van wantrouwen samen tegen de leden van de
Provinciale Staten van Zeeland die in hun verde
diging Zeeuws-Vlaanderen hebben vergeten."
Het centraal opererende Actiecomité Vrije Veren zou
niet veel later zich nog amper inlaten met de
alternatieven van de rebelse vlassers van Sint
Jansteen en Koewacht. Honoré Colsen: "Wij gaan
naar de minister en wij zullen ook op andere
manieren proberen die tariefverhogingen voor de
veerdiensten van de baan te krijgen. Lukt het
niet, dan zullen we krasse maatregelen moeten
nemen. Maar vooral geen onwettige! Overlaatst
kwamen ze nog bij me langs met de boodschap
dat ze een grenspaal in Zandstraat bij Sas van
Gent hadden uitgegraven en dat ze hem diezelf
de nacht nog op de Scheldedijk in Terneuzen
wilden neerplanten teneinde de Nederlands-
Belgische grens duidelijk en symbolisch te verleg
gen. Ze vroegen me in deze ludieke actie mee te
gaan maar ik wees het van de hand, maar als ze
het zonder mijn medeweten hadden gedaan dan
had ik er gerust om kunnen lachen. Toch geeft
zo'n actie geen pas. De hele zaak zou alleen
maar in een kwader licht kunnen komen staan."
Op de vraag aan Honoré Colsen of de krasse maatre
gelen waarop het actiecomité eerder doelde, zou
den kunnen uitlopen op een streven naar aan
sluiting bij België, antwoordde de comitévoorzit
ter ontkennend: "Het zou voor ons beslist voor
deliger zijn om bij België te horen. Als er op dit
moment gestemd zou worden, dan is het zeker
dat meer dan de helft vóór aansluiting bij België
kiest." Colsen benadrukte echter dat de Vrije
Veren-kwestie zelf voor hem geheel los stond van
aansluiting met België.
Honoré Colsen hield op veel plaatsen in Zeeuws-
Vlaanderen redevoeringen, waarbij zijn taal steeds
radicaler werd. In groten getale stroomde het
publiek toe. Hij opende zijn toespraken altijd
met: "Mensen! mensen!" en vervolgens tikte hij
enkele keren met zijn onafscheidelijke wandelstok
ergens op.
Toen Colsen duidelijk werd dat de Zeeuwse bestuur
ders tijdens hun onderhandelingen in Den Haag
door de minister met een kluitje het riet waren
ingestuurd, eiste hij in zijn toespraken dat het
voltallige bestuur van Kamer van Koophandel en
de leden van Provinciale Staten onmiddellijk zou
den aftreden. Colsen riep dat de Zeeuws-Vlamin
gen verraden waren door hun eigen bestuurs
mensen. Daarnaast eiste hij het aftreden van een
ieder die de verhoging van de veertarieven maar
enigszins aanhing.
Colsen was een voorman met bijna dictatoriale trek
ken. Tijdens vergaderingen werd tussendoor niet
gekletst, en wie zijn verbod negeerde liep grote
kans door hem eigenhandig uit de vergaderruim
te te worden gezet.
Sommige ooggetuigen verklaarden dat meer dan
eens bleek dat het actiecomité zich niet altijd
even helder over de meest recente ontwikkelingen
liet voorlichten. Zo wisten de leden van het actie
comité bijvoorbeeld niet eens dat de Kamer van
Koophandel en Fabrieken al vanaf 1950 met het
plan had rondgelopen om onder de Zeeuwse
bevolking een grootschalige protestbeweging op
touw te zetten. Door gebrek aan animo waren
deze van tafel verdwenen. Zou het actiecomité
net zo scherp stelling tegen de Kamer hebben
genomen als de leden hiervan wél op de hoogte
waren geweest?
Over de tariefsverhogingen had gedeputeerde Van
Poelje eerder gezegd dat men in Zeeland er echt
niet "de nek om zal breken", waarop Honoré
Colsen repliceerde: "Da's van eiges! Maar ook
zonder je nek te breken kun je het knap moeilijk
krijgen. We leven in een moeilijke uithoek. We
zullen ons er niet bij neerleggen dat hoge tarie
ven worden geheven."
Uit het eerder gememoreerde interview met M.P. de
Bruin blijkt duidelijk hoe Colsen zijn rol in het
comité zag: "We worden hier over het algemeen
geregeerd door surrogaat-Zeeuws-Vlamingen. Er
zou hier eens een sterke man moeten komen.
Denkt u dat wij steun kregen van Zeeuws-
Vlaamse gemeenten of van burgemeesters? Niets!
Die durven niet. Wij kenden hier uit de omstre
ken van Aardenburg het KVP-lid Sjef van Dongen
die als gedeputeerde en later in de Tweede Kamer
actief was. Ook hij zat in een partij en dan kan
en durft zo'n man niet eens tegen een minister
in te gaan. Mis! Mis! Maar tijdens die Kamerzit
tingen [waarin de tariefsverhogingen besproken
werden] liep ik op de publieke tribune wel vijf
Zeeuws-Vlaamse burgemeesters tegen het lijf,
die tijdens de acties helemaal niets van zich
lieten horen, maar wel naar de uitslag gingen
luisteren."
Tijdens een radio-uitzending over de vraag hoe de
bevolking van Zeeuws-Vlaanderen ertoe was
gekomen om een protestmars naar Den Haag te
organiseren, liet voorzitter Colsen met vertraagde,
160
Vrije Veren
