samenleving. Uitgaan van diversiteit, van inslui
ten en niet van uitsluiten is van wezenlijk belang
om elkaar te begrijpen en te respecteren. Ook
gelijke behandeling is van levensbelang voor een
harmonieuze samenleving. Wet- en regelgeving
op dit gebied laat zien wat de grenzen zijn en
dat discriminatie niet getolereerd wordt.
Discriminatie sluit groepen mensen buiten en
brengt mensen in een klimaat van angst, onze
kerheid en dreiging. Een voorwaarde voor inte
gratie is gelijke behandeling en non-discrimina-
tiebeleid.
Wij allen vormen samen de Nederlandse samenleving.
Uitgaan van diversiteit is van belang om elkaar te
begrijpen en te respecteren. Discriminatie op
grond van iemands gender, etniciteit, levensover
tuiging, seksuele voorkeur, klasse en leeftijd
wordt wettelijk niet getolereerd. Discriminatie is
verboden, zowel volgens het Wetboek van
Strafrecht als volgens de Algemene Wet Gelijke
Behandeling. Ondanks dit alles ondervinden
vrouwen, homo- en lesbische mannen en vrou
wen, ouderen en mensen uit etnische minderhe
den nog altijd discriminatie als zij bijvoorbeeld
een baan zoeken. Vrouwen en mannen behoren
zich veilig te voelen op hun werkplek, privé, kor
tom in de hele samenleving. In deze multicultu
rele samenleving zullen gedeelde waarden en
normen gestalte moeten krijgen en zich verder
ontwikkelen.
Al deze factoren spelen een rol bij het integratiepro
ces. Wat daarbij van groot belang is, is hoe wij
naar deze processen en groepen kijken en hoe de
beeldvorming over onze samenleving met al de
verschillende groepen is. Als we blijven praten
over wij en zij, als we onszelf niet als
Nederlanders met verschillende achtergronden
zien, als we blijven denken dat Nederland weer
'wit' wordt, dan zullen we met de integratie niet
veel verder komen. Want dan gaan we voorbij
aan het feit dat we samen deze samenleving uit
maken en allemaal kwaliteiten hebben om bij te
dragen aan deze samenleving en vergeten we dat
mobiliteit op de wereld zal blijven bestaan en dat
dat ook consequenties voor de Nederlandse
samenleving heeft. Politiek en beleid zullen hier
dus vanuit moeten gaan en de principes van
diversiteitsbeleid in de dagelijkse praktijk inhoud
86
Nieuwe Nederlanders, toen en nu
