werden aangesproken. Het lijkt wel op een 'deugd
zaamheidsoffensief, dat fraai de nonnen en waar
den van de toenmalige maatschappij weerspiegelt.
Ten tweede is er de snelle ontwikkeling van illus
tratietechnieken in deze periode."
Waarom verhalen vaak niet g'oed aflopen en de
stoute kinderen gestraft moeten worden, illustreert
Punt aan de hand van een negentiende-eeuwse
versie van Roodkapje. "Een reddende jager was er
nog niet om haar te bevrijden van de boze wolf.
Het meisje had gewoon op het rechte pad moeten
blijven, zoals haar moeder duidelijk had gezegd.
Haar ongehoorzaamheid bracht haar letterlijk op
een doodlopende weg. Freud was nog niet gebo
ren, dus het idee dat de boze wolf stond voor nare
mannen waar onschuldige meisjes voor moesten
oppassen, bestond nog niet."
De mogelijkheden om boeken te illustreren,
werden in de negentiende eeuw snel groter.
"Daarin zie je een reflectie van de snelle technische
ontwikkelingen in die tijd", constateert Punt. In
hun haast het buitenland bij te benen, speelden
de Nederlandse boekenmakers wel eens wat al te
nadrukkelijk leentjebuur bij buitenlandse uitgaven.
Punt: "Dat pikwerk leidde tot opvallende publi
caties. Zo hebben we een Sinterklaasboekje met
Engelse prenten tentoongesteld. Alleen staat op die
prenten niet Sinterklaas, maar de Kerstman."
Na de expositie gaat de collectie weer achter
slot en grendel in de Zeeuwse Bibliotheek. Volgens
Punt is het niet de bedoeling dat particulieren
daarna de spullen nog in handen krijgen. Ook
onderzoekers zullen snel moeten zijn als ze nog
een studie willen maken aan de hand van de ori
ginelen, want vanaf volgend jaar wordt de hele
collectie gedigitaliseerd. Dat project wordt betaald
door de Stichting Metamorfose (waarover in een
later nummer van dit blad meer) en de Zeeuwse
Bibliotheek.
Waarom de collectie-Landwehr-Vogels bij het
Genootschap terechtkwam en niet bij een andere
gerenommeerde instelling, is twee jaar geleden in
dit blad aan de orde geweest. Primair gebeurde dat
vanwege Landwehrs vertrouwen dat zijn collectie
in Zeeland in goede handen is. Ook andere factoren
speelden een rol, meent Punt.
"Zulke zaken gaan vaak via-via. Ik vertel in
dit verband één treffende anekdote: Genootschaps
conservator handschriften Wim Dirksen zat samen
met Landwehr in de schoolbanken bij het Marnix
Gymnasium in Rotterdam en ze zijn hun hele leven
bevriend gebleven. Ik zeg niet dat daarom de ver
zameling naar Middelburg is gekomen. Maar het
heeft zeker niet tegengewerkt."
156
Genootschapszaken
