vrijheid van onderwijs. De Belgische onderwijswet
van 1842 betekende opnieuw een stap in de
goede richting. Detailstudies waarin onderwijzers
in een ruimer maatschappelijk verband worden
beschreven kunnen inzicht geven in de onder-
wijsrevolutie in die periode. In dat kader behan
delt de auteur Ferdinand van Hende, onderwijzer
in Lotenhulle van 1816 tot 1856.
'Drie marktliederen bij moorden in het Meetjesland'
van W. Braekman gaat over drie moordliederen
die tot nu toe onbekend waren. Moordliederen
gaan over gebeurtenissen waar de bevolking
grote belangstelling voor had, en de tekstblaadjes
ervan gingen gretig van de hand. Door de feiten
en achtergrondinformatie blijven de moordliede
ren voor historici interessant.
In het jaarboek wordt werk en leven van de
Knesselaarse dichter en journalist August Victor
Bultyck (1844-1917) beschreven door J. van de
Casteele. Bultyck was vooral dichter van volkslie
deren. Zijn werk werd in zijn tijd zeker gewaar
deerd, ook in letterkundige kringen. Later werkte
hij zich op tot een van de belangrijke journalisten
van zijn tijd. In een aantal bijlagen worden jour
nalistieke bijdragen en enkele gedichten van hem
gegeven, gevolgd door zijn bibliogafie.
Van A. Willeboordse is het stuk "'Ontdoet dan uw
soete mont", Willem Utenhove en een Vlaams
bestiarium uit de dertiende eeuw'. Een hoogleraar
in Luik, J.H. Bormans, ontdekte in 1869 een per
kament met twee teksten in het
Middelnederlands. De eerste tekst bleek een groot
fragment te zijn van een bestiarium en de enige
auteur uit de dertiende eeuw van wie men wist
dat hij een bestiarium in het Nederlands geschre
ven had, was Willem Utenhove. Jacob van
Maerlant heeft in zijn Der Naturen Bloeme Van
Utenhove genoemd als dichter van een - welis
waar slecht en uit het Frans vertaald - bestiari
um. Eerst worden de verschillende bestiaria
besproken, daarna het gevonden handschrift. In
tegenstelling tot de voor- en tegenstanders van
het auteurschap van Utenhoven wil Willeboordse
niet verder gaan dan de (voorlopige?) conclusie
dat het zeer wel mogelijk is dat Utenhove de
maker is geweest.
Het archeologisch en bouwhistorisch onderzoek van
de Sint-Ghislenuskerk te Waarschoot wordt uit
eengezet door B. Acke, en over de pers in
Meetjesland in de 19de en 20ste eeuw schrijft P.
van de Woestijne. Het boek eindigt met een
Heemkundig repertorium 2005 door F. Bastiaen.
Gedenkschriften van de Oudheidkundige Kring van
het Land van Dendermonde (2005, deel 24)
bevat 'Het Molenbestand in het Land van
Dendermonde in breder perspectief 1 570-1 579)'
van L. Pee. Er blijken koren-of graanmolens te
bestaan, oliemolens, bookmolens en schors- en
moutmolens. Eerst komen dan de molenpachters
en de molenaars ter sprake, daarna volgt een
analytisch overzicht van het molenbestand in het
Land van Dendermonde in 1570-1579.
Vervolgens biedt K. Haegens een artikel aan: 'Het
beleg van Dendermonde in 1667: vergelijking van
de mémoires der deelnemers'. De Devolutieoorlog
die bodewijk xiv voerde tegen de Spaanse
Nederlanden in 1667-1668 was een grote triomf
tocht van het Franse leger onder leiding van
maarschalk Turenne. De versterkte steden waren
geen partij voor de Fransen, slechts één stad kon
weerstand bieden aan de overmacht:
Dendermonde. Eerst wordt de diplomatieke situa
tie van de tweede helft van de 17de eeuw
beschreven, daarna komen het Franse leger en de
stad Dendermonde aan de beurt. Het grootste
deel van de studie gaat over de verschillende
getuigenissen en bronnen over het beleg van de
stad. Overeenkomsten en verschillen tussen de
getuigenissen worden naast elkaar gezet, om uit
eindelijk op een kritische en objectieve manier de
geschiedenis te interpreteren.
A. Stroobants schrijft het laatste stuk van het jaar
boek: 'Het Dendermondse stadsarchief, schakel
tussen verleden en heden'. Eerst behandelt hij het
stadsarchief tijdens het Ancien Régime, erna het
stadsarchief sedert 1835 en als laatste het archief
na de brand van 1914. Elke archivaris krijgt ruim
schoots aandacht, te beginnen bij Prudens Van
Duyse (1835-1836) tot de huidige archivaris Aimé
Stroobants, tevens de auteur van het artikel.
Aanwinsten ruilverkeer
93
