10 F.J.A. Broeze., 'Rederij', in: G. Asaert, e.a. (red.), Maritieme
Geschiedenis der Nederlanden. Deel 3 achttiende eeuw en
eerste helft negentiende eeuw, van ca. 1680 tot 1850-
1870, Bussum, 1977, 128-129 en S. Hart, 'Rederij', in: G.
Asaert, e.a. (red.), Maritieme Geschiedenis der
Nederlanden, deel 2. Zeventiende eeuw, van 1585 tot ca.
1680, Bussum, 1977, 112.
11 Nationaal Archief, 's-Gravenhage (NA),1.05.01.02, Tweede
WIC, inv.nr. 767, Naamlijst der bewindhebbers 1674-1739;
Van Zeeuwse Stam. Contactblad van de Nederlandse
genealogische vereniging, afdeling Zeeland, 3de serie, nr.
29 (juni 1980) 34 en Zeeuwse Bibliotheek (ZB), Kluis 1078
F 27, Inventaris van de boedel van Jan van Brouwers
haven, 1701, fol. 1. Op 4 november 1664 getuigde de
Middelburgse zijdelakenkoper Pieter van Hoorn op de
trouwerij van Maria van Hoorn en Gideon Boudery.
Onduidelijk is of deze Pieter van Hoorn verwantschap
heeft met de hoofdpersoon in dit verhaal of dat het
mogelijk dezelfde persoon is.
12 ZA, Rekenkamer D, inv.nr. 59881, collaterale successie
1730 en Murk van der Bijl, Idee en interest.
Voorgeschiedenis, verloop en achtergronden van de politie
ke twisten in Zeeland en vooral in Middelburg tussen 1702
en 1715, Groningen, 1981, bijl. XVIII. Zie ook:
http://www.constitution.org/bvnk/bvnk.htm.
13 Van der Bijl, 393 n.106.
14 Den Heijer, 'Zeeuwse smokkelhandel op West-Afrika
(1674-1730)', 146-148; Van der Bijl, 208-210 en C.A. van
Woelderen, 'Lijst van Baljuws, burgemeesters, schepenen,
raden, pensionarissen, secretarissen en rentmeesters van
Vlissingen', in: Jaarboek van het Centraal Bureau voor
Genealogie Deel II, 's-Gravenhage 1948, 15-48.
Smokkelhandel op Afrika werd vooral bedreven met tex
tiel, metaalwaren, buskruit, vuurwapens en alcoholica.
Goud, ivoor, grein en gom waren de meest voorkomende
retourgoederen.
15 Wim Klooster, Illicit riches. Dutch trade in the Caribbean,
1648-1795, Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en
Volkenkunde, Caribbean Series 18, Leiden, 1998, 125, 155
en Nuala Zahedieh, 'The Merchants of Port Royal,
Jamaica, and the Spanish Contraband Trade, 1655-1692',
in: The William and Mary Quarterly 43 (October 1986)
574, 582.
16 Klooster, Illicit riches, 84-85, 125-130.
17 Zahedieh, 578, 581.
18 Leonard Blussé Et Jaap de Moor, Nederlanders overzee. De
eerste vijftig jaar 1600-1650, Franeker, 1983, 62-63; Mark
Kurlansky, Zout. Een wereldgeschiedenis, Amsterdam, 2002,
183-185; Klooster, Illicit riches, 120 en Zahedieh, 573.
19 Klooster, Illicit riches, 160 en Zahedieh, 591-592. Het
eiland Hispaniola wordt tegenwoordig gevormd door Haïti
(westelijk deel) en de Dominicaanse Republiek (oostelijk
deel).
20 Moensvan Bloois, 60-61.
21 Joost van den Vondel, Het lof der zee-vaert bewerkt door
Hans den Haan, Uitgeest, 1985, 94. Het boevennet
beschermde een schip tegen kapers doordat over het open
gedeelte van het verdek (de kuil) een houten rooster of
gevlochten traliewerk van dikke touwen van boord tot
boord werd gespannen. Dit maakte het moeilijk om het
schip te enteren en over te springen.
22 Wim Klooster, 'Slavenvaart op Spaanse kusten. De
Nederlandse slavenhandel met Spaans Amerika, 1648-
1701', in: Tijdschrift voor Zeegeschiedenis 16/2 (1997)
130; Johannes Menne Postma, The Dutch in the Atlantic
Slave Tradel600-1815, Cambridge University Press 1990,
30 en Blussé Et De Moor, 78.
23 Moens van Bloois, 61-62.
24 Klooster, Illicit riches, 142, 150, 157-161; ZA, Archief
Middelburgse Commercie Compagnie (MCC), inv.nr. 1335,
Journaal van de Wilhem, 5 juni 1743; inv.nr. 264, journaal
van de Beurs van Middelburg, 9 augustus 1737 en NA,
Nieuwe West-Indische Compagnie, inv.nr. 68. Vergadering
van de heren X van de WIC, Middelburg, 24 maart 1690,
in: Klooster, Wim, Illicit riches, 161.
25 Klooster, Illicit riches. 134.
26 Moens van Bloois, 58-73.
27 Klooster, Illicit riches, 131, 133.
28 Broeze, 128-129 en Hart 112.
29 Hart, 116-117. De schipper kon voor zijn vracht, indien
snel en in goede conditie overgebracht, een kaplaken krij
gen van de bevrachter-koopman. Dit kon een bedrag per
vervoerde last goederen zijn; deze geldsom varieerde
grosso modo tussen de vijftien en honderd gulden. Een
tweede gemis was de voering die nu was verspild.
Afhankelijk van de functie konden schipper, stuurman en
bootsvolk zelf een handeltje opzetten en een vastgestelde
hoeveelheid (volume) goederen mee terug nemen.
30 M. Smallegange, Cronyk van Zeeland, Amsterdam, 1696
(facs. uitg. Schiedam/Vlissingen, 1976) 440 en Francke,
277, 450-451. Naast de secretaris zaten op dat moment
in de Kamer waarschijnlijk Pieter Pedeceur (notaris),
Alexander de Munck, Johan de Boot, Mr. Pieter de Hoeft,
en Gualtherus Rooman. Pedeceur en De Munck waren als
partenreder betrokken bij meerdere kaapvaartexpedities
tijdens de Negenjarige Oorlog en beiden overtuigd
Orangist, in tegenstelling tot de staatsgezinde Van
Hoorns.
31 Moens van Bloois, 68-72.
32 ZA, Stad Middelburg Ordonnanties, inv.nr. 1978/25 deel 5,
Ordonnantie op 't stuk van Assurantiën, p. 14/15 en
Verzameling Verheye van Citters, inv.nr. 51e, Stukken
124
De Jonge Jan op de Venezolaanse kust
