f
laat zien hoe het debat over de samenhang tus
sen abortus en borstkanker een voorbeeld is van
de verstrengeling van verschillende meningen en
verhalen in de complexe geschiedenis van medi
sche risico's. Wetenschap is niet los te zien van
de maatschappelijke context waarin de proble
men zich voordoen, dat ontdekken degenen die
hun weg proberen te vinden door de doolhof van
tegenstrijdige bewijzen, motieven en oogmerken
die de discussies karakteriseren, of die nu gevoerd
worden door historici, artsen of vrouwen om
wiens gezondheid het allemaal draait.
Uit Graz werden twee tijdschriften gestuurd van het
Centrum für jüdische Studiën an der Karl-
Franzens-Universitat: Transversal, Zeitschrift für
jüdische Studiën (2004,2 en 2005,1). R. S.
Wistrich schreef: 'Max Nordau: From
Degeneration to "Muscular Judaism'". Max
Nordau (1849-1923) was natuurkundige en
publicist, en de belangrijkste Europese schrijver
die de zionistische beweging een plaats probeer
de te geven aan het eind van de negentiende
eeuw. Geboren in Boedapest, was hij aanvanke
lijk, net als veel Hongaarse Joden, bezield door de
Duitse cultuur. Hij werd in de jaren tachtig van
de negentiende eeuw alom gezien als de ontmas-
keraar van de schijnheiligheid van moderne
Europese godsdiensten en politieke en economi
sche instellingen. Het werd hem steeds duidelijker
dat Joden in het Europese bewustzijn helemaal
niet geaccepteerd waren als gelijkwaardige bur
gers. Emancipatie bleek niets anders te zijn dan
een dun vernisje, gevolgd door het opkomende
radicale antisemitisme, met name gericht tegen
ontwikkelde en geassimileerde Joden. Zij waren
vooral kwetsbaar sinds ze te snel elementen van
hun nationale identiteit hadden opgegeven. Ze
voelden geen grond meer onder hun voeten en
hoorden niet als volwaardige leden bij een
gemeenschap. Het centrale doel van Nordau's
zionisme werd de verandering van de westerse
bourgois-Jood en de oosterse ghetto-Jood in
sterke, gezonde individuen, in staat zichzelf te
herscheppen en zowel de staat Israël als het
Joodse volk op te bouwen. Nordau zat vol tegen
stellingen. Hij was radicaal antikerkelijk en een
culturele conservatieveling, een kosmopolitisch
humanist en een onversneden politieke zionist,
een vrijdenkende liberaal en een gedreven
Darwiniaan. Net als andere zionisten bleef
Nordau geloven in de superioriteit van Europa,
maar hij stelde meedogenloos het racistisch anti
semitisme aan de kaak.
Een ander artikel, 'Lehrstatten und Laufbahnen
moderner Rabbinerausbildung in üeutschland vor
der Gründung der Seminare', werd door C. Wilke
geschreven. Van Shoou-Huey Chang is
'Erinnerung und Gedachtnis'. Dit laatste artikel
gaat over de Chinees-Joodse betrekkingen in de
Tweede Wereldoorlog, vastgelegd aan de hand
van een dagboek van de Joodse toneelspeelster
Rose Shoshana.
Geschichte der Steiermark. Vom Bundesland zur
europaischen Region. Die Steiermark von 1945
bis heute, uitgegeven door Joseph F. Desput in
opdracht van de Historischen Landeskommission
für Steiermark behandelt in een kleine 800 pagi
na's de naoorlogse geschiedenis van Stiermarken.
De auteurs vragen zich af of zij het einde van
WO n kunnen zien als een catastrofe of als een
vurig verbeid nieuw begin. De overwinnaars van
de oorlog tekenden in 1945 (dat was het jaar
waarin de Russische troepen Wenen bezetten)
een akkoord over bestuur en toezicht betreffende
Oostenrijk. Er kwam eind april 1945 een voorlo
pige coalitieregering tot stand, onder leiding van
de socialist Karl Renner (1879-1950), en op 14
mei werd de Republiek Oostenrijk hersteld. Voor
het bestuur werd het land in vier bezettingszones
verdeeld, met aan het hoofd een geallieerde Raad
voor Oostenrijk. De Britten kregen toezicht over
Oost-Tirol, Karnten (Karintië) en die Steiermark
(Stiermarken). Wenen werd in vier sectoren ver
deeld met de binnenstad als internationale zone.
Na verschillende inleidingen en algemene gedeelten
wordt de aandacht speciaal op Steiermark geves
tigd. Achtereenvolgens komen de industriële ont
wikkeling, wetenschap, kunst en cultuur en gods
dienstige stromingen in het land aan de beurt.
In Heemschut (februari 2006) schreven E. de longh
Aanwinsten ruilverkeer
91
