I
Bound for Antwerp,
november 1944. Col
lectie Heijkoop, Impe
rial War Museum.
Antwerpen, was de Canadese vrachtvaarder Fort
Cataraqui. Dit was op 28 november 1944. Hier was
men gereed voor de ontvangst van g'rote hoeveel
heden lading. De Slag om de Schelde was gestre
den, zo wordt in de vele geschriften vermeld. De
Duitsers waren immers lang's de oever van deze
rivier verjaagd.
Duitse aanvallen op de konvooien naar Antwerpen
Schnellboot-Flottilles
De Duitsers waren volkomen op de hoogte van de
komst van de konvooien. Al op 29 november wer
den met zogeheten Schnellboote de acties tegen het
bevoorradingsverkeer aangevangen. De lengte van
deze scheepjes was 35 meter en ze konden een
snelheid bereiken van 36 tot 42 zeemijlen per uur.
Geopereerd werd in wat men noemde een Schnell-
boot-Flottile (S-Fl), dat gewoonlijk bestond uit acht
schepen. Deze keer waren het er vijf, die zich in het
zeegebied nabij Duinkerken ophielden. Er werden
geen koopvaarders gezien, maar er werden wel
33 mijnen op strategische locaties in het vaarwater
gelegd. Duitse archieven vermelden datum en tijd
dat deze snelle schepen in de maanden daarna
werden ingezet.
De operationele techniek van de S-Boote was
onverwacht en snel aanvallen met torpedo's van
schepen in gebieden waar onderzeebootacties niet
mogelijk waren. De S-Boote waren uitgerust met
twee torpedolanceerbuizen en twee torpedo's; aan
vullend konden zes mijnen worden meegenomen.
Evenals in de luchtoorlog was in de oorlog op
zee de radar een enorm belangrijk instrument. De
geallieerden waren op dit gebied de meerdere van
de Duitsers. Niet zelden werden S-Boot herkend,
nog voor ze hun operatiegebied bereikten.
Duinkerken was nog in Duitse handen en de
Duitsers beschouwden deze haven als een goede
uitvalsbasis tegen de Theems-Scheldekonvooien.
De scheepjes werden binnenliggend in Raumboot-
Bunkers ondergebracht. Deze was echter in Duin
kerken door een explosie totaal vernield, waardoor
vestiging ter plaatse van een uitvalsbasis niet mo
gelijk was. Later werden zeven S-Boote in Den Hel
der en zes in Rotterdam gestationeerd.
In de nacht van 22 op 23 december werden vijf
Schnellboote die nabij Oostende mijnen legden, tot
zinken gebracht. De Duitse Operationsabteilung was
daarna van mening dat het leggen van mijnen in
de konvooiroute naar Antwerpen door deze scheep
jes niet meer diende plaats te vinden, omdat het
nieuwe wapen, het zogeheten Kleinkampfmittel,
hiervan hinder zou ondervinden. Mijnen werden
vanaf dat moment door vliegtuigen afgeworpen.
Kleinkampfmittel
Naast de door Duitse vliegtuigen afgeworpen mij
nen waren er miniduikbootjes. Daar kwam bij dat
Antwerpen werd beschoten met de zogeheten 'ge-
heime wapens', de VI en V2.
De loodsen waren aanvankelijk niet op de
46
De konvooivaart op Antwerpen
