krijgt de lezer een goed overzicht van alle memora bilia in de openbare ruimte op Walcheren die aan de Tweede Wereldoorlog herinneren. De informatie over de monumenten haalden de samenstellers van de site van het Nationaal Comité 4 en 5 mei: www.oorlogsmonumenten.nl. Veel Zeeuwen vinden in de gids vast 'monu menten' die ze vaak gedachteloos zullen passeren. Dankzij de vele foto's en korte tekstblokjes kunnen ze meer te weten komen over die vanzelfsprekend aanwezige objecten, al dan niet met een glimlach der herkenning. Toen ik in de jaren zestig van de vorige eeuw als kind op het Vlissingse strand speelde tussen de Duitse kuilengravers, was de bunker aan het einde van de Nollepier al een blik vanger. Met grote letters stond daarop gekalkt 'Zimmer Frei', hetgeen door de Duitse badgasten niet altijd werd gewaardeerd. Ondanks verwoede pogingen van de gemeente Vlissing'en die tekst te verwijderen, staat die er anno 2007 nog steeds, al thans weer. In de inleiding doen de samenstellers een be roep op lezers om informatie, archiefmateriaal of foto's die nog niet op de website Oorlogsmonu menten staan, op te sturen. Het adres daarvoor is: Nationaal Comité 4 en 5 mei, t.a.v. Amber Kleve- ringa, Rapenburgerstraat 109, 1011 VL Amsterdam, oorlogsmonumenten@natcom45.nl. Daarna volgt een oproep om herdenkingen bij een oorlogsmonument aan te melden. Dat kan via een online formulier op www.4en5mei.nl/oorlogs- monumenten. De rijk (zwart-wit) geïllustreerde 104 pagina's grote brochure kost een schamele 3,50, met dank aan een aantal sponsors. Een ideale gids om tijdens sombere herfstdagen mee over het schiereiland te zwerven. Sombere dagen, want die zijn bij uitstek het decor voor een tocht langs objecten die herin neren aan een bruin-zwarte episode uit de geschie denis. De gids is verkrijgbaar bij de betere boekhandels en bij de uitgevers: Polderhuis Westkapelle, Dijk- en Oorlogsmu seum, Zuidstraat 154-156, 4361 AK Westkapelle, tel. 0118-570700, www.polderhuiswestkapelle.nl Stichting Bunkerbehoud, Brug'gemede 7, 4337 AX Middelburg, tel. 0118-615120, www.bunkerbe- houd.com. Eric-Jan Weterings Katie Heyning: De tapijten van Zeeland. Uitgave Zeeuws Museum, [Middelburg] 2007. 143 bladzij den. Met kleur- en zwartwitafbeeldingen. ISBN: 978-90-74038072. Prijs: 14,95. "Een gantsche stroom van bloed heele manden met mensenvleesch, met hoofden, heetten, handen"; de Opstand in Zeeland geweven en te boek gesteld. De Opstand - zoals de Tachtigjarige Oorlog volgens moderne inzichten beter kan worden genoemd - van de Nederlandse gewesten en steden tegen Spanje speelde zich aanvankelijk in belangrijke mate in Zeeland af. Spaanse belastingmaatregelen (fiscale druk is sinds mensenheugenis goed voor verzet) en vervolging' van de calvinisten om den gelove (ook het geloof is eeuwenlang een casus belli van jewelste geweest) vormden hier, net als in de overige opstandige gewesten, de belangrijkste motieven om zich te verzetten tegen het Habs- burg'se gezag. Repressie van de Spaanse overheer sers deed de rebellie hier en elders snel escaleren. De Zeeuwse steden kozen gaandeweg voor het gereformeerde geloof, sloten zich bij de opstande lingen aan en erkenden het prinselijk gezag. Bij de beeldenstorm van 1566 moesten tal van Zeeuwse kerken het ontgelden. De voorgenomen versterking van het Spaanse garnizoen in Vlissingen deed daar in 1572 spontaan de opstand uitbreken, die zich als een olievlek over Walcheren en andere eilanden verspreidde. Tussen 1572 en 1576 werd er bitter gevochten in Zeeland. Inzet van de strijd was de controle over de Zeeuwse wateren, en vooral de Schelde, die toegang verschafte tot de haven van Antwerpen, een belangrijk steunpunt van het Spaanse gezag. De strijd in de Scheldedelta werd in belangrijke Boekbesprekingen 117

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 2007 | | pagina 43