Standaardwerk - en iets over academici-in-het-Zeeuwse
De Nederlandse loods in de Tweede Wereldoorlog
van Doeke Roos is een recent verschenen stan
daardwerk, waarvan de vlag de lading volledig
dekt. Dit kloeke boek verscheen bij de regionale
uitgeverij ADZ, die daarmee ruim buiten haar
Zeeuwse oevers trad. Roos is in dit blad twee keer
aanwezig: Voor Zeeland bewerkte hij een hoofd
stuk van zijn boek tot een artikel met extra gege
vens, waarvoor in zijn bijna vierhonderd pagina's
dikke werk geen plaats was.
Roos vult met zijn boek een opvallende leemte
in de geschiedschrijving over de Tweede Wereld
oorlog in Zeeland. De slag om de Westerschelde is
in vele boeken en artikelen gedocumenteerd, maar
de essentiële rol die loodsen onder meer speelden
bij de bevoorrading van de geallieerde troepen via
de haven van Antwerpen in de laatste fase van de
oorlog, was nog nooit onderwerp van serieuze
studie. Oud-loods Roos heeft met zijn boek een
monument voor zijn voormalige makkers opge
richt. Dat monument geldt overigens niet louter
de loodsen die actief waren in de laatste fase van
de oorlog'. Ook in andere episodes in de jaren
'40-'45 waagden zij hun leven voor de geallieerde
zaak.
Verder staat een bespreking van De Nederlandse
loods in dit nummer, die de auteur mogelijk met
gemengde gevoelens zal lezen - hoe lovend die
verhandeling ook is. Het was immers de Vlissingse
doctor Doeke die een aantal jaren geleden het in
aantal bescheiden gezelschap Zeeuwse historici ka
rakteriseerde cq. verrijkte, dan wel verdoemde, met
de term 'Middelburgse doctorandussenmaffia'. En
laat nu uitgerekend een vertegenwoordiger van dat
door hem vermaledijde genus zijn boek bespreken!
Zeeland - kleine wereld.
De omslag van dit blad is een uitsnede van een
schilderij van de Zeeuwse zeeschilder Engel Hoo-
g'erheyden (1740-1807)._Naar aanleiding van zijn
tweehonderdste sg^^is.hêt' komende halfjaar in
de QrQte KèAj_en. i«-hetitaclhuiS'y.an Veere een ex-
positié.van zijryw(CKkeft |e zien. Van de catalogus
bij dje tentpïrnstelling' verschijnt in dit nummer een
- ft
publicatieyrafii.de hand yan' drie gerenommeerde
auteurs. Bijzonder is voorts de afbeelding van een
prent van Hoog'erheyden, afkomstig uit een parti
culiere collectie, die nog nooit eerder werd gepu
bliceerd.
Wat verder terug in de tijd gaat de rubriek
Genootschapszaken. Conservator van het genoot
schap Mare Bosselaers ontdekte onlangs dat twee
ruim twee miljoen jaar oude schedeldelen van een
tot nu toe onbekend soort dwergvinvis bij elkaar
pasten. Sinds de jaren dertig van de vorige eeuw
lagen deze waarschijnlijk in de Westerschelde op
geviste knekels te verstoffen in een depot. Mirabile
dictu! Maar wel wereldnieuws voor het genoot
schap, waarover wij thans pas de leden kunnen
informeren in hun huisorgaan.
Een grootse gebeurtenis was voorts de her
opening van het Zeeuws Museum te Middelburg,
5 juni jongstleden, waardoor een belangrijk deel
van de collectie van het genootschap weer voor
publiek toegankelijk is. In een vraaggesprek baga
telliseert directeur Valentijn Byvanck het zeven jaar
lang'e bestuurlijke en overig geharrewar dat aan die
aan die opening voorafging. Het is niet de taak van
de redactie van Zeeland om de kritische beschou
wer over die episode uit te hangen, dus beperken
wij ons tot een prettig promopraatje over dit - naar
Nederlandse maatstaven - 'groots' nieuw provin
ciaal museum.
Naast de bijdrage van Doeke Roos wordt ook in
een artikel van Ineke Vogel een lans gebroken voor
'vergeten' figuren uit de Zeeuwse geschiedenis. Bij
de aanleg van het havenkanaal van Middelburg
hadden de toenmalige techneuten en zwoeg'ers-
aan-de-basis veel onverwachte problemen te over
winnen, zo blijkt uit haar bijdrage.
De stortvloed aan publicaties over en de ver
schijning van overige parafernalia betreffende
Michiel de Ruyter - van stripboek tot koddige
sokophouder - kwam in het vorige nummer reeds
kort aan de orde. De redactie signaleert in deze
editie (slechts) twee uitgaven over de Vlissingse
zeeheld die de moeite waard lijken.
Eric-Jan Wetering's
Voorwoord
41
